Okja (2017)
Regie: Joon-ho Bong | 118 minuten | actie, avontuur, drama, science fiction | Acteurs: Tilda Swinton, Paul Dano, Seo-Hyun Ahn, Hee-Bong Byun, Steven Yeun, Lily Collins, Je-mun Yun, Shirley Henderson, Daniel Henshall, Devon Bostick, Woo-sik Choi, Giancarlo Esposito, Jake Gyllenhaal
Cannes in de maand mei: the place to be voor internationale filmmakers om hun nieuwste film tijdens het prestigieuze filmfestival aan een groot publiek te tonen en kans te maken op de Gouden Palm. 2017 levert het festival de nodige kritiek op vanwege de vertoning van twee Netflix-films die vervolgens niet op het grote scherm verschijnen maar enkel op Netflix (een beetje balen voor niet-abonnees). Voor ‘Okja’ heeft de Zuid-Koreaanse regisseur Bong Joon-Ho van de streamingsdienst alle ruimte gekregen om zijn imaginaire en briljante geest de vrije loop te laten. Het boegeroep – bij het zien van het Netflix-logo – maakt (gelukkig) al gauw plaats voor de aandoenlijke knorgeluidjes van Okja.
“We needed a miracle and then we got one”. Lucy Mirando (Swinton), CEO van de Mirando Corporation, denkt dé milieuvriendelijke oplossing te hebben gevonden op het wereldwijde voedselprobleem en introduceert tijdens een uitbundige persconferentie de komst van “super piglets”, een gift van moeder natuur als we Lucy moeten geloven. Boeren van over de hele wereld hebben de taak gekregen om goed voor deze varkentjes te zorgen. Om het tienjarige project niet uit het oog te verliezen en het allemaal ‘lekker’ commercieel te houden, is er een wedstrijd aan verbonden en zal uiteindelijk het meest volmaakte varken live gekroond worden voor massaal publiek in New York City. Een marketingstunt ten top.
In tegenstelling tot Lucy en het volk hoeft de kijker niet tien jaar te wachten om met eigen ogen te aanschouwen wat er van het grootbrengen van een genetisch gemanipuleerd biggetje terecht is gekomen. Okja groeit op, samen met het tienermeisje Mija (Seo Hyun-Anh), in de prachtige groene bergomgeving van Korea. Okja heeft inmiddels de omvang van een nijlpaard en geniet zichtbaar en speels van alle vrijheid. Het hoge aaibaarheidsgehalte, haar loyaliteit, de soms wat knullige maar grappige acties én het vrolijk zwiepende staartje zorgen ervoor dat je al snel een zwak krijgt voor deze grote vriendelijke reuzin. De liefdevolle relatie tussen Okja en Mija is vertederend. Het zorgeloze leventje en de hechte band tussen de twee wordt echter verstoord wanneer het team van Mirando Corporation, onder begeleiding van zoöloog Dr. Johnny Wilcox (Gyllenhaal), langskomen om Okja mee te nemen. Voor Mija een onverwachts en onacceptabel verlies wat leidt tot een meeslepende achtervolging, een race tegen de klok.
Dankzij de aandachtige regie van Joon-Ho roept vrijwel iedere scène een andere emotie op. ‘Okja’ brengt een glimlach op het gezicht, levert enige spanning, ontroert meerdere malen, maar bezit bovenal stof om over na te denken. Het acteerwerk is soms wat overdreven, maar past perfect binnen de veelal circusachtige setting waar de regisseur ongetwijfeld bewust voor gekozen heeft. Terwijl Lucy Mirando overtuigend als egoïstische en ijdele (circus)directeur wordt neergezet door Swinton, heeft Gyllenhaal zijn serieuze rollen ingeruild om in ‘Okja’ – haast letterlijk – de clown uit te hangen als dierkundige. Daarnaast verwijzen de varkensroze tinten in kleding en make-up genuanceerd naar het onderwerp van de film.
Maar de meeste credits gaan toch wel uit naar Erik-Jan de Boer, digitaal filmanimator van eigen bodem. De Boer heeft een grote bijdrage geleverd met zijn tijgercreatie in ‘Life of Pi’ (2012), wat hem een Academy Award voor “best visual effects” heeft opgeleverd. Een natuurgetrouwe weergave van een bestaand dier is één ding, maar het uiterlijk van een fantasievol wezen creëren op een zeer realistische wijze is gewoonweg een gave. De Boer heeft Okja, zoals de regisseur ook aangeeft, voorzien van menselijke gevoelens. De blik in de ogen, de geluidjes, de huid en alle bewegingen zijn zo gedetailleerd en subtiel dat het volkomen bijdraagt aan de geloofwaardigheid en emoties van Okja. Okja is een reusachtig varken maar heeft tegelijkertijd iets weg van een (bizar grote) hond, met als effect dat de herkenning van en sympathie voor de waardevolle band tussen mens en (huis)dier nog groter wordt.
Dierenliefhebber of niet. (De ijzersterke boodschap in) ‘Okja’ is beestachtig goed.
Maartje Hopmans
Waardering: 4
Release op Netflix: 28 juni 2017