Nocturama (2016)

Recensie Nocturama CinemagazineRegie: Bertrand Bonello | 130 minuten | drama, thriller | Acteurs: Finnegan Oldfield, Vincent Rottiers, Hamza Meziani, Manal Issa, Martin Petit-Guyot, Jamil McCraven, Rabah Nait Oufella, Laure Valentinelli, Ilias Le Doré, Robin Goldbronn, Luis Rego, Hermine Karagheuz, Adèle Haenel, Samir Guitet, Hadidiatou Sakho, Jean-Marie Kerwich, Eric Herson-Macarel, Lucie Leporowska, Khereddine Ennasri, Cynthia Schibli

Wat drijft jonge mensen tot het plegen van aanslagen? Na het kijken van ‘Nocturama’ ben je niet veel wijzer, maar toch houdt de film je in zijn greep, zeker in de eerste helft.

In ‘Nocturama’ volgen we een groep jongeren die een serie aanslagen voorbereidt in Parijs. Het eerste deel van de film registreert hun handelingen in vloeiende shots met een minimum aan dialoog. Sabrina (Manal Issa) checkt in bij de balie van een duur hotel. Mika (Jamil Mc Craven) levert een pakketje af. De twee zijn onderdeel van een strak gechoreografeerd plan om gebouwen en objecten op te blazen die symbool staan voor de gevestigde orde. De groep terroristen bestaat in totaal uit een man of tien, ieder met zijn of haar eigen taak. In een non-lineair verhaal zien we stukje bij beetje hoe het plan zich ontvouwt.

Er ontstaan kleine en grote barstjes. Sabrina is vergeten een handtekening op haar valse creditcard te zetten en trekt daarmee de aandacht. Fred (Robin Goldbromm) loopt een bewaker tegen het lijf en Mika wordt aangereden. Toch slaagt het plan. Na de aanslagen verschuilt de groep zich in een luxe warenhuis om daar de nacht uit te zingen. De muziek gaat hard en er worden veel chique outfits gepast en dure gadgets getest. Onder de uitbundigheid is de angst en de twijfel voelbaar. Zeker als de tv’s op de elektronica-afdeling laten zien wat er buiten het warenhuis gebeurt. Het wordt de jongeren duidelijk dat ze de ochtend misschien niet zullen halen.

De kracht van ‘Nocturama’ is tegelijkertijd ook de zwakte. Regisseur Bertrand Bonello neemt geen stelling en geeft veel ruimte voor eigen interpretatie. Hij laat je in het ongewisse over de motieven van de jongeren. Willen ze een politiek statement maken? En zo ja, wat is dat statement dan precies? Worden ze gedreven door baldadigheid, hang naar avontuur, idealisme of een verlangen naar saamhorigheid? Hopen ze met hun actie in het paradijs te komen, een betere wereld te creëren of de bestaande wereld op z’n kop te zetten? Is het relevant dat de film eindigt met de woorden “help me”? Bonello hint naar van alles en daardoor eigenlijk naar niets.

We leren de terroristen in ‘Nocturama’ nooit écht kennen, maar het is duidelijk dat ze geen homogene groep vormen. Straatschoffies werken samen met high achievers. De één knalt zonder scrupules bewakers overhoop, de ander maakt zich druk om mogelijke burgerslachtoffers. De één wil martelaar worden, de ander hoopt zijn leventje de volgende dag gewoon weer op te pakken. Wat de terroristen met elkaar gemeen hebben is dat het allemaal jonge mensen zijn die de gevolgen van hun daden niet overzien. Maar impulsief kun je de aanslagen ook niet noemen.

Hoe fris, goed geacteerd en fascinerend ‘Nocturama’ ook is, aan het einde van de rit weet je niet goed wat je met dit verhaal aan moet. Verder moet gezegd dat de film in de tweede helft merkbaar inzakt. Aan de andere kant weerstaat Bonello de verleiding om makkelijke verklaringen te geven voor complexe problemen. Laten we wel wezen: sommige dingen zijn nou eenmaal moeilijk te begrijpen. Wat dat betreft is Bonello’s insteek dus eigenlijk wel passend.

Paula Koopmans

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 20 juli 2017 (in het kader van Previously Unreleased)