One Second – Yi miao zhong (2020)

Recensie One Second CinemagazineRegie: Zhang Yimou | 103 minuten | drama | Acteurs: Zhang Yi, Liu Haocun, Fan Wei, Li Yan, Li Xiaochuan, Yu Yang, Wang Bing, Cao Rui, Zhang Shaobo, Tang Ziyue, Chen Xu

In ‘One Second’ (2020) volgen we een gevangene die uit een Chinees werkkamp ontsnapt om in een naburig dorp de vertoning van het bioscoopjournaal bij te wonen. In dat journaal is een seconde lang zijn dochter, als revolutionaire modelburger van de Culturele Revolutie, te zien. Het filmblik met het journaal wordt echter gestolen door een weesmeisje dat van het celluloid een lampenkap wil maken. Wat volgt is een soort van kat-en-muisspel tussen de ontsnapte dwangarbeider en het weesmeisje met als decor de indrukwekkende zandduinen van de provincie Dunhuang.

Gelauwerd regisseur Zhang Yimou maakte in de jaren tachtig en negentig een reeks succesvolle arthousefilms over de recente Chinese geschiedenis van de twintigste eeuw. Het waren sociaal bewogen films over turbulente tijden, waarmee hij meer dan eens op de gevoelige tenen van de Chinese filmkeuring stapte; enkele van zijn vroege films waren in China niet te zien, terwijl ze wereldwijd triomfantelijk werden ontvangen. In het nieuwe millennium maakte Zhang Yimou een draai en voegde enkele succesvolle spektakelfilms aan zijn repertoire toe, zoals ‘Hero’ (2002) en ‘House of Flying Daggers’ (2004). Deze films van het “wuxia” genre appelleren aan de behoefte van een groot publiek met een voorkeur voor martial arts en rondzwervende helden met bovennatuurlijke krachten, die aan onzichtbare draden zwaartekracht overstijgende toeren uithalen in een mythisch China van lang geleden. Films die hem niet in conflict brachten met de Chinese overheid en juist de groeiende nationalistische gevoelens in China onderschreven.

‘One Second’ is gelukkig weer een klassieke Zhang Yimou geworden, kleiner en eenvoudiger misschien wel, maar daarom niet minder mooi. Eerder het omgekeerde: de film is cinematografisch perfect en niet overmatig gestileerd. Het bevat een flinke dosis nostalgie, een ode aan film, zoals film ooit was, iets tastbaars en daarom ook kwetsbaar, en iets wat altijd collectief werd beleefd. Het hele dorp loopt uit om de gehavende filmrol, waar de ontvluchte gevangene en het weesmeisje achteraan zitten, schoon te maken zodat het geprojecteerd kan worden in een provisorische bioscoop.

Voor iedereen betekent de film (en het daaraan voorafgaande journaal) iets anders. Voor de dorpelingen is het een vlucht in de gelukzalige roes van de overheidspropaganda; voor de filmoperateur betekent het aanzien en privileges; voor de gevangene een mogelijkheid om zijn onbereikbare dochter terug te zien; en voor het weesmeisje een cadeautje dat ze aan haar kleine broertje kan geven.

En deze hernieuwde focus van Zhang Yimou op de recente geschiedenis van China zorgt ook meteen weer voor ongemak; de film werd teruggetrokken als inzending voor het internationale filmfestival van Berlijn 2019, officieel om “technische” redenen.

De propagandafilm waar het trouwens omdraait, is ‘Heroic Sons and Daughters’ uit 1964. In die film wordt een heldhaftige dochter van de revolutie herenigt met haar vader die ze nooit heeft gekend. De realiteit voor de voortvluchtige (en het weesmeisje) lijkt minder rooskleurig. De vraag is of hij zich kan lostrekken van het droombeeld van die ene seconde film.

Alberto Ciaccio

Waardering: 5

Bioscooprelease: 7 april 2022