Perfect Blue – Pâfekuto burû (1997)

Recensie Perfect Blue CinemagazineRegie: Satoshi Kon | 81 minuten | animatie, crime, mysterie| Acteurs: Junko Iwao, Rica Matsumoto, Shinpachi Tsuji, Masaaki Ôkura, Yôsuke Akimoto, Yoku Shioya, Hideyuki Hori

Zijn oeuvre is niet groot, maar Satoshi Kon drukte in een korte tijd zijn stempel op de wereld van anime. In 2010 overleed de toen 46-jarige Japanse regisseur. Voor hij stierf maakte hij films als ‘Paprika’ en ‘Millenium Actress’; animatiefilms met een dromerige sfeer waar hij veel lof voor kreeg. Daarvoor brak Kon door met ‘Perfect Blue’, ook een film waarin dromen met realiteit door elkaar heen vloeien. Kon is niet bang om de hersenen van de kijker te laten kraken. Hoewel ‘Perfect Blue’ begint als een simpel drama over een jonge popster, wordt het langzamerhand een surrealistische mengelmoes van illusie en werkelijkheid.

Mima Kirigoe (Junko Iwao) is lid van een Japanse popband samen met twee andere zangeressen. Ze besluit een carrièreswitch te maken en wordt actrice. Mima is de muziekwereld beu, maar komt er al snel achter dat acteren ook zwaar werk is. Daarnaast wordt ze constant gevolgd door een luguber figuur, Me-Mania (Masaaki Ôkura), die iedere stap die ze zet op een online internetforum plaatst. De druk van het acteren wordt zo hoog, dat ze begint te hallucineren. Af en toe duikt er een alter ego van Mima op, die haar wijs maakt dat ze een grote fout maakte door te stoppen met zingen. De illusie confronteert haar wanneer Mima onder hoge druk staat en lijkt een eigen leven te leiden.

Haar Doppelgänger beweert de echte Mima te zijn en wil haar vervangen omdat ze niet meer is wie ze ooit was. Wat volgt is een serie van psychoses, waaruit Mima niet meer kan opmaken of het dromen zijn of realiteit. Tot overmaat van ramp gebeuren er vreemde dingen in haar psychoses die ook plaatsvinden in de werkelijkheid. Mima kan fictie en realiteit niet meer onderscheiden van elkaar.

‘Perfect Blue’ is een sterke debuutfilm van Satoshi Kon, waarin hij de basis legt voor zijn stijl. Zijn films waren een grote inspiratie voor onder andere regisseurs Darren Aronofsky (bekend van onder andere ‘Requiem for a Dream’) en Christopher Nolan (‘Inception’). Beiden kopieerden scènes uit Kons anime. Volgens Kon gaat ‘Perfect Blue’ over de druk die beroemd zijn met zich mee brengt. Mima confronteert zichzelf constant met het verlies van haar identiteit. Ze hoopt dat haar leven als actrice beter wordt, maar het werk dat ze krijgt maakt haar alleen maar onzeker en verdrietig. Haar verleden achtervolgt haar letterlijk en figuurlijk. Wellicht dat Satoshi Kon een deel van zijn persoonlijke ervaring in de film stopte, aangezien de studio waarvoor hij ‘Perfect Blue’ maakte het niet eens was met zijn oorspronkelijke script. Gelukkig kon hij de essentie van de film nog behouden.

Voor iedereen die van mindfuck films houdt, is ‘Perfect Blue’ een genot. Ondanks dat het naar het einde toe haast niet te volgen is, blijft de film spannend. Dromen, hallucinaties en werkelijkheid worden op een dusdanige manier verweven met elkaar dat de kijker net zo duizelig wordt als Mima. Kon maakt vaak gebruik van match cuts, een transitie van de ene naar de andere scène met behulp van een compositie die overeenkomt in beide scènes (denk aan overgang van bot naar ruimteschip in ‘2001: A Space Odyssey’). Hierdoor vloeien realiteit en illusie zo gemakkelijk over op elkaar dat het niet te onderscheiden is. Vanwege de surrealistische structuur is ‘Perfect Blue’ is een raadselachtige en aangrijpende film met een bizarre, maar erg vermakelijke conclusie.

Job Vijftigschild

Waardering: 4

Bioscooprelease: 9 november 2023 (re-release)