Night Sweepers (2006)

Regie: Vincent Moloi | 48 minuten | korte film, documentaire | Acteurs: Thuli, Fikile, Gasta, Doris, Sthembile, Nozipho, Nanana, Peter van Louw, Lesly Nkosi

Voor wie een hekel aan schoonmaken heeft, is het kijken naar ‘Night Sweepers’ een ware nachtmerrie. Maar voor ieder ander persoon geeft deze korte film een goed inzicht onder welke soms ermbarmelijke omstandigheden de straatvegers van Johannesburg elke nacht weer negenduizend kilometer aan straatlengte moeten schoonvegen.

Niet alleen de enorme berg afval dat keer op keer moet worden weggehaald, maar ook het doorzettingsvermogen van de vegers maakt grote indruk. De vegers, die voornamelijk vrouw zijn, bewaken hun bezems met hun leven. Na hun shift worden de bezems elk afzonderlijk met sloten vastgemaakt aan een bezemrek bij de afvalophaaldienst Pikitup.

De regisseur wisselt beelden van schone en vieze straten af met verschillende korte interviews met diverse moedige dames. Hij volgt ze een aantal nachten en laat de kijker getuige zijn van de problemen waar zij tegenaan lopen. Of het nu zwervers zijn die in de weg liggen of schietpartijen die recht voor hun ogen plaatsvinden: onverstoorbaar blijven zij vegen. Politiebescherming is toegezegd, maar in de praktijk blijkt hier niets van. Pas na de incidenten komt de politie in actie.

De grote onverschilligheid van de bevolking van de stad Johannesburg is schokkend te noemen. Het ontbreekt aan elke vorm van hygiëne en discipline om mee te werken aan een oplossing voor dit grote probleem dat steeds verder uit de hand lijkt te lopen. Het gebrek aan goed personeel is een andere zorg. Immers: goed vegen blijkt, zoals de kijker ziet, een vak apart te zijn.

Vincent Moloi heeft met het oog op de Wereldkampioenschappen voetbal in 2010 een korte interessante film gemaakt, die jammer genoeg met zijn achtenveertig minuten toch nog aan de lange kant is, maar die wel duidelijk de vinger op de zere plek legt.

Pijnlijk is ook de opmerking dat Nelson Mandela zowel democratie als afval gebracht heeft en dat onder de Apartheid dit probleem niet bestond. Nieuwe bezems blijken dus niet altijd schoner te vegen.

Lodi Meijer