Never Gonna Snow Again – Sniegu juz nigdy nie bedzie (2020)

Recensie Never Gonna Snow Again CinemagazineRegie: Malgorzata Szumowska, Michal Englert | 113 minuten | drama | Acteurs: Alec Utgoff, Maja Ostaszewska, Agata Kulesza, Weronika Rosati, Katarzyna Figura, Lukasz Simlat, Andrzej Chyra, Krzysztof Czeczot, Maciej Drosio, Olaf Marchwicki, Astrid Nanowska, Wojciech Starostecki, Jerzy Nasierowski, Konstantin Solowiow

Waar Nederland wel eens klaagt over een Poolse invasie van arbeidsmigranten, doet Polen dat weer op zijn beurt over de oostelijke buren. Hoofdpersonage Zhenia in ‘Never Gonna Snow Again’ behoort tot die beklaagde groep. Hij komt uit Oekraïne en verkoopt massages van deur tot deur. De laatste tijd heeft Zhenia vooral werk in een gated community die op een decadente uitvoering van een Nederlandse Vinex-wijk lijkt. Langzaam bouwt hij daar zijn clientèle op totdat Zhenia een kleine cult aan voornamelijk eenzame huisvrouwen bedient.

‘Never Gonna Snow Again’ start een beetje rommelig, maar als de film eenmaal zijn tempo te pakken heeft, is deze mengelmoes aan komedie en drama boeiend en soms behoorlijk unheimisch. Het verhaal richt zich op de nieuwe welvaart in Polen en de eenheidsworst van het burgerlijk leven in een Vinex-achtig wooneiland. De gated community, waar Zhenia zijn werk doet, bestaat uit talloze afgeschermde maagdelijk witte huizen die dag en nacht bewaakt worden, waarschijnlijk ook door migranten. In dit paradijs voor de hogere middenklasse is bovendien geen bakker, buurtcentrum of iets anders te bekennen dat enigszins een gemeenschapsgevoel faciliteert.

Aan de hand van Zhenia’s perspectief snap je hoe lelijk het leven in de gated community kan zijn. Achter elke voordeur schuilt er wel leed. Overspel, ziekte, jaloezie, hebzucht en trauma lijken de normaalste gang van zaken. Via de Oekraïense masseur roddelen klanten over hun buren om de hoek. Zo is Zhenia bijna de enige verbinding tussen de bewoners van de gated community en de samenleving daarbuiten.

Bovendien zijn de bewoners van de luxueuze Vinex-wijk afhankelijker van de armere buitenwereld dan ze eigenlijk willen toegeven. En niet alleen om de hectische combinatie van carrière en gezinsleven in hun riante villa’s te stutten, maar ook voor klein geluk. Met zijn massages verlicht Zhenia namelijk de bewoners van dagelijkse stress en verdere pijn onder de leden. Daarnaast geeft hij sommige klanten extra aandacht vanwege veelal afwezige partners.

Hiernaast dicht ‘Never Gonna Snow Again’ Zhenia mysterieuze krachten toe. Zelf gelooft Zhenia dat dit komt, omdat hij is opgegroeid in de buurt van de nucleaire centrale bij Tsjernobyl. De film houdt in het midden of Zhenia daadwerkelijk bovennatuurlijke vaardigheden heeft en omarmt vormen van spiritualiteit die je niet snel in vergelijkbare satires op de West-Europese middenklasse zal vinden. ‘Never Gonna Snow Again’ is een soort ‘Charlatan’ (Agnieszka Holland, 2020), maar dan op kleinschaliger niveau.

Acteur Alec Utgoff die Zhenia speelt, komt zowel rustgevend als verontrustend over. Dit is een behoorlijk dunne lijn om te bewandelen. Echter, Utgoff slaagt met vlag en wimpel en deze prestatie maakt hem zeker iemand om in de gaten te houden. Dit geldt tevens voor regisseur Malgorzata Szumowksa, want er bestaat een niet veel bevreemdendere film over de huidige Poolse middenklasse dan deze. Ook haar film ‘Cialo’ (2015) die Szumowksa de Zilveren Beer voor beste regie op de Berlinale opleverde, deelt de fascinatie met het zieke lichaam en het bovennatuurlijke.

Al met al pakt ‘Never Gonna Snow Again’ de kijker langzaam in met zijn geheimzinnige toon en laat het je op geniepige wijze verward achter. Niettemin slaan enkele zaken ietwat plat, zo zijn de droomsequenties clichématig en werken de taalgrapjes tussen de Oekraïense immigrant en de Polen hier niet. Dit is echter een kleine smet op de film. ‘Never Gonna Snow Again’ is uiteindelijk een wonderlijk allegaartje van tonen en genres. Magisch realisme en satire gaan meestal niet lekker hand in hand, maar hier wel.

Roy van Landschoot

Waardering: 4

Bioscooprelease: 21 oktober 2021
VOD-release: 23 februari 2022