Only the River Flows – He bian de cuo wu (2023)

Regie: Wei Shujun | 102 minuten | drama | Acteurs: Yilong Zhu, Chloe Maayan, Hou Tianlai, Tong Linkai, Han Chen, Han Chen, Baisha Liu, Kira Wang, Hexiang Yan, Cao Yang, Qi Zeng, Qingyun Zhou, You Zhou, Moxi Zishi

Midden jaren negentig werkt Ma Zhe (Zhu Yilong) als hoofdinspecteur in landelijk China. Als een van de weinigen op het politiebureau loopt hij rond in een leren jack. De meesten dragen hun communistische kloffies. Na een bespreking neemt de politiecommandant (Hou Tianlai) Zhe apart en vertrouwt hem toe dat de lokale bioscoop voor geen meter loopt. De jeugd gaat volgens hem nauwelijks meer naar de film. “Is dat goed”, vraagt hij de verbijsterde Zhe. De commandant vindt zelf van wel want het politiekorps kan er nu zijn bureau van maken. Tenslotte meer ruimte voor hen! Het korps vervangt de reclamezuilen van de bioscoop en verhuist zijn kantoorspullen naar het podium waar een groot filmdoek bovenuit toornt.

Nog tijdens de verhuizing pakt het korps weer de lopende zaken op waaronder de gruwelijke moord op een oudere vrouw. Volgens omwonenden was ze de vriendelijkheid zelve. Ze had ooit een jongeman geadopteerd, die iedereen de gek noemt, en die is nu spoorloos. Algauw verdenkt de politie de adoptiezoon. Zhe is niet zo zeker van zijn schuld. Echter zijn baas drukt hem op het hart dat dit de dader wel moet zijn. Je mag zo je twijfels hebben volgens hem maar uiteindelijk moet je altijd het eindrapport voor je superieuren op orde hebben.

De minzame Zhe is getrouwd met de lerares Bai Jie (Chloe Maayan) die zwanger is. Zij ziet lijdzaam toe hoe de moordzaak vreet aan haar echtgenoot. Bai had eigenlijk gehoopt dat ze samen rustig naar de geboorte van hun kindje konden toeleven. Het lot heeft echter iets anders in petto wanneer er weer een moord plaatsvindt.

Naast dat ‘Only the River Flows’ gefascineerd is door mentale aspecten van het speurwerk, zoals de druk om antwoorden te vinden en verantwoording af te leggen aan de gemeenschap als de hoeders van recht en orde, werpt het ook de filosofische vraag op in hoeverre de mens werkelijk invloed heeft op wat er rond hen gebeurt. Is het vinden van de schuldige voornamelijk het werk van Zhe of van het toeval omdat hij zich juist volledig toewijdt aan de zoektocht? Deze vraag en ander persoonlijk drama slaan ritmisch geleidelijk de fundering weg onder Zhe’s bestaan.

Het is knap hoe regisseur Wei Shujun de kijker onderdompelt in de wereld van Zhe. Als buitenstaander geloof je helemaal dat je het communistische China van de jaren negentig binnenstapt. Het gedetailleerde decor en de getrouwe aankleding dragen hier sterk aan bij. Ook maakt Shujun gebruik van 16 mm film waardoor het beeld een ruwheid krijgt dat goed past bij de rafelranden van deze tijd en plek. De makers lijken hiervoor ook geïnspireerd door andere detectivedrama’s waarin een hoofdpersonage de grip op de realiteit verliest en de gehele omgeving onderhevig is aan (moreel) verval, zoals in het Amerikaanse ‘Se7en’ (David Fincher, 1995) en het Zuid-Koreaanse ‘Memories of Murder’ (Bong Joon-ho, 2003).

Ondanks dat ‘Only the River Flows’ een uitnodigende neo-noir thriller en maatschappelijke karakterschets is, is het iets te voorspelbaar binnen zijn genre om er echt bovenuit te steken. Niettemin verdient de film een eerlijke kans in de bioscoop, alleen al omdat het zijn titel op interessante manier een eer bewijst. De rivier stroomt altijd, met of zonder het ingrijpen van de dwalende mens. Het is daarom aan Zhe hoe hij de oevers bereikt. Hierover zaait Shujun genoeg gezonde twijfel en dat maakt de film levendig en uitdagend.

Roy van Landschoot

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 6 juni 2024
DVD-release: 25 september 2024