Nothing to Laugh About – Ingenting å le av (2021)
Regie: Petter Næss | 107 minuten | komedie, drama | Acteurs: Odd-Magnus Williamson, Sara Khorami, Øystein Martinsen, Karoline Krüger, Ebba Steenstrup Såheim, Ylva Bjørkaas Thedin, Anne Marie Ottersen, Dag Håvard Engebråten, Andrine Sæther, Ane Skumsvoll, Penda Faal, Jan Gunnar Røise, Lockman Myran, Jonis Josef, Marlene Stavrum, Ravdeep Singh Bajwa, Lavleen Kaur
Luchtige films over een heftig thema als kanker; Hollywood produceert er geregeld eentje. Over het algemeen komt dat soort films harder binnen bij de kijker dan een zwaar aangezet melodrama, juist omdat er minder opzichtig gehengeld wordt naar emoties. Daarom pakt een film als ’50/50′ (2011) beter uit dan bijvoorbeeld ‘My Sister’s Keeper’ (2009). De Noorse filmmaker Petter Naess liet zich voor zijn film ‘Nothing to Laugh About’ (2021) dan ook meer inspireren door die eerstgenoemde film dan door de tweede. Sterker nog: bij de presentatie van zijn film wilde hij zo min mogelijk het woord ‘kanker’ laten vallen, aangezien dat mensen wel eens zou kunnen afschrikken om de film te willen bekijken. ‘Dit is geen film over kanker, maar een film over de wil om te leven’, was een van zijn manieren om ‘Nothing to Laugh About’ te omschrijven. ‘Vergelijk het maar met ‘La vita è bella’ (1997); dat is ook niet zozeer een film over de Holocaust, maar vooral een film over het creëren van illusies. En ‘Intouchables’ (2011) gaat niet over een verlamde man in een rolstoel, maar over het vinden van vriendschap in onverwachte hoek.’
‘Nothing to Laugh About’ is dus nadrukkelijk geen film over kanker. De hoofdrol wordt gespeeld door Odd-Magnus Williamson, komiek, acteur en schrijver die je misschien kent uit de Netflix-serie “Ragnarok”. Williamson heeft tevens het scenario geschreven en ook hij vond zijn inspiratie in films als ’50/50′. Naess was aanvankelijk sceptisch over het script. ‘Ik dacht dat dit weer zo’n film was over van die verwende nesten in Oslo, die te veel geld te besteden hebben en nooit tevreden zijn. Maar al snel bleek ik het mis te hebben en nam het verhaal mij mee in een emotionele achtbaan: ik lachte hardop maar ik moest ook huilen.’ De herkenning was groot bij Naess: ‘Ik ben zelf altijd bang geweest om dood te gaan, heb echt angst voor de dood. En ik gebruik altijd humor om die angst te ventileren. Dat is mijn manier om ermee om te gaan.’
Williamson speelt Kasper, een komiek van begin veertig die jarenlang een succesvolle stand-upact heeft gehad, maar nu een beetje zoekende lijkt naar inspiratie. Zijn ster straalt niet meer zoals vroeger, dat blijkt al snel als het theater een reeks geplande optredens cancelt en Kasper alleen nog mag opdraven als opwarmer voor de nieuwe lichting stand-uppers. Maar dat blijkt niet het ergste wat de arme Kasper deze onfortuinlijke dag overkomt. Precies op het moment dat het lijkt alsof hij niet dieper meer kan zinken, belt zijn arts met de afschuwelijke mededeling dat hij ernstig ziek is: kanker. En net als hij zijn vriendin wil bellen om het slechte nieuws met haar te delen, maakt zij het op meedogenloze wijze uit. Arme Kasper. Gelukkig heeft hij zijn goede vriend(in), de zorgzame transseksuele Erik-Elizabeth (Øystein Martinsen) nog als steun en toeverlaat. Op diens aandringen besluit Kasper een praatgroep voor lotgenoten te bezoeken; dat blijkt een plek voor hem te zijn waar hij langzaam maar zeker zijn levensgeluk weer een beetje terugvindt. Hij vindt er een nieuw publiek die hij zijn grappen kan vertellen, maakt zelfs plannen voor een nieuwe voorstelling en er ontluikt zelfs een nieuwe liefde. Maar die nieuw hervonden levensvreugde neemt de ziekte helaas niet weg…
Mag je grappen maken over kanker? Dat dilemma ligt ten grondslag aan ‘Nothing to Laugh About’. Het leven luchtiger maken in zo’n zware tijd is niet minder dan broodnodig. Maar je moet wel met beide benen op de grond blijven staan. Of zoals de regisseur het omschrijft: ‘De serieuze kanten van dit verhaal worden niet minder ernstig, alleen maar omdat je ze met humor benadert.’ Voor Kasper zijn die grappen een manier om te overleven, om alles wat hem overkomt het hoofd te bieden. Het is een wezenlijk onderdeel van zijn persoonlijkheid: wie of wat is hij zonder zijn grappen. Dat stopt hij liever weg. Humor blijkt ook Kaspers reddingsboei te zijn, die hem het leven weer wat zonniger in laten zien. Pas wanneer hij zijn einde voelt naderen, ziet hij bovendien in wat er écht toe doet in het leven.
Juist daarom hakt het slot van deze film, als Kasper op brute wijze wordt ingehaald door de realiteit, er zo hard in. Zeker als je zelf ooit in je nabije omgeving geconfronteerd bent geweest met kanker. ‘Nothing to Laugh About’ pretendeert origineler en eigengereider te zijn dan de film daadwerkelijk is; het verloop van het verhaal laat zich grotendeels raden. Maar zeker in de tweede helft, als de wrange realiteit steeds meer de overhand krijgt, durft Naess de voorbeelden uit Hollywood los te laten en meer zijn eigen stempel te drukken. Ondanks de luchtige insteek is deze film niet vies van wat melodrama. En je kunt tegenstribbelen wat je wilt, uiteindelijk ga je voor de bijl. Want boven alles hakt het menselijk drama in ‘Nothing to Laugh About’ er uiteindelijk keihard in.
Patricia Smagge
Waardering: 3.5
VOD-release: 12 april 2023
Bioscooprelease: 10 augustus 2023