Onward (2020)

Regie: Dan Scanlon | 103 minuten | animatie, komedie | Originele stemmencast: Tom Holland, Chris Pratt, Julia Louis-Dreyfus, Octavia Spencer, Mel Rodriguez, Kyle Bornheimer, Lena Waithe, Ali Wong, Grey Griffin, Tracey Ullman, Wilmer Valderrama, George Psarras, John Ratzenberger | Nederlandse stemmencast: Mattie Valk, Caroline Dijkhuizen, Inge Ipenburg

Een aandoenlijke robotje, een rat met een neus voor haute cuisine, pratend speelgoed en tot leven gewekte menselijke emoties – de creatieve geesten van Pixar weten elke keer met de meest originele personages op de proppen te komen, die ze de hoofdrol laten spelen in avonturen die ons recht in het hart raken. Daarmee legt Pixar de lat hoog, niet alleen voor concurrerende studio’s, maar zeker ook voor zichzelf. Om zichzelf meer tijd te gunnen om met een nieuwe, briljante ‘original’ te komen, brengt de animatiegrootmacht de laatste jaren ook veel vervolgfilms uit (die overigens niet zelden even briljant zijn als de originele films). In Pixars jubileumjaar 2020 – waarin het 25 jaar geleden is dat de studio met ‘Toy Story’ (1995) debuteerde – wordt de liefhebber getrakteerd met niet één maar zelfs twee gloednieuwe films: ‘Onward’ van Dan Scanlon en ‘Soul’ van Pete Docter. Op die laatste is het in Nederland nog tot juni wachten, maar ‘Onward’ draait inmiddels in de zalen. Het is een bijzonder persoonlijke film voor regisseur Scanlon. “Toen ik een jaar oud was en mijn broer drie, overleed onze vader. We groeiden dus op zonder dat we hem hadden gekend, behalve dan van foto’s en de verhalen die onze moeder ons vertelde. We zijn altijd benieuwd geweest wie hij was en of we op hem lijken. En dat is precies de basis geworden voor de film ‘Onward’: de zoektocht naar het ontdekken wie je zult worden als je ouder wordt en hoe dit zich verhoudt tot je familie.”

De wereld waarin ‘Onward’ zich afspeelt, is een eeuwenoud magisch universum die bewoond wordt door wezens uit sprookjes, fabels en sagen. Maar de magie is inmiddels overvleugeld door technologie, gemakszucht en de 24-uurs economie, met als gevolg dat verwaarloosde eenhoorns de vuilnisbakken leegeten, elfjes het vliegen verleerden en zich nu op Harley Davidsons verplaatsen en dat de mythologische Manticore (half leeuw, half schorpioen, met vleugels) tegenwoordig een pannenkoekenhuis uitbaat. De jonge elf Ian viert zijn zestiende verjaardag maar is te onzeker om zijn klasgenootjes uit te nodigen. Gelukkig maakt het cadeau dat zijn moeder Laurel voor hem en zijn broer Barley heeft veel goed. Met deze magische staf met daarin een zeldzame fenikssteen en de juiste toverspreuk – die fantasyfreak Barley gelukkig altijd paraat heeft – kunnen ze hun overleden vader voor 24 uur terugtoveren. Omdat ze hem allebei amper gekend hebben, en ze heel veel met hem te bespreken hebben, staan de jongens te popelen. Maar bij de uitvoering gaat er helaas iets niet helemaal goed: hun vader verschijnt slechts voor de helft (de onderste, dus met hem praten is er niet bij) en de kostbare fenikssteen wordt tijdens het toverproces vernietigd. Barley weet waar ze nog zo’n steen kunnen vinden, maar daarvoor moeten ze wel een avontuurlijke trip maken richting de bergen. Daarbij ondervinden ze uiteraard aardig wat tegenstand onderweg. Hun moeder maakt zich intussen zorgen om haar jongens en besluit hen achterna te gaan. Ze wordt daarbij vergezeld door de Manticore, die haar oude spirit weer lijkt te hebben hervonden.

Zoals we van Pixar gewend zijn, zit ‘Onward’ boordevol vindingrijke visuele grapjes; niets wat we in beeld krijgen komt zomaar voorbij. Dus ja, dat zakje chips dat Barley uit een automaat haalt blijkt later van groot belang te zijn, evenals dat oranje lampje dat hij als souvenir meeneemt en die muurschildering die Ians middelbare school siert. Ook de ontmoeting met de elfjes bij de benzinepomp is niet zomaar in de film gestopt. Waar de animatiegenieën van Pixar ook om bekendstaan, is om het feit dat ze zo knap oprechte emoties in hun animatiefilms weten te verwerken. De personages beleven hun avonturen nooit zonder reden; ze beleven een persoonlijke groei, leren omgaan met bepaalde gevoelens en ontdekken wie ze zijn en hoe ze zichzelf kunnen accepteren. Belangrijke levenslessen, voor kinderen maar zeker ook voor volwassenen. Familiebanden en vriendschappen staan in deze levenslessen vaak centraal, ook in ‘Onward’. Natuurlijk is er het gemis van de vader, maar hun gezamenlijke queeste naar die ontbrekende schakel in hun leven brengt Ian en Barley dichter tot elkaar. Niet zozeer vaderliefde, maar met name broederliefde wordt hier gevierd. Kijk niet vreemd op als je een traantje moet wegpinken bij het emotionele hoogtepunt.

Maar hoe goed ‘Onward’ ook in elkaar steekt – de uitstekende stemmencast hebben we nog niet eens genoemd – de film komt minder hard binnen dan bijvoorbeeld ‘Wall-E’ (2008), ‘Up’ (2009) en de complete ‘Toy Story’-reeks. Wellicht komt dat doordat de wereld van ‘Onward’ bevolkt wordt door fantasiewezens die verder van ons af staan, ondanks het feit dat ze toch behoorlijk wat menselijke eigenschappen toebedeeld hebben gekregen. Of zou het zo zijn dat Dan Scanlon een minder begaafd regisseur is dan pak ‘m beet Andrew Stanton en Pete Docter? Ondanks de mindere impact is ‘Onward’ met zijn leuke visuele vondsten, aanstekelijke avontuur en warme boodschap nog altijd meer dan de moeite waard. Pixar heeft die lat alleen zo enorm hoog gelegd, dat de studio zich er zelf soms ook op stukloopt.

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 4 maart 2020
DVD- en blu-ray-release: 26 juni 2020

Extra’s op de bonusdisc bij de blu-ray:
Op zoek naar het verhaal
Bewoners van New Mushroom
Hartvuur
Dragon High
Tovenaars-rock
Fantasy is ons leven
Niet-gebruikte scènes
Trailers