Operatie Noordpool – Operasjon Arktis (2014)

Regie: Grethe Bøe-Waal | 89 minuten | avontuur, familie | Acteurs: Kaisa Gurine Antonsen, Ida Leonora Valestrand Eike, Leonard Valestrand Eike, Lars Arentz-Hansen, Nicolai Cleve Broch, Line Verndal, Kristofer Hivju, Per Kjerstad, Evy Kasseth Røsten, Oddrun Valestrand

Sommige boeken liggen nog niet eens in de winkel als de filmrechten verkocht worden, andere boeken zijn allang in de vergetelheid geraakt, tot ze een vertaling naar het witte doek krijgen. ‘Operatie Noordpool’ is gebaseerd op het in 1971 gepubliceerde boek ‘Operasjon Arktis’ van de Noorse legerofficier/schrijver Leif Hamre (1914-2007). Hamre schreef veel actieboeken, vooral voor jongens, waarbij zijn ervaring als piloot goed van pas kwam. Ook in ‘Operatie Noordpool’ (‘Operasjon Arktis’) speelt een helikopter een cruciale rol. En gelukkig is de film leuk voor jongens én meisjes.

‘Operatie Noordpool’ begint op Halve Maaneiland, in de Spitsbergen archipel, waar een jager zich zorgen maakt om een stel ijsbeerpups. De moeder heeft geen melk meer en door het broeikaseffect kan de ijsbeerfamilie niet naar een plek waar wel voedsel is. De jager raakt gewond en bereikt met uiterste krachtsinspanning zijn houten hut, waar hij een noodoproep weet te doen.

Na deze heftige opening maken we kennis met de echte hoofdrolspelers van ‘Operatie Noordpool’. De dertienjarige Julia en haar vijf jaar jongere broer en zus Sindre en Ida, een tweeling, moeten nog steeds wennen aan hun nieuwe omgeving, ze zijn net verhuisd. Dat ze hun vader nog bijna twee maanden moeten missen, helpt ook niet bepaald mee. Wanneer de tweeling wegloopt van school, probeert Julia hen tegen te houden, maar tevergeefs. Op het nabijgelegen vliegveld raken ze in gesprek met een helikopterpiloot, die hen maant snel van het terrein af te gaan, want de helikopter gaat zo vertrekken. Omdat de tweeling begrepen heeft dat de eindbestemming Stavanger is, waar hun vader ook woont en werkt, besluit Sindre stiekem mee te reizen. Ida twijfelt geen moment en gaat haar broer achterna, maar Julia doet verwoede pogingen om haar lastige broer en zus uit de helikopter te halen. Wederom tevergeefs… De helikopter vertrekt. Wat de kinderen niet weten is dat de bestemming op het laatste nippertje gewijzigd is. Ze gaan niet naar Stavanger, maar naar Spitsbergen, omdat de jager gered moet worden. Het is pikkedonker, het gaat razendsnel en voor Julia, Sindre en Ida beseffen wat er is gebeurd, stijgt de helikopter op met de jager aan boord, maar zonder hen. Het drietal blijft alleen achter op het eiland.

En dan volgt natuurlijk een spannend overlevingsavontuur, waarin de kinderen langzaam maar zeker de ernst van de situatie inzien. De voedselvoorraden slinken snel, het is niet bepaald warm en hoe moeten ze contact maken met de thuisbasis als ze de zender niet eens aan de praat krijgen? Niemand weet dat ze zo ver van huis zitten, dus op een reddingsactie hoeven ze niet snel te rekenen. En dan is er nog die ijsbeer…

De grote kracht van ‘Operatie Noordpool’ ligt in het effectieve scenario, dat de aandacht volop bij de drie kinderen houdt. Goed uitgebalanceerd: een spaarzaam fragment toont hoe de ouders van de kinderen er aan toe zijn, maar dat kun je je verder wel voorstellen, dus dat is niet erg. De kinderen gedragen zich natuurgetrouw, er wordt gekibbeld, maar er is ook tijd voor pret in de sneeuw en geknuffel met een achtergebleven husky. Julia voelt zich enorm verantwoordelijk voor Sindre en Ida, maar kan het ook niet uitstaan dat door toedoen van hen de overlevingskansen steeds kleiner worden. Zij maakt dan ook de grootste ontwikkeling door. Echter elk van hen speelt een belangrijke rol in de uiteindelijk goede afloop. Fijn als kinderen zo kordaat en inventief worden neergezet.

De jonge getalenteerde acteurs stelen stuk voor stuk de show, wanneer dat niet gebeurt door de het adembenemende, desolate landschap van Spitsbergen. De soundtrack ondersteunt de beelden met een omineuze lading. ’Operatie Noordpool’ is een geslaagd, spannend survivalverhaal. Wellicht niet helemaal verrassend door de herkenbare structuur van vergelijkbare overlevingsfilms en ook niet altijd even geloofwaardig, maar daar zal de jeugdige doelgroep beslist niet over vallen (en meekijkende ouders, doe dat ook maar niet!). Een enerverend verhaal, aansprekende personages en prachtige natuuropnamen. Wat wil je nog meer?

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 10 februari 2016
DVD-release: 19 oktober 2016