Patrick and the Whale (2022)
Regie: Mark Fletcher | 72 minuten | documentaire | Met: Patrick Dykstra
Met een lengte van vijftien tot achttien meter en een maximumgewicht van circa vijftig ton zijn potvissen de grootste tandwalvissen ter wereld. Hoewel de zeezoogdieren regelmatig naar boven moeten komen om adem te halen, jagen ze in de diepzee, een aardedonkere omgeving waar geen sprankje daglicht doordringt en de oceaanreuzen volledig vertrouwen op hun geavanceerde echolocatie. Het favoriete hapje van de potvis? Enorme pijlinktvissen die niet alleen de verhalen van oude zeebonken bevolken, maar daadwerkelijk rondwaren in de peilloze diepten van de wereldoceanen.
In ‘Patrick and the Whale’ volgen we Patrick Dykstra, een man wiens leven veranderde na een ontmoeting met een vrouwelijke potvis die hij Dolores noemt. Dolores blijkt bijzonder veel belangstelling aan de dag te leggen voor het menselijke wezen dat haar blauwe leefwereld betreedt. Ze tast Patrick af met haar sonar en imiteert zelfs de bewegingen die hij maakt. Na de eerste ontmoeting met Dolores raakt Patrick volledig in de ban van potvissen en reist hij naar het paradijselijke Dominica om de vrouwtjespotvis terug te vinden. Hij is ervan overtuigd dat zij ons meer inzicht kan geven in de fascinerende leefwereld en het delicate gevoelsleven van een van de grootste en intelligentste dieren die onze planeet rijk is.
Visueel kun je ‘Patrick and the Whale’ door een ringetje halen. De onderwaterbeelden zijn magnifiek. Soms groots, soms intiem, maar continu een lust voor het oog. Je ziet hoe potvissen samenleven in hechte familiegroepen en wordt overweldigd door de combinatie van hun duizelingwekkende grootte en beheerste voorkomen. Het verhaal over de band die Patrick probeert te smeden met de goedmoedige zeereuzen komt daarentegen niet helemaal bevredigend uit de verf. Hoewel de film wel wat interessante feiten over potvissen oplepelt en enkele boeiende staaltjes potvissengedrag toont, is het toch te zeer een menselijk egodocument.
De focus ligt te sterk op de betekenis die de dieren voor Patrick persoonlijk hebben en te weinig op de potvissen en hun leefwijze. Zo voelt Patrick zich bijvoorbeeld afgewezen als een puber op het schoolplein door Dolores en de mannelijke potvis Can Opener als het niet lukt om het tweetal te voorzien van onderwatercamera’s die de dieren kunnen volgen tijdens hun avonturen in de diepzee. De genegenheid die de zeezoogdieren voelen voor hun menselijke duikkompaan, lijkt niet zo groot en wederzijds te zijn als Patrick wil geloven. Sowieso antropomorfiseert hij de wilde dieren sterk, waardoor we soms op het terrein van de speculatieve pseudowetenschap terechtkomen.
De magnifieke onderwateropnamen zorgen ervoor dat ‘Patrick and the Whale’ als visuele collage van potvissen in hun natuurlijke domein een dikke voldoende haalt. Het is alleen jammer dat de narratieve onderstroom van de film je soms wegvoert van de hoofdrolspelers waar het verhaal eigenlijk om zou moeten draaien.
Frank Heinen
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 18 april 2024