Oliver Twist (1982)
Regie: Clive Donner | 103 minuten | drama, misdaad | Acteurs: George C. Scott, Tim Curry, Michael Hordern, Timothy West, Eileen Atkins, Cherie Lunghi, Oliver Cotton, Richard Charles, Lysette Anthony, Eleanor David, Philip Locke, Ann Beach, Artro Morris, John Barrard, Brenda Cowling, Anne Tirard, Michael Logan, John Savident, Debbie Arnold, Timothy Spall, Robert Russell, Roy Evans, Martin Tempest, Matthew Duke, Spencer Rheult, Nicholas Davies, Dax Jackson, Dominic Martelli, Paul Davies Prowles, Philip Davis
‘Oliver Twist’ is een van de bekendste romans van Charles Dickens. De schrijver wilde met dit verhaal zoal protesteren tegen kinderarbeid. Inmiddels ligt het aantal bewerkingen van deze roman op 25. Waarin de versie uit 1982 van de Britse regisseur Clive Donner verschilt met alle anderen, is dat zijn film meer de ruwe en gewelddadige kant laat zien van de onderwereld waarin Oliver terechtkomt.
De jonge Oliver Twist groeit vanaf zijn geboorte op onder de zorg van Mr. Bumble (Timothy West), die samen met weduwe Mrs. Mann (Eileen Atkins) een tehuis runt voor arme weeskinderen. Oliver (Richard Charles) en de kinderen moeten hard werken voor hun kost en inwoning. Wanneer Oliver een extra portie avondeten vraagt, haalt hij zich de woede op de hals van zijn beschermheer. Niet lang daarna gaat Oliver in de kost bij een begrafenisondernemer. Zijn verblijf is van korte duur en gaat op straat leven. Hierdoor komt Oliver in contact met de jonge zakkenroller Jack Dawkins (Martin Tempest). Dawkins introduceert hem met de dief Mr. Fagin (George C. Scott), die straatjongens opleidt tot volleerde dieven. Ook Oliver gaat in de leer en moet samen met Fagins vriend Bill Sikes (Tim Curry) een diefstal plegen. Maar de roof gaat faliekant mis…
De sterkste acteerprestatie ligt in deze ‘Oliver Twist’ niet bij de vertolker van de hoofdrol. Charles is aandoenlijk als Oliver, met zijn lievige gezichtje en beleefd ingetogen zeggend ,,Yes sir, no sir..”. Maar het zijn de volwassen collega’s George C. Scott en Tim Curry die de show stelen in Donners ‘Oliver Twist’.
De Amerikaanse acteur Scott doet een prima vertolking als de gemene en sluwe Fagin en weet dit personage ook enige sympathie mee te geven. Bijvoorbeeld bij de scène waarin Fagin Oliver verwisselt met een andere straatjongen. Scott wordt echter overtroffen door het spel van Curry. De manier waarop de Brit de aan alcoholverslaafde dief Bill Sikes weet neer te zetten, is gewoonweg imponerend. Wanneer Sikes compleet een rode waas van woede voor zijn ogen krijgt, laat Curry een sterk staaltje acteerwerk zien. Daarbij weet hij ten alle tijde te voorkomen dat het personage Sikes een karikatuur wordt. De jonge Martin Tempest zorgt voor de komische noot in ‘Oliver Twist’ met zijn mooie vlotte gebabbel en guitige kop als de gewiekste zakkenroller Jack Dawkins, alias Artful Dodger.
Acteur Timothy West is niet op zijn best in deze Dickens verfilming. Waar hij in de miniserie ‘Hard Times’ (ook naar een boek van Dickens) wel erin is geslaagd om de juiste bespottelijkheid mee te geven aan het karakter Mr. Bounderby, is in ‘Oliver Twist’ juist het tegenovergestelde het geval bij Mr. Bumble.
Qua actrices blinkt Cherie Lunghi uit in ‘Oliver Twist’. Ze weet je emotioneel te bereiken met haar gevoelige kwetsbare vertolking als Nancy, de echtgenote van Sikes. Lunghi weet mooi de verscheurdheid te spelen die in Nancy woedt: ze wil Oliver helpen, maar tegelijkertijd ook haar geliefde niet afvallen. Collega Eileen Atkins als achterbakse Mrs. Mann is ook de moeite waard. Atkins laat door haar stem en mimiek duidelijk blijken dat Mrs. Mann allesbehalve een lieverdje is, zowel voor Mr. Bumble als in het algemeen…
Regisseur Donners ‘Oliver Twist’ is een aanrader voor degenen die wel eens een ruwe en minder zoete versie willen zien van Dickens vertelling. Donner schuwt namelijk niet om een afschuwelijk moment van de film vrij expliciet in beeld te brengen. Het voorval wat je krijgt voorgeschoteld, hakt er flink in. Dankzij dit gegeven én de knappe vertolkingen – van Curry, Scott en Lunghi – weet Donner met zijn ‘Oliver Twist’ je te verrassen, ondanks de bekende materie van het verhaal.
Ans Wijngaarden