Phantasm III: Lord of the Dead (1994)

Regie: Don Coscarelli | 91 minuten | actie, horror, fantasie, science fiction | Acteurs: Reggie Bannister, A. Michael Baldwin, Bill Thornbury, Gloria Lynne Henry, Kevin Connors, Cindy Ambuehl, John Davis Chandler, Brooks Gardner, Angus Scrimm, Irene Roseen, Sarah Scott Davis, Duane Tucker, Claire Benedek

In 1988 draaide cultregisseur Don Coscarelli voor Universal het eerste vervolg op ‘Phantasm’. In de bioscopen was ‘Phantasm II’ niet bepaald een publieksmagneet, maar in de jaren daarop bleek de film op video toch redelijk gewild te zijn. Zo gewild zelfs dat Universal brood zag in een derde deel. Opvallend genoeg kreeg Coscarelli van de studio carte blanche om zijn fantasie en creativiteit de vrije loop te laten. “Zolang er maar weer vliegende bollen in de film zaten en de Tall Man opnieuw zijn opwachting maakte, konden we eigenlijk doen wat we wilden. Creatieve beperkingen waren er, afgezien van het bescheiden budget, nauwelijks.” Coscarelli gebruikte die vrijheid onder meer om A. Michael Baldwin, die op aandringen van Universal gepasseerd was voor deel twee, weer terug te halen. Ook Bill Thornbury keerde terug, terwijl diens personage Jody in het eerste deel toch echt richting de eeuwige jachtvelden werd gestuurd. Maar Coscarelli zorgt er in ‘Phantasm III’ toch voor dat Jody op een (voor een fantasiefilm) geloofwaardige manier terugkeert in het verhaal.

‘Phantasm III’ is een film die voor een appel en een ei gemaakt is. Coscarelli moest het doen met een schamel budget van 1,5 miljoen dollar, de helft van het bedrag dat hij voor het maken van het eerste vervolg tot zijn beschikking had. En soms is dit ook wel te zien. De special effects die in ‘Phantasm III’ opduiken, zijn vooral tot stand gekomen met behulp van ouderwetse materialen als rubber, latex en siliconen. De computertechnologie speelt slechts een bescheiden rol. Maar gelukkig beschikken Coscarelli en zijn team over genoeg ervaring als onafhankelijke filmmakers om de budgettaire beperkingen slim te verbloemen. Bovendien is wel duidelijk dat ‘Phantasm III’ een film is die zichzelf niet overdreven serieus neemt. De actiescènes, het bloederige slachtwerk van de zwevende bollen, het is allemaal erg dik aangezet. Toch gaat ‘Phantasm III’ nooit volledig over de grens van het belachelijke. Het themanummer van deze reeks blijft een hypnotiserend juweeltje dat perfect aansluit bij de sfeer die de film ook visueel oproept. Verhaaltechnisch en stilistisch verschilt dit derde deel enigszins van zijn voorgangers. De film bevat iets meer relativerende humor dan de eerste twee delen en breidt bovendien de mythologie uit. De vliegende bollen worden voor het eerst aangeduid als sentinels, terwijl de geheimzinnige moorddwergen lurkers blijken te heten. Ook worden er een aantal nieuwe elementen geïntroduceerd, waaronder zombies. Niet alle fans waren blij met deze minieme koerswijziging, maar desondanks kreeg Coscarelli voor zijn werkstuk van horrormagazine Fangoria de Chainsaw Award voor beste onafhankelijke horrorfilm. Na het derde deel verscheen in 1998 nog een vierde deel. Ondanks verwoede speculaties, heeft acteur Angus Scrimm (de Tall Man) meermaals verklaard dat er geen concrete plannen voor een vijfde deel op de plank liggen.

Ondanks een bescheiden koerswijziging, blijft ‘Phantasm III’ een zeer genietbare film. Zeker als je van onafhankelijke horrorfilms houdt die niet zijn bewerkt door filmbazen die een artistiek product alleen beoordelen op zijn financiële en commerciële merites.

Frank Heinen