New Order – Nuevo orden (2020)

Recensie New Order CinemagazineRegie: Michel Franco | 86 minuten | misdaad, drama | Acteurs: Naian González Norvind, Fernando Cuautle, Diego Boneta, Dario Yazbek Bernal, Patricia Bernal, Analy Castro, Mónica Del Carmen, Ximena García, Mercedes Hernández, Claudia Lobo, Antonio López Torres, Roberto Medina, Eligio Meléndez, Lisa Owen, Kya Shin, Sebastian Silveti, Enrique Singer, Alejandro Sánchez de la Peña

Wat als de gele hesjes beweging in Frankrijk geen genoegen meer neemt met vreedzame protesten en ludieke acties om een zelfzuchtige en lethargische elite wakker te schudden? Zie daar het Mexicaanse ‘New Order’ van regisseur Michel Franco. Het dunne laagje beschaving smelt in deze wereld sneller dan de ijskappen, oftewel de kop moet eraf. Deze keer van de rijke stinkerds en niet van de zonnekoning. Twee machtige families uit Mexico City komen nader tot elkaar door middel van een huwelijk tussen de barmhartige Marianne en de jaknikker Alan. Hun grote dag vindt plaats te midden van grote protesten die bliksemsnel omslaan in geweldserupties. Een coup van de straat volgt en Marianne en haar familieclan zijn allesbehalve zeker van hun bestaan. De met actiescènes gepeperde ‘New Order’ is een strak geregisseerde en intens dystopische parabel over een klassenmaatschappij onder immense stress. Echter Franco’s gesjeesde film is ook behoorlijk kort door de bocht en verliest zichzelf in wazige ideeën over maatschappelijk verval.

De hogere klasse in Mexico valt in ‘New Order’ niet langzaam uiteen vanwege zelfzucht en onhoudbare driften, zoals in het surrealistische ‘El ángel exterminador’ (1962, Luis Buñuel), maar voornamelijk door externe factoren, waaronder mobiele stagnatie tussen sociale klassen. Mensen lijken nauwelijks meer van de ene naar de andere klasse te kunnen hoppen, minst van alle naar boven. Wat rest voor de rest is meestal naar beneden; rijk wordt vadsig rijker en arm blijft arm of wordt straatarm. De gewelddadige coup vanuit de massa in ‘New Order’ lijkt dan ook vooral in de geest van de Franse Revolutie die het ancien régime een kopje kleiner maakte om een compleet nieuwe maatschappelijke orde op te tuigen. Hiernaast heeft Franco’s film een sterk paranoïde trekje. Het waait mee met een samenzweerderige en verontrustende wind uit onder andere de Verenigde Staten, die van de angst voor een deep state: het bestaan van een geheimzinnige overheid met schimmige doeleinden binnen de voor de burger zichtbare overheid.

De massa-scènes steken boven de rest van de film uit, vooral hun mise-en-scène is fraai uitgekiend. Naast de sluwe haast real time voortgang van de plot is tijdens de grootse bruiloft de spanning door de micro-agressies tussen bepaalde groepen werkelijk om te snijden. Fascinerend en op een benauwde manier stimulerend.

De casting is ook eng wonderschoon, bijna decadent. Tijdens haar trouwfeest wordt Marianne (Naian Gonzalez Norvind) min of meer gestraft voor haar politieke naïviteit en openheid naar de onderste treden van de maatschappelijke ladder. Haar broer Daniel (Diego Boneta) is zo beetje het tegenovergestelde en doet alles voor familie, het Michael Corleone – type. Daarnaast is er een cruciale rol weggelegd voor Cristian (Fernando Cuautte), een dienstbode van Mariannes familie en van lagere komaf. Gedurende de coup schiet hij Marianne te hulp. In de film loopt de maatschappelijke rangorde ook langs raciale lijnen. Tijdens de release van de trailer en later de film was hier veel heibel over in Mexico, waarbij sommige critici regisseur Franco beschuldigde van racisme en klassendiscriminatie.

‘New Order’ begint krachtig, echter jaagt zijn premisse, een 21ste-eeuwse fantasie over een coup d’état, er vervolgens zo snel doorheen dat het grotere verhaal erg geforceerd en ongeloofwaardig aandoet. De film blijkt meer science fiction dan de documentaire fictie die het wil zijn. Enigszins rustgevend natuurlijk. Toch zit er ergens in deze amper negentig minuten durende productie een aangrijpende ‘The Handmaid’s Tale’-achtige serie.

Roy van Landschoot

Waardering: 3

Bioscooprelease: 19 mei 2022