Only Angels Have Wings (1939)

Regie: Howard Hawks | 121 minuten | drama, avontuur, romantiek | Acteurs: Cary Grant, Jean Arthur, Richard Barthelmess, Rita Hayworth, Thomas Mitchell, Allyn Joslyn, Sig Ruman, Victor Kilian, John Carroll, Don ‘Red’ Barry, Noah Beery Jr, Manuel Álvarez Maciste, Milisa Sierra, Lucio Villegas, Pat Flaherty, Pedro Regas, Pat West, Enrique Acosta, Harry A. Bailey, Wilson Benge, Dick Botiller, Stanley Brown, Cecilia Callejo, Candy Candido, Rafael Corio, Lew Davis, Vernon Dent, Curley Dresden, Elena Durán, Sammee Tong, Forbes Murray, Charles R. Moore

Maar weinig regisseurs uit de gloriejaren van Hollywood waren zo veelzijdig als Howard Hawks. Met ‘Scarface’ (1932) maakte hij een van de eerste gangsterfilms, waarna hij in vrijwel ieder genre een klassieker afleverde. Denk maar eens aan de screwball-komedie ‘Bringing Up Baby’ (1938), de film noir ‘The Big Sleep’ (1946) en de western ‘Rio Bravo’ (1958). Maar hoeveel ze ook van elkaar verschillen, in al zijn films zijn telkens terugkerende thema’s te herkennen. Eén ervan is dat personages tot grote hoogten worden gedreven door extreme omstandigheden. Een thema dat letterlijk terugkomt in een van Hawks beste dramafilms, ‘Only Angels Have Wings’ uit 1939. In deze film, over de levensgevaarlijke vluchten die een groep piloten moeten ondernemen om luchtpost te kunnen rondbrengen, kon Hawks bovendien putten uit eigen ervaring. In de Eerste Wereldoorlog leerde hij vliegen bij de US Army Air Service, waarna hij diverse baantjes had in de vliegtuigindustrie.

Cary Grant speelt Geoff Carter, de no-nonsense manager van een luchtpostservice die gestationeerd is in de Peruaanse Andes. Carter neemt zijn werk zeer serieus en verwacht dezelfde instelling van de andere piloten in zijn team. Als een piloot van zijn bedrijf in de bergen neerstort, weigert hij om daar lang om te rouwen en staat hij erop gelijk weer aan het werk te gaan. Hij is niet snel afgeleid, zelfs niet door een aantrekkelijke vrouw. Maar dan is daar ineens Bonnie Lee (Jean Arthur), een showgirl uit New York die op haar weg terug naar huis een tussenstop maakt. Ze kent het type man dat Geoff is maar al te goed, maar laat zich niettemin door hem het hoofd op hol brengen. Ook al moet hij aanvankelijk weinig van haar weten. Bonnie gaat te rade bij Kid Dabb (Thomas Mitchell), een collega en goede vriend van Geoff. Maar Kid, een zeer fanatieke vliegenier, heeft zo zijn eigen problemen. Omdat hij langzaam blind aan het worden is, lijkt hij geen al te lange carrière als piloot meer te hebben. Bovendien heeft hij problemen met zijn nieuwe collega, Bat Kilgallen (Richard Barthelmess), die jaren eerder indirect verantwoordelijk was voor Kids jongere broer. Alsof dat nog niet genoeg is, arriveert Kilgallen met zijn knappe vrouw Judy (Rita Hayworth), die een oude vlam van Geoff blijkt te zijn.

‘Only Angels Have Wings’ is gebaseerd op een kort verhaal dat door Howard Hawks zelf werd geschreven. Jules Furthman verwerkte het vervolgens tot een scenario, waarin hij de persoonlijke onstandigheden van de vliegeniers verder uitdiepte. De film heeft daardoor een sterk melodramatisch karakter gekregen, maar de komische dialogen en situaties die her en der door het scenario zijn verspreid zorgen ervoor dat het allemaal niet al te zwaar op de maag ligt. Howard Hawks staat niet zozeer bekend om zijn stijlvolle manier van filmen, maar hij was altijd consistent en had de touwtjes stevig in handen. De film heeft een rap tempo en voert de kijker razendsnel langs verschillende emoties. De actiescènes van de vliegtuigen in zwaar weer zijn indrukwekkend, vooral als je je bedenkt dat ze al in 1939 zijn opgenomen. Desondanks ligt de nadruk op dat wat er op de grond gebeurt. In een film van Hawks kunnen de dialogen net zo turbulent zijn als een vliegtuig dat veilig aan de grond probeert te komen. De film kent een intrigerend begin, waarna de boel wat inzakt. Het trage middengedeelte wordt echter ruimschoots gecompenseerd door het spectaculaire einde. Het hoogtepunt van de film is de laatste vlucht, waarin spanning, ontroering en tragedie samenkomen.

De fantastische cast van ‘Only Angels Have Wings’ wordt aangevoerd door Cary Grant, die na zijn definitieve doorbraak als leading man in romantische komedies als ‘Bringing Up Baby’ en ‘The Awful Truth’ (1937) de kans kreeg zich te profileren als serieus acteur. Grant slaat zich er uitstekend doorheen en weet de complexiteit van zijn personage in slechts enkele blikken te vangen. Het gemak waarmee Grant een film naar zich toe weet te trekken is ongeëvenaard. Dankzij zijn rol in ‘Only Angels Have Wings’ gingen er nieuwe deuren voor hem open en werd hij door Alfred Hitchcock gestrikt voor zijn films ‘Suspicion’ (1941) en de klassieker ‘Notorious’ (1946). Naast Grant is de immer charmante Jean Arthur de grote naam van de film. De actrice houdt zich naast megaster Grant uitstekend staande en zou in datzelfde jaar haar grootste succes boeken met de klassieker ‘Mr. Smith Goes to Washington’. De show wordt echter gestolen door Thomas Mitchell als Kid. Hij vormt de ziel van de film en zijn tragische personage spreekt het meeste tot de verbeelding. Mitchell bouwde als bijrolacteur een imposant oeuvre op en speelde onder meer in legendarische films als ‘Gone with the Wind’ (1939), ‘It’s a Wonderful Life’ (1946) en ‘High Noon’ (1952). Bijrollen zijn er verder nog voor de voormalige ster uit de stomme film Richard Barthelmess en diva Rita Hayworth, voor wie dit de eerste rol in een grote filmproductie was.

‘Only Angels Have Wings’ is klassiek entertainment, compleet met een lach en een traan. Letterlijk, want zelfs Cary Grant is huilend te zien. Een unicum, dat met een knipoog naar ‘Ninotchka’ (1939) met zijn slogan ‘Garbo Laughs!’ ook met wel ‘Cary Cries!’ werd aangekondigd. De fantastische cast met Grant, Arthur, Mitchell en Hayworth weet de aandacht voldoende vast te houden, zelfs gedurende het slepende middendeel. Een zeer vermakelijke film uit de gouden jaren van Hollywood!

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 8 december 1939