Paradijs (2024)

Regie: Bobbie Koek | 90 minuten| drama | Acteurs: Zeb Claessen, Ellen ten Damme

De zestienjarige puberjongen Noah ziet zijn leven compleet veranderen wanneer hij zijn baby op de stoep vindt. In plaats van zich daaraan over te geven blijft hij liever hangen in een vrij leven zonder verantwoordelijkheden. Terwijl hij blijft zoeken naar zijn ex, die na het dumpen van de baby is vertrokken, wordt hij steeds meer in de vaderrol gedwongen. Een baby heeft immers liefde, eten en verzorging nodig. Hij kruipt het meest in de vaderrol wanneer hij wekenlang alleen met de baby op zoek is naar zijn ex in België. Dit heeft iets weg van een roadmovie: onderweg antwoorden zoeken en uiteindelijk beseffen dat het thuis nog niet zo slecht was. Toch zit een veelbelovende leercurve er niet in bij Noah en besteedt ‘Paradijs’ te veel aandacht aan het conflict van een puber die onmogelijk een kind kan opvoeden.

Het is wel lekker controversieel. Je pakt de aandacht van het publiek met het verbijsterende gedrag van de hoofdpersoon. Tot nu toe niets mis mee, totdat ‘Paradijs’ hierin blijft hangen. Talloze keren wordt het publiek geconfronteerd met de slechte keuzes van Noah die leiden tot de verwaarlozing van het kind. Alsof de makers zich hebben afgevraagd: wat zou het meest verbazingwekkend zijn wat een jonge vader kan doen? Met als gevolg: een ongeloofwaardig hoofdpersonage. Op een gegeven moment, richting het einde van zijn lange reis, verblijft Noah in een hotel. De baby huilt en Noah lijkt precies te weten wat hij moet doen: het is tijd voor de fles. Tot zijn grote verbazing is de babyvoeding op, dus moet hij iets anders verzinnen om de baby stil te krijgen. En tot verbijstering van de kijker koopt hij Fristi uit de snackautomaat in de hotellobby en geeft het aan het kind. Echt verrassen doet het je niet meer omdat het de zoveelste keer is, inmiddels is duidelijk dat Noah niet verandert.

En dat is jammer, want het is een veelbelovend uitgangspunt. Verhalen over een extreem jonge vader die alleen een kind opvoedt zijn zeldzamer dan wanneer het om een moeder gaat. Dat is natuurlijk logisch omdat de verhoudingen in de echte wereld helaas hetzelfde liggen. Toch had er simpelweg meer mee gedaan kunnen worden, bijvoorbeeld in het concept van de roadmovie of wat betreft de alleenstaande moeder van Noah. Een paar keer wordt in gesprekken tussen Noah en zijn moeder zijn eigen opvoeding aangehaald, maar de moeder-zoon-relatie overtuigd op geen enkele manier. Vooral omdat het conflict tussen de terughoudendheid van de moeder in de opvoeding van de baby en Noah’s puberale onverschilligheid in de weg staat van een geloofwaardige connectie. Ook speelt mee dat er in het algemeen weinig tijd wordt besteed aan de vele relaties van Noah, zoals onder andere zijn ex, zijn schoonvader, zijn moeder, en zijn beste vriend.

Toch is er ook een positief punt te vinden in de film, verstopt in de titel ‘Paradijs’. Ondanks dat Noahs ouders gescheiden zijn, leeft hij in een soort paradijs. Hij is zo gewend aan dat leven, dat hij dit blijft volhouden, zelfs als hij een baby heeft. Helaas is dit niet de focus van de film en volstaat deze lezing alleen dankzij de titel en het luxe interieur van Noahs ouderlijk huis.

‘Paradijs’ valt dus tegen omdat het te veel gericht is op conflict en te weinig op groei of andere thema’s. Doordat het hoofdpersonage geen ontwikkeling doormaakt, blijft het op zichzelf interessante conflict oppervlakkig. En door de voortdurende neiging naar controverse wordt het zelfs irritant. Dankzij het algoritme van TikTok zien we steeds dat het controversiële de aandacht vasthoudt, maar laten we hopen dat deze tactiek niet op grote schaal door films gebruikt gaat worden.

Ian van Asch

Waardering: 2.5

Speciale vertoning: Nederlands Film Festival 2024
Bioscooprelease: 31 oktober 2024