Patatje Oorlog (2011)

Regie: Nicole van Kilsdonk | 86 minuten | drama, familie | Acteurs: Pippa Allen, Rifka Lodeizen, Johnny de Mol, Ruben van der Meer, Leny Breederveld

Met ‘Patatje oorlog’, naar het boek “Een kleine kans” van Marjolijn Hof, voegt Nicole van Kilsdonk een hele bijzondere, mooie film toe aan haar oeuvre én aan de top van de Nederlandse kinderfilms. De heel reële angst van een meisje om haar vader te verliezen wordt op een serieuze, maar ook heel grappige manier verwerkt, met scènes die ontroeren, entertainen en verrassen.

Kiek is negen. Haar vader is arts bij het Rode Kruis en dat betekent dat hij vaak naar een oorlogsgebied vertrekt, terwijl je volgens Kiek dan toch eigenlijk de verkeerde kant opgaat. Kiek is hartstikke bang dat haar vader iets overkomt. Hij kan een verdwaalde kogel tegenkomen, hij kan ontvoerd worden… Het verhaal dat haar vader haar vertelt, van de bange man die altijd in huis bleef en vervolgens doodging omdat er een boom op het huis viel, heeft ze al zo vaak gehoord: het maakt geen indruk meer. Het is ook een stom verhaal, geeft haar moeder toe en zij legt Kiek uit dat het meer een kwestie is van kansen. Als ze Kiek vraagt hoeveel kinderen met een vader en hoeveel zonder Kiek kent, wordt het iets duidelijker voor het meisje. Dat je vader doodgaat, dat is een kleine kans. Maar van haar leraar op school leert ze dat je kansen ook kunt beïnvloeden. Langzaam rijpt er een plannetje…

Het meest in het oog springend in ‘Patatje oorlog’ zijn de fantasievolle stop motion animatiescènes van Mascha Halberstad, Huub Kistemaker en Charlotte van Otterloo. Deze zorgen ervoor dat een jonge kijker begrijpt wat er zoal in de oorlog speelt, zonder dat het kind daar bang van zal worden. Slachtoffers zijn patatjes, de wapens zijn de plastic vorkjes en bloed is ketchup dat uit het patatje druipt. De papa van Kiek zorgt voor een verbandje of een pleister en het leed is geleden. Ook wanneer Kiek haar gedachten laat gaan over mogelijke oplossingen (‘hoe laat je een muis doodgaan’, ‘verschillende manieren om van je vriendin af te komen’) wordt deze techniek met succes toegepast. Naast de scènes die gaan over de schoolmusical en die in het skatepark zijn dit de fragmenten die zorgen voor de nodige lucht.

De olijke Pippa Allen speelt met zichtbaar gemak de rol van de hoofdpersoon. Maar ook de rest van de cast mag er zijn. Rifka Lodeizen is de volmaakte moeder, juist in haar onvolmaaktheid: lief en zorgzaam als het moet, maar ook overtuigend in de scènes waarin ze haar controle verliest en laat blijken dat ze eigenlijk net zo bang is voor het welzijn van haar echtgenoot als haar dochter. Leny Breederveld is de oma van Kiek. Als moeder van Kieks vader heeft ze haar hele leven al dezelfde zorgen als het jonge meisje, en dat wordt door haar prima verbeeld. De enkele scènes waarin Johnny de Mol samen met Pippa vader en dochter speelt, komen heel natuurgetrouw over.

‘Patatje oorlog’ is dan ook het schoolvoorbeeld van een fijne familiefilm: warm en grappig, serieus en speels en altijd in balans. Het wordt vast net zo’n klassieker als het gerecht waar de film zijn naam aan ontleent. Dat is namelijk een grote kans.

Monica Meijer

Waardering: 4

Bioscooprelease: 12 oktober 2011
DVD- en blu-ray-release: 23 februari 2012