Not Knowing – Bilmemek (2019)
Regie: Leyla Yilmaz | 95 minuten | drama | Acteurs: Emir Özden, Senan Kara, Yurdaer Okur, Levent Üzümcü, Çetin Sarikartal, Ulaşcan Kutlu, Mert Tanik, Murat Karasu, Arda Aranat, Berke Bük, Özgür Daniel Foster, Arin Kusaksizoglu, Sanem Öge, Baris Kislak, Baris Yalçin
‘Je kunt niet zomaar elke vraag stellen aan wie je maar wilt!’ Het is de reactie van de 17-jarige Umut in ‘Not Knowing’ (‘Bilmemek’), als een stel haantjes uit zijn waterpoloteam intimiderend naar zijn geaardheid vragen. Een veelbelovende reactie, zou je denken, een die zelfvertrouwen en weerbaarheid weerspiegelt, maar schijn bedriegt in dit Turkse drama van Leyla Yilmaz.
Umut (Emir Özden) is het enige kind van het koppel Sinan (Yurdaer Okur) en Selma (Senan Kara). Een zoon om trots op te zijn, want studieus, waterpoloënd op hoog niveau en zonder adolescente fratsen. De ouders zelf zijn minder voorbeeldig, want hij (ingenieur) drinkt te veel en zij (arts) spreekt half-stiekem af met een amoureuze advocaat. Terwijl ze druk bezig zijn met hun ongelukkige huwelijk, hebben ze niet door dat hun zoon het nodige te verduren heeft. Bij zijn waterpolotrainingen wordt hij geïntimideerd vanwege zijn vermeende homoseksualiteit en ondanks de steun van zijn teammaatje Tunç (Ulaşcan Kutlu) en coach Atila (Levent Üzümcü), komt hij steeds meer onder druk te staan. Als de druk op een dag te hoog wordt, wordt het gezin in het onheil gestort.
Interessant is de het-gaat-je-niets-aan-invalshoek, die hier is gekozen. Je krijgt geen zekerheid over Umuts seksuele oriëntatie en die zekerheid is ook niet relevant, luidt de boodschap die je zou kunnen oppikken. Boeiend is verder de dynamiek tussen vader Sinan en moeder Selma. Zelden zag je een treuriger echtpaar en de treurnis is al duidelijk in de opening, als Sinan zijn vrouw sommeert op te schieten in de badkamer, beantwoord met een giftig ‘Jij ook goeiemorgen’. Selma worstelt continu met het gezag van Sinan en het commanderen dat ermee gepaard gaat, tot de rollen tegen het einde van de film worden omgedraaid.
Regisseur Yilmaz lijkt zich te hebben vastgebeten in het fenomeen ‘schijn’. Het gezin dat ogenschijnlijk modern is, maar eigenlijk traditioneel is. Umut, die uiterlijk veerkrachtig is, maar toch lijkt te breken. Boven de oppervlakte lijkt alles prima, maar onder de waterlijn is het mis (de metaforiek van waterpolo is snel doorgrond). Ironisch genoeg geldt dit ook voor de film zelf. ‘Not Knowing’ heeft op het oog veel in huis om cum laude te slagen: het is een verhaal met een origineel uitgangspunt en een onverwachte wending, vertolkt door prima acteurs. Maar uiteindelijk wringt het in de diepte. Komt het misschien door beperkt inzicht in Umuts gevoelsleven, waardoor het lastig is om empathie te voelen? Of is het verdriet van de ouders bij de onheilsdreiging toch niet helemaal overtuigend?
Onder de waterspiegel stelt ‘Not Knowing’ niet helemaal tevreden, maar de film is wel origineel in de benadering van persoonlijke informatie. ‘Waar rook is, is vuur,’ zegt Umuts buddy Tunç, maar misschien hoeven we niet altijd te weten of er vuur is.
Ester Šorm
Waardering: 3
Bioscooprelease: 15 december 2022