November (2017)

Recensie November CinemagazineRegie: Rainer Sarnet | 115 minuten | drama, fantasie | Acteurs: Rea Lest, Jörgen Liik, Arvo Kukumägi, Katarlina Unt, Taavi Eelmaa, Heino Kalm, Meelis Rämmeld, Dieter Laser, Jette Loona Hermanis, Jaan Tooming, Klara Eighorn, Ene Pappel, Ernst Lillemets, Sepa Tom, Tiina Keeman

Een wezen gemaakt van gereedschap en een koeienschedel beweegt zich doelgericht naar een stal waar hij oog in oog staat met een angstig kalf. Het scherpe landbouwgereedschap waar dit merkwaardige creatuur van is gemaakt voorspelt weinig goeds, maar het valt gelukkig mee, het kalf wordt in kettingen gewikkeld en mee naar buiten gesleurd waar ze wegvliegen. Dit bezielde wezen is een “kratt”, het werkt én steelt voor een meester. Die meester heeft voor deze dienst wel zijn ziel moeten verkopen aan de Duivel, een forse, wild bebaarde kerel in bontjas op een kruispunt in het bos.

In ‘November’ (2017) is dit allemaal een gewone gang van zaken; in een negentiende eeuws Estlands dorp zijn de bewoners de hele dag in de weer met bovennatuurlijke krachten die hun armetierige leventje besturen en bedreigen. Zo komen bijvoorbeeld op een speciale dag hun overleden familieleden gekleed in smetteloos wit op bezoek om een hapje mee te eten. Niemand die daar van opkijkt, ook niet wanneer de Pest verschijnt in de vorm van een jonge vrouw, daarna in de gedaante van een olijke geit, en tenslotte als een varken die met zijn poot zweert op de bijbel. De manier om de Pest af te wenden? Je kleren ondersteboven dragen en roerloos op de grond gaan liggen, en de geit snapt er helemaal niets van. Het hele dorp doet mee, en wanneer het gevaar is geweken ontladen de dorpsbewoners zich in een massale knuffelsessie.

’November’ toont de mensheid op zijn lelijkst, bijna iedereen loopt er smerig bij, ziet er mismaakt uit (scheve neus, uitstekende tanden, overdreven hoge voorhoofden, dikke rimpels, et cetera), begeert vol afgunst, en liegt en steelt dwangmatig. Regisseur Rainer Sarnet verbeeldt het wel en wee van dit armetierige hoopje mensheid in speels zwart-wit; de ene keer kiest Sarnet voor harde contrasten met veel modderig zwart, en de andere keer voor een overbelicht, bijna flets beeld; soms lijkt ’November’ een nachtmerrie en soms een sprookje. Sarnet versterkt deze sprookjesachtige sfeer door af en toe het infraroodlicht van het groen van de natuur te gebruiken. Het effect is dat alles dat normaal groen is, zoals de bladeren van de bomen, plotseling hemels wit wordt (in plaats van grijs). Wanneer in een andere scène de hoeken van het beeld zijn uitgebleekt, probeert Sarnet ons het gevoel te geven alsof we naar een oude foto kijken met een zacht wit kader.

Het resultaat is verrassend, komisch, morbide, soms oogstrelend artistiek, maar ook vaak vlak. Dat ‘November’ een bewerking is van een roman (‘Rehepapp’) is te merken aan het grote aantal personages en verhaallijnen, die binnen de ruim anderhalf uur van ‘November’ niet altijd goed tot hun recht komen. De uitwerking van de rode draad die alles bij elkaar moet houden —meisje wil jongen, maar jongen is verliefd op een ander— is op zijn best clichématig te noemen. Hoe regisseur Rainer Sarnet ook zijn best doet en visueel veel uit de kast haalt, het ontbreekt ’November’ aan het juiste vleugje magie.

Alberto Ciaccio

Waardering: 3

Bioscooprelease: 24 mei 2018