Nomadland (2020)

Regie: Chloé Zhao | 107 minuten | drama | Acteurs: Frances McDormand, Gay DeForest, Patricia Grier, Linda May, Angela Reyes, Carl R. Hughes, Douglas G. Soul, Ryan Aquino, Teresa Buchanan, Karie Lynn McDermott Wilder, Brandy Wilber, Makenzie Etcheverry, Bob Wells, Annette Webb, Rachel Bannon, Charlene Swankie, David Strathairn, Bryce Bedsworth, Sherita Deni Coker

Ze trekken in hun kampeerwagens door het Amerikaanse landschap. Waar er werk is werken ze, waar ze kunnen overnachten overnachten ze. Soms reizen ze naar de uitgestrekte woestijn, waar ze gelijkgestemden ontmoeten. Dan zitten ze in een kring en vertellen hun verhalen. Verhalen over economische malaise, over huiselijk leed, over ziekte en ellende. Maar ook verhalen over vrijheid, onderlinge kameraadschap en overweldigende natuur. Verhalen uit het onthechte leven van een Amerikaanse nomade.

In het verstilde drama ‘Nomadland’ volgen we zo’n nomade. Zestiger Fern verliet haar geliefde stad Empire als reactie op de dood van haar man en de economische crisis. Sindsdien trekt ze door het ruige westen van Amerika, waarbij ze van klusje naar klusje hopt. Als magazijnhulp, schoonmaakster of productiemedewerkster. In ‘Nomadland’ zien we hoe zwaar én hoe aantrekkelijk het bestaan van nomade is. Hoe rampzalig het is om panne te krijgen terwijl het geld op is. Hoe heerlijk het is om in alle vrijheid rond te rijden door weidse natuurlandschappen.

‘Nomadland’ laat zien wat het betekent om in het moment te leven. De nomaden zijn weggereden uit hun verleden, naar een toekomst die ieder moment opnieuw begint. Grote plannen hebben ze niet, hooguit wat het volgende klusje wordt. Dat ze wel degelijk gevormd zijn door het verleden, bewijzen hun verhalen en getekende gezichten.

‘Nomadland’ is een hybride film. Gebaseerd op het non-fictieboek van Jessica Bruder, volgen we het fictieve personage Fern die onderweg allerlei ‘echte’ nomaden ontmoet die ‘echte’ verhalen vertellen. Tegelijk is er een aantal licht gedramatiseerde scènes, zoals die met Ferns fictieve zus Pam. Het verschil tussen die gespeelde en de meer authentieke scènes zit hem vooral in de dialogen. Die zijn bij de ‘echte’ karakters meer overtuigend en naturel dan bij de verzonnen karakters. Dit maakt de film soms wat onevenwichtig. Door een gebrek aan plot en uitgewerkte karakters mist ‘Nomadland’ bovendien dramatische impact, iets wat het vergelijkbare reisdrama ‘Wendy and Lucy’ van Kelly Reichardt in overvloed had.

Dat maakt dit nog geen slechte film. De rondreis boeit en de beelden zijn fraai en sfeervol. Daarnaast zet Frances McDormand een geloofwaardige nomade neer. Omdat de film geen spanningsboog heeft en niet te veel in de verledens duikt, leef je ook als toeschouwer in het enerverende heden van de nomaden. Al ben je na afloop blij dat je eigen huis niet op 4 wielen staat en dat je nog je rekeningen kunt betalen.

Henny Wouters

Waardering: 3.5

VOD-release: 30 april 2021 (Disney +)