Paranormal Activity (2007)

Regie: Oren Peli | 86 minuten | horror | Acteurs: Katie Featherston, Micah Sloat, Mark Fredrichs, Amber Armstrong, Randy McDowell, Ashley Palmer, Tim Piper, Crystal Cartwright

Waar kun je filmkijkers tegenwoordig nou nog echt bang mee maken? De opkomst van technologische snufjes als de mobiele telefoon, de handcamera en de laptop maken het steeds lastiger voor horrormakers om een geloofwaardige, alledaagse setting te creëren die beangstigend werkt. Direct contact met de buitenwereld is immers altijd binnen handbereik. Natuurlijk kun je een afgelegen plek kiezen zonder zendmasten of elektriciteit, maar daarbij voelt de kijker zich niet snel bedreigd. Kwestie van lekker thuis blijven: weg gevaar! Maar als juist dat veilige huis het decor vormt van griezelige eigenaardigheden, waar kun je dan nog heen? In ‘Paranormal Activity’ is de plek des onheils een doodnormale slaapkamer in het huis waar de twintigers Micah en Katie sinds kort samenwonen. Katie heeft onlangs verklaard dat ze om de paar jaar last heeft van nachtelijke spookverschijnselen en wil hier met behulp van een demonoloog van afkomen. Maar Micah wil de eigenaardigheden liever op film vastleggen, om er zo misschien nog een aardig zakcentje aan over te houden.

De film opent niet met het Paramountlogo, maar met een dankwoord aan de families van Katie Featherston en Micah Sloat voor het ter beschikking stellen van het beeldmateriaal. Een flauwe truc die bij films als ‘The Blair Witch Project’ (1999) en ‘Cloverfield’ (2008) ook wordt gebruikt, om de kijker te doen geloven dat het hier om authentiek materiaal gaat. Toegegeven, de film is in 2006 gemaakt en heeft er drie jaar over gedaan om op grote schaal uitgebracht te worden, maar ook toen was het nieuwtje er toch al wel af. Het enige positieve aan een dergelijke boodschap is dat hij de kijker waarschuwt voor de beeldkwaliteit van de film (‘Pas op, shakycam!’), zodat mensen die daar slecht tegen kunnen nog gauw de zaal kunnen verlaten. (Overigens valt het cameraschudden behoorlijk mee in deze film, omdat de video een groot deel van de tijd op een statief staat.)

Los van deze misser begint de film zeer sterk. Op een geloofwaardige manier wordt in een paar letterlijke huis-, tuin-, en keukenshots de achtergrond van Micah en Katie uitgelegd, terwijl Katie commentaar levert op de nieuwe camera die haar vriend in haar gezicht duwt. Al vrij snel wordt duidelijk dat de sensatiebeluste Micah tamelijk obsessief te werk gaat en weinig oog heeft voor Katie’s persoonlijke ervaring. Wat hierbij vooral opvalt is het ijzersterke naturelle spel van nieuwkomer Katie Featherston, die volkomen geloofwaardig is als de studente Engels die Micah lange tijd tegen beter weten in maar zijn gang laat gaan. Elke nacht als het stel naar bed gaat wordt de camera op een statief geplaatst en verschijnt in beeld de tekst om welke nacht het gaat, inclusief een klokje dat de tijd aangeeft.

Zo volgen we het stel gedurende ongeveer drie weken, waarin zich inderdaad merkwaardige verschijnselen voordoen die allen netjes op beeld worden vastgelegd. Een deur die ineens halfdicht en weer open gaat, vreemde geluiden op de gang, lampen die aan- en uitgaan, een bewegende schaduw… De gebeurtenissen zijn op zichzelf niet eens bijzonder beangstigend, maar de spanning zit hem in het feit dat vrijwel alles gebeurt terwijl Micah en Katie liggen te slapen. De grote kracht van deze film is dan ook de knagende angst die hij creëert voor alles wat er tijdens de slaap om je heen gebeurt. Helaas vormt de manier waarop dit gebracht wordt tevens een grote zwakke plek. De nachten worden in hun geheel getoond, met een beeld dat versneld vooruit gespoeld wordt. Doordat het beeld op de belangrijke momenten weer de normale snelheid aanneemt, is het elke keer precies duidelijk wanneer er iets ‘engs’ staat te gebeuren. De enige spanning zit hem dan nog in de vraag wat het stel precies te wachten staat.

De titel ‘scariest movie of all-time’ is dan ook nogal overtrokken. De film is eerder verontrustend te noemen. Niet alleen vanwege het lot van het tweetal, maar ook vanwege de opstelling van Micah gedurende de hele film. Zijn rücksichtsloze houding om ondanks het dreigende gevaar de demon uit te lokken die zijn vriendin belaagt, zodat hij waardevol filmmateriaal in handen heeft, staat model voor onze nieuwe informatiecultuur, waarin zogenaamd iedereen beroemd kan worden op YouTube om daarna flink wat geld op te strijken door allerlei praatshows af te gaan. Daarmee is ‘Paranormal Activity’ heel sterk een film van deze tijd en wat dat betreft is hij (wellicht onbedoeld) bijzonder geslaagd. Niet de demon is beangstigend, maar het gedrag van de personages!

Wouter de Boer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 26 november 2009