Offside (2006)

Regie: Jafar Panahi | 88 minuten | drama, komedie | Acteurs: Sima Mobarak Shahi, Safar Samandar, Shayesteh Irani, M. Kheyrabadi, Ida Sadeghi, Goldaz Farmani, Mahnaz Sabihi, Nazanin Sedighzadeh, M. Kheymeh Kabood, Mohsen Tanabandeh, Reza Farhadi, M.R. Gharadaghi

Dat liefde voor voetbal geen grenzen kent, blijkt maar weer eens uit de Iraanse komedie ‘Offside’. Zes jonge meiden die helemaal gek zijn van voetbal, proberen ieder voor zich het stadion binnen te komen als Iran een beslissende kwalificatiewedstrijd speelt tegen Bahrein. Omdat vrouwen het stadion niet in mogen, vermommen ze zich als jongens, met wijde kleren en het lange haar bijeengebonden onder een petje. Eenmaal betrapt worden ze in een soort veekraal gedreven, dicht bij de tribunes. Ondanks de bewaking proberen ze zo veel mogelijk van de wedstrijd mee te pikken. Een rechtstreeks verslag van een van de bewakers is dan een aardig begin, al heeft die bewaker er volgens de dames maar weinig verstand van.

Dit eenvoudige verhaal heeft een ijzersterke film opgeleverd. Voor een groot deel is dat te danken aan de niet-professionele actrices die de hoofdrollen spelen. Het zijn realistische en grappige personages, van het meisje dat zelf voetbalt tot de stoere meid die de officier van de bewakers tot wanhoop drijft met haar logische redeneringen. De leukste van het stel is een meisje dat zo brutaal is zich te vermommen als soldaat en maar meteen een plek op de eretribune voor zich opeist. Helaas voor haar is die plek bestemd voor hoge officieren.

Hoewel de toon van ‘Offside’ lichtvoetig en ontspannen is, levert de film toch behoorlijk scherpe kritiek op de onzinnige regels van de Iraanse overheid. Eenmaal gevangen achter hun hekken, gaan de meisjes in discussie met de jonge bewakers; niet alleen over de catastrofale tactiek (volgens de meisjes dan) van de Iraanse bondscoach maar vooral over de redenen waarom ze niet naar het voetbal mogen. De soldaten antwoorden met de argumenten zoals zij die hebben geleerd, maar die blijken al snel onhoudbaar. Zo groeien bewakers en gevangenen – leeftijdsgenoten en van even bescheiden afkomst – steeds meer naar elkaar toe.

Terwijl ‘Offside’ vooral een komedie is, een bijzonder grappige bovendien, is het de realistische, bijna documentaire aanpak van regisseur Panahi die ervoor zorgt dat de film ook regelmatig ontroert. Wie de meisjes zo achter hun hek ziet staan, met hun petjes, hun shawls, de kleuren van Iran op de wangen geschilderd, de wanhoop en passie in hun ogen, kan niet anders dan medelijden met hen hebben. Dit zijn geen activistes of opstandelingen maar eenvoudige meisjes die niet alleen gek zijn op voetbal maar ook op hun land.

Over de onderdrukking van Iraanse vrouwen zijn al vele films gemaakt, maar nog zelden in deze vorm. Geen loodzwaar drama, geen ingewikkelde symboliek, maar een toegankelijk, lichtvoetig, intelligent en optimistisch verhaal over een stel onstuitbare voetballiefhebsters. Het resultaat is een van de mooiste films van 2006.

Henny Wouters

Waardering: 4

Bioscooprelease: 22 maart 2007