Panic Button (2011)

Regie: Chris Crow | 92 minuten | horror, thriller | Acteurs: Scarlett Alice Johnson, Jack Gordon, Michael Jibson, Elen Rhys, Joshua Richards, Vern Raye, Meggie McCarthy, Sarah Parks, Christopher Cale, Ri Richards, Hollie Blundell, Leighton Kyle, Tobias Jon, Charlene Ball, Bethan Morgan, Tom Powell, Millie Midwinter-Lean, Alan Humphreys, Sule Rimi

‘Panic Button’ is niet zomaar een horrorfilm met een sadistische killer, nee, het is een boodschapfilm, of liever: een waarschuwingsfilm. De film lijkt wat dat betreft in zijn concept – en in zijn uitvoering (het moorden of verrichten van extreme handelingen om een erger lot te voorkomen) – en enigszins op de ‘Saw’-films, maar het thema in ‘Panic Button’ is actueler en specifieker. De film speelt in op de huidige onderdompeling in moderne (online) communicatiemiddelen en sociale media, de onverschilligheid waarmee persoonlijke informatie openbaar gemaakt wordt, en het verschuilen achter een online “masker”. De film had nog veel meer uit zijn thematiek kunnen halen en heeft een zwak slot, maar ‘Panic Button’ is op zijn minst intrigerend, is lange tijd spannend, en zet de toeschouwer aan tot nadenken.

De laatste tijd wordt er steeds vaker gewaarschuwd voor phishing en andere aanvallen op computers, waarbij gevoelige (bank)gegevens in verkeerde handen kunnen vallen. Dit laatste gebeurt ook in ‘Panic Button’, maar de eigenaar van deze handen is niet geïnteresseerd in rekeningnummers, maar in persoonlijke profielen en online gedrag. Ook weer heel actueel is, helaas, het pestgedrag van groepen jongeren, die niet realiseren hoe traumatiserend en destructief dit kan zijn, met soms zelfs fatale gevolgen. Offline – op het speelplein of op straat – gebeurt dit natuurlijk aan de lopende band, maar online vindt dit ook plaats, met als “voordeel” voor de pester dat het kleineren (bijna) anoniem kan gebeuren. Ook is het aantal toeschouwers dat toekijkt zonder in te grijpen potentieel oneindig groot. Maar deze online anonimiteit is, voor een groot deel, schijn, zo blijkt in ‘Panic Button’. Hier weet de persoon achter de alltogether.com-wedstrijd schijnbaar zonder al teveel moeite achter de gegevens en gedragingen van de deelnemers te komen, om ze hier vervolgens mee te chanteren. Met moorden en mutilaties tot gevolg.

Als horrorfilm werkt ‘Panic Button’ redelijk goed. Het is om te beginnen boeiend om erachter te komen welke skeletten iedereen in zijn kast verbergt en vervolgens om te zien hoe ver de organisator van de wedstrijd uiteindelijk zal gaan in het terechtwijzen van deze jonge mensen. Wil hij ze alleen aan het schrikken maken en ze laten nadenken over het zo lichtzinnig delen van persoonlijke informatie online, of zullen er echt, zoals de zakelijke stem aan het begin van het spel stelt, (ernstige) gevolgen zijn? Het meesterbrein achter deze wedstrijd – alleen zichtbaar via een geanimeerde alligator op de persoonlijke lcd-schermpjes van de deelnemers – raadt de kandidaten aan de voorwaarden goed door te lezen voor ze te accepteren, maar ja, wie leest al die kleine lettertjes nu eigenlijk? Er zijn mooie prijzen te winnen. Meer is niet belangrijk, toch? Tot het moment dat er echt doden gaan vallen vragen de deelnemers zich nauwelijks af waar ze nu eigenlijk mee akkoord zijn gegaan. En dan gaat het van kwaad tot erger en zal er niemand meer vertrouwd kunnen worden. In het begin is het nog interessant om te zien wat voor speciale opdrachten de passagiers krijgen, maar, hoewel meestal lekker bloederig, wordt dit helaas al snel eentonig.

Toch blijft de film op zijn minst de moeite waard om achter de identiteit en de uiteindelijke motivatie van de “alligator” te kunnen komen. De motivatie blijkt helaas tamelijk gewoontjes te zijn en niet helemaal in lijn met de ambities van de film, maar desalniettemin is de “reis” (of vlucht) daar naartoe vermakelijk. De lang durende anonimiteit van de alligator blijft wel intrigeren en verschillende verwijzingen naar Kubricks klassieker ‘2001: A Space Odyssey’ (het rode cameraoog in de cockpitdeur, de dialoog “I’m sorry, Dave, I’m afraid I can’t do that.”) doen vermoeden dat de organisator misschien helemaal geen mens is maar een computer, of liever: artificiële intelligentie. Dit levert namelijk de boeiende suggestie op dat we teveel informatie weggeven aan het digitale domein en ons er niet van bewust hoeveel macht en controle we hiermee weggeven. En dat dit digitale domein uiteindelijk ons leven direct of indirect zal gaan beheersen. Dit lijkt ook aanvankelijk de boodschap te zijn, maar helaas wordt dit universele thema naar de zijlijn geschoven. Even kort wordt hier nog wel heel mooi de nadruk op gelegd, in een herkenbare scène die de kijker misschien beter dan welke scène ook met zijn neus op de feiten drukt. Vlak voordat de deelnemers in hun privéjet stappen wordt ze namelijk verteld dat ze allemaal hun mobiele telefoons in moeten leveren (gedurende enkele uren). Bij één van de deelnemers breekt hierbij het angstzweet uit en is het bijna een deal breaker. Ze moet in ieder geval nog even snel een sms-je sturen. De vrouw die de mobieltjes inneemt zegt, lichtelijk sarcastisch: “Het is alsof je een ledemaat kwijtraakt, hè?” De waarheid komt hard aan.

Bart Rietvink

‘Panic Button’ verschijnt donderdag 6 december 2012 op DVD en is vanaf dinsdag 13 november 2012 te huur.