Nothing Personal (2009)
Regie: Urszula Antoniak | 85 minuten | drama | Acteurs: Stephen Rea, Lotte Verbeek
‘Nothing Personal’ is het Engelstalige debuut van de Nederlands/Poolse scenarioschrijver en regisseur Urszula Antoniak en gaat over de jonge Nederlandse Anne (Lotte Verbeek) die natuur boven mensen verkiest en die na de beëindiging van een relatie naar Ierland vertrekt om daar rust te vinden. Met deze debuutfilm maakt Urszula Antoniak meteen een droomstart. De film was met zes prijzen (waaronder Beste Debuut, Beste Actrice Lotte Verbeek en de Internationale Persprijs FIPRESCI) de grote winnaar van het Internationale Filmfestival van Locarno.
In de film kiezen twee personen als gevolg van persoonlijke omstandigheden voor eenzaamheid. De een is de nog jonge Anne (die uit Nederland vertrekt) en de ander, Martin, woont als een soort kluizenaar op een Iers eiland. De reden van Anne’s keuze is niet helemaal duidelijk, maar aan het begin van de film zien wij hoe haar huis totaal wordt leeggehaald en dat zij een ring van haar vinger schuift. Martin (een sterke vertolking van Stephen Rea) is weduwnaar en sluit zich vrijwel volledig af voor alles en iedereen.
Anne neemt op haar zwerftocht niets meer mee dan een rugzak met wat kleding en een tentje en is in de volgende scènes belandt aan de Ierse Westkust, in de buurt van Galway. Zij eet uit afvalbakken en houdt mensen af die haar willen helpen. De weersomstandigheden worden tijdens haar trektocht slechter en slechter, uiteindelijk stuit zij op het afgelegen huisje van Martin. Hij geeft haar voedsel en uiteindelijk sluiten zij een deal. Zij doet wat klusjes op het land en hij geeft haar eten. Beiden willen niets persoonlijks met elkaar delen en Anne blijft in haar tentje de weersomstandigheden trotseren, zij wil zich zelf daarmee beschermen in haar keuze voor eenzaamheid. Martin is bijna uit hetzelfde hout gesneden en hun stille strijd voor de gekozen eenzaamheid wordt voortgezet; twee door omstandigheden beschadigde zielen die hun kwetsbaarheid afschermen door zich af te sluiten. Hoewel de twee hun stille strijd voor eenzaamheid voortzetten, vindt er een sluipende toenadering plaats. Lotte eet mee in huis, betrekt een lege kamer, maar zij delen nog steeds niets dan behalve hun eenzaamheid.
Vooral de interesse die zij hebben in de keuze van de ander voor diens eenzaamheid leidt er toe dat de hoog opgetrokken verdedigingsmuren langzaam worden geslecht. Toch willen zij onder geen beding hun vrijheid opgeven. Het is het begrip voor elkaars situatie dat hen leert elkaar te accepteren zoals zij zijn. Zij zullen onvermijdelijk nader tot elkaar komen, maar staat iets anders dit nog in de weg?
Voor de liefhebbers is het wellicht interessant om te weten dat het huis in de film een familiehuis van Oscar Wilde was en daarmee voorzien is van een echt culturele lading. De locaties zijn prachtig gekozen, in de beelden wordt van het magistrale landschap optimaal gebruik gemaakt; een lust voor het oog. De op zich toch al zo sterke beeldtaal, waarin de dialogen spaarzaam zijn maar in hoge mate to the point, wordt nog verder benadrukt door flarden opera en klassieke liederen die de film tot een bijna lyrisch/magische ervaring maken. De combinatie van de stiltes tussen de twee hoofdrolspelers, hun sterke spel, het ingetogen gefilmde verhaal, de flarden muziek, de prachtige landschappen: in hun combinatie zijn zij bijna overweldigend.
‘Nothing Personal’ is magnifiek vormgegeven en gespeeld en arthouse pur sang. Voor cinemaminnend publiek: een flonkerende briljant!
Rob Veerman
Waardering: 4
Bioscooprelease: 10 december 2009