Personae (2020)

Regie: Maartje Bakers | 25 minuten | korte film, documentaire | Met: Merel Beernink, Dorothy Blokland, Tess Kooistra, Daphne Neuféglise, Wendie Siwaletti-Verweij, Maya Wildevuur

In de vroege uren, tussen pak ‘m beet zes uur en half acht ’s ochtends, staat het merendeel van de mensen op. Vaak ruw gewekt door de wekker, soms nog halfslapend aan het ontbijt of onder de douche, outfit voor de dag uitgekozen en dan op pad naar werk, studie of iets anders. Veel vrouwen hebben voor dat ochtendritueel gemiddeld meer tijd nodig dan mannen, om maar even een cliché uit de kast te halen. Wat doen vrouwen om zichzelf in hun eigen ogen presentabel te maken, waarom kiezen ze hiervoor: is dat voor zichzelf of voor de buitenwereld?

De korte documentaire ‘Personae’, die filmmaakster Maartje Bakers maakte in het kader van Teledoc Campus, begint met het observeren van vrouwen in het openbaar vervoer. Bijna schaamteloos kun je de gefilmde vrouwen bekijken, elk rimpeltje of oneffenheidje is in beeld. Daarna verplaatst Bakers de focus naar haar hoofdpersonages: zes totaal verschillende vrouwen worden afwisselend gefilmd. Vanaf het moment dat ze nog in diepe rust zijn tot het moment dat ze klaar zijn om de veiligheid van het huis te verlaten. Klaar voor de dag.

Wat verrassend is aan ‘Personae’ is de afwezigheid van dialogen. Je hoort zelfs geen voice-over die iets vertelt over de leefomstandigheden van de vrouwen, hun beroep of gezinssamenstelling bijvoorbeeld. Dit moet je uit de context proberen op te maken. Dat je daardoor wellicht gebruik maakt van aannames en vooroordelen is onontkoombaar, maar de beelden maken juist hierom meer indruk. Het is enorm dapper van de gefilmde vrouwen om zich soms letterlijk zo bloot te geven. ’Personae’ is een fascinerende documentaire geworden. Het is een ode aan de schoonheid van de vrouw in al haar onvolkomenheden. Het zet je aan het denken over de vaak onnodig strenge eisen die veel vrouwen aan zichzelf stellen met betrekking tot hun uiterlijk. ‘Personae’ werd genomineerd voor een Gouden Kalf in de categorie Beste korte documentaire op het Nederlands Film Festival 2020, maar won helaas niet.

Monica Meijer


Waardering: 4

VOD-release: 1 november 2020 (NPO Start, na de uitzending op NPO 3)