Official Secrets (2019)

Recensie Official Secrets CinemagazineRegie: Gavin Hood | 112 minuten | biografie, drama | Acteurs: Keira Knightley, Matthew Goode, Katherine Kelly Ralph Fiennes, Indira Varma, Matt Smith, Rhys Ifans, MyAnna Buring, Kenneth Cranham, Jack Farthing, Tamsin Greig, Hattie Morahan, Jeremy Northam, Conleth Hill, Hanako Footman, Shaun Dooley, Monica Dolan, Chris Larkin

Het is bijna een genre op zich: films rond klokkenluiders, mensen die hun eigen veiligheid op het spel zetten om misstanden aan de kaak te stellen. De bekendste klokkenluider aller tijden, Mark Felt oftwel Deep Throat – de man die het Watergateschandaal in de openbaarheid bracht – werd natuurlijk geweldig vereeuwigd in ‘All the President’s Men’ (1976). Edward Snowden, die in 2013 informatie naar buiten bracht de afluisterpraktijken van de NSA, inspireerde Oliver Stone tot het maken van de film ‘Snowden’ (2016). Ook zijn er meerdere documentaires over hem verschenen. Daniel Ellsberg, die begin jaren zeventig de Pentagon Papers doorspeelde naar de pers, werd geportretteerd in ‘The Pentagon Papers’ (2003) en recenter ‘The Post’ (2017). Over Chelsea Manning, die informatie lekte over misdragingen van het Amerikaanse leger in Irak, is inmiddels een documentaire verschenen en het is wachten op de eerste speelfilm over haar. Katherine Gun past perfect in dit rijtje klokkenluiders, maar toch is haar naam een stuk minder bekend bij het grote publiek. De Britse Gun werkte als vertaler bij de Government Communications Headquarters (GCHQ) in Londen en stuitte in 2003 op een top secret e-mail die ze niet voor zichzelf kon houden. Haar verhaal is nu verfilmd in ‘Official Secrets’ (2019), door de Zuid-Afrikaanse regisseur Gavin Hood, de man achter het indrukwekkende, Oscarwinnende ‘Tsotsi’ (2005).

Keira Knightley kruipt in deze film in de huid van Katherine Gun. Het is 2003 en in de Britse media is veel aandacht voor de op handen zijnde Amerikaanse aanval op Irak. Tony Blair, indertijd de premier van het Verenigd Koninkrijk, pleit voor Britse inmenging in de aanval. Iets waar Katherine’s haren recht van overeind gaan staan. Er is namelijk helemaal geen bewijs voor de massavernietingswapens waarover gesproken wordt; ze vindt het leugens, die bedoeld zijn om de publieke opinie te beïnvloeden. Haar man, de Turks-Koerdische Yasar (Adam Bakri), vindt dat ze zich er niet zo over moet opwinden, maar als Katherine op haar werk een geheime mail ontvangt waarin de NSA, de Amerikaanse veiligheidsdienst, haar en haar collega’s oproept diplomaten uit bepaalde VN-lidstaten af te luisteren, ruikt ze onraad. De afgeluisterde informatie moet namelijk ingezet worden om de diplomaten te chanteren, zodat ze toch instemmen met de aanval op Irak. Katherine zit met de mail in haar maag en na lang wikken en wegen besluit ze het via een oud-collega door te spelen. Journalist Martin Bright (Matt Smith) van The Observer krijgt een kopie van de mail in handen en besluit over te gaan tot publicatie. Dat zet de bal aan het rollen en de veiligheidsdienst ontdekt al snel dat de informatie vanuit GCHQ moet zijn gelekt. Katherine besluit zichzelf aan te geven, waarna haar lot – én dat van de man die haar lief is – in handen ligt van het tribunaal.

Op papier leest Katherine Guns verhaal als een spannende pageturner; helaas is deze filmversie van Gavin Hood niet zo spannend als we hadden gehoopt. Spannende momenten zijn er wel degelijk, maar ze zijn op één hand te tellen. Omdat het verhaal waargebeurd is en we dus zo kunnen googelen hoe een en ander is afgelopen, betekent dat nog niet dat de film saai hoeft te zijn. Maar dat is ‘Official Secrets’ bij vlagen jammer genoeg wel. Knightley maakt er het beste van met een prima performance, waarin we duidelijk voelen hoe ze wikt en weegt tussen haar eigen belang en veiligheid en dat van haar land. Dit is een vrouw voor wie eerlijkheid vooropstaat en die dat ook van haar omgeving verwacht. In haar strijd krijgt ze mensenrechtenadvocaat Ben Emmerson (Ralph Fiennes) aan haar zijde. Dat had spectaculair acteerwerk kunnen opleveren, maar omdat de rechtszaak als een nachtkaars uitgaat wordt die belofte niet ingelost. Zonde dat de kwaliteiten van Fiennes ongebruikt blijven! Ook in de scènes op de nieuwsredactie worden niet alle talenten van de acteurs – naast Smith onder anderen ook Matthew Goode, Rhys Ifans en Conleth Hill – ten volste benut en blijven de gebeurtenissen en personages aan de vlakke kant. Eigenlijk gebeurt er, nadat Katherine heeft besloten de mail door te spelen, lange tijd weinig waar we opgewonden van raken, terwijl dat wel de bedoeling van de makers lijkt te zijn. Pas wanneer uitzetting dreigt voor haar Koerdische echtgenoot, laait het vuur weer een beetje op. Maar dat blijkt helaas van korte duur.

‘Official Secrets’ – de titel is al net zo ongeïnspireerd als het verhaal – belooft veel maar kan het helaas niet allemaal waarmaken. Aan Keira Knightley ligt het niet; zij speelt uitstekend de dappere klokkenluider die haar leven op het spel zet om het vuile spel dat de autoriteiten spelen openbaar te maken. Een vrouw die meer credit verdient dan ze krijgt en wiens naam we vanaf nu zeker zullen onthouden. Haar verhaal had veel spannender gebracht kunnen – en moeten – worden en de talenten van Knightleys collega’s Fiennes, Smith en al die anderen hadden beter benut moeten worden. Wat rest is een oerdegelijk gemaakte film die absoluut de juiste bedoelingen heeft, maar die het nalaat ons te prikkelen en te inspireren en blijft hangen in een ietwat saaie opsomming van de feiten.

Patricia Smagge

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 24 oktober 2019
DVD-release: 17 juni 2020