On a Clear Day (2005)

Regie: Gaby Dellal | 105 minuten | drama | Acteurs: Peter Mullan, Brenda Blethyn, Sean McGinley, Jamie Sives, Ron Cook, Benedict Wong, Jodhi May, Billy Boyd, Anne Marie Timoney, Shaun Dingwall, Tony Roper, Paul Ritter, Andrew MacLennan, James MacLennan, Irene Ann Burt    

‘On a Clear Day’ is een soort project waarin mensen aan zich zelf werken en opent met indrukwekkende beelden van de te water lating van een schip. Dit is tevens voor Frank (Peter Mullan) het einde van zijn carrière. Frank werkt op een scheepswerf in Glasgow en wordt ontslagen na zo’n 36 jaar bij de werf te hebben gewerkt. Hij had er werkzaam kunnen blijven, maar heeft altijd frank en vrij zijn mening gegeven, waar hij nu de tol voor moet betalen.

In feite ontkent hij de situatie waarin hij nu terecht is gekomen, de werkloosheid is in die contreien enorm, werk zal nauwelijks meer te vinden zijn. Hij moet de gang naar het Job Centre maken en heeft daarbij het ongeluk een intakegesprek te moeten doen met zijn succesvolle schoondochter Angela, die daar nota bene een goede baan heeft. Zij heeft met haar echtgenoot Rob (Frank’s zoon) afgesproken dat Rob de rol van huisman op zich neemt. Dit is voor het type man als Frank een gruwel. Frank’s wereld stort in, hij negeert de harde realiteit en begint zich steeds meer af te sluiten. In dit eerste deel van de film is het een klassiek en degelijk verfilmd verhaal over beproevingen van mensen in de kenmerkende stijl van het Britse sociaal-realisme en gebaseerd op het bekende working-class genre.

De verhaallijn bevat tevens een duidelijk vader-zoon conflict. Oorzaak is dat lang geleden Rob’s broertje bij een ongeval is verdronken. Dit heeft geleid tot nooit uitgesproken wrijvingen en een grote afstand tussen Frank en Rob.

Frank vat uiteindelijk het plan op over Het Kanaal te zwemmen en wordt daarbij geholpen door vier vrienden. In dit tweede deel krijgt de film een ander karakter, de toon wordt dan luchtig en er worden soms wat makkelijke grappen gemaakt. Dat is een vorm van onvolmaaktheid en zorgt voor enige onbalans. De acteerprestaties zijn overigens steeds van een prima gehalte. De plannen voor zijn zwemtocht blijven echter wel geloofwaardig, evenals de hulp die door anderen wordt geboden.

Het wordt nergens echt te vet aangezet, de gehele voorbereiding en uitvoering van het plan blijft realistisch. Aanleiding voor Frank’s zwemtocht is een tragedie waarbij een zoon op zevenjarige leeftijd in zee is verdronken. Dit drama komt vrijwel bij voortduring op enigerlei wijze terug in de rest van het verhaal. De verhouding tussen vader Frank en zoon Rob is als gevolg hiervan minimaal, Rob denkt dat Frank hem de dood van zijn broertje verwijt.

De gehele opzet van zijn zwemplan moet natuurlijk geheim blijven, dat is tegelijkertijd een beetje de zwakte van dat onderdeel. Er wordt dan voortdurend zeer geheimzinnig gedaan op een wijze die niet geheel geloofwaardig overkomt. Het spreekt voor zich dat zijn plan niet geheim kan blijven en natuurlijk besluit iedereen hem op de grote dag op de een of andere wijze te steunen of bij aankomst in Frankrijk te verrassen. Het verhaal wringt weer een beetje als zijn beste vriend zomaar ineens zijn baan bij de scheepswerf beëindigt en in zijn Schotse kilt zijn vrouw van haar werk afhaalt om Eddy te gaan begeleiden. Een zelfde kanttekening kan ook worden gemaakt bij de uitwerking van het karakter van Frank’s echtgenote Blethyn. Haar inbreng in de verhaallijn is onuitgewerkt, haar enige ambitie is kennelijk het halen van een busrijbewijs.

Of de oversteek van Het Kanaal slaagt en wel of niet geldig wordt verklaard, wat hij tijdens zijn zwemtocht doormaakt en hoe dit doorwerkt in zijn zelfrespect en de verhouding met zijn zoon, blijft hier verder onvermeld.

In zijn totaliteit een aardige film die aanvankelijk degelijk sociaal-realistisch begint, maar gaandeweg iets wegzakt door de gekozen ontwikkeling naar een wat lichtere komedie en feel good movie. Geen heftig realistisch drama zoals we dat kennen uit het werk van Ken Loach of Mike Leigh. Voor de liefhebbers van het realisme van het Britse working class genre ook door het goede acteerwerk uiteindelijk toch alleszins de moeite waard.

Rob Veerman

Waardering: 3

Bioscooprelease: 31 augustus 2006