Pieter Konijn – Peter Rabbit (2018)

Regie: Will Gluck | 95 minuten | animatie, avontuur | Nederlandse stemmencast: Tommie Christiaan, Do, Joey Schalker, Jan Versteegh, Shelley Vol, Amy Vol, Lisa Vol, Cystine Carreon, Roué Verveer | Originele stemmencast: James Corden, Fayssal Bazzi, Sia, Colin Moody, Margot Robbie, Elizabeth Debicki, Daisy Ridley, Rose Byrne, Christian Gazal, Ewen Leslie | Acteurs: Domhnall Gleeson, Sam Neill, Rose Byrne

Generaties kinderen – vooral die in Engelstalige gebieden – groeiden op met de verhalen van Peter Rabbit (Pieter Konijn), een door de Britse schrijfster en illustratrice Beatrix Potter (1866-1943) gecreëerd konijn dat leeft als een mens. Hij draagt een jasje en schoenen en leeft met zijn moeder Josephine Rabbit, zusjes Flopsy, Mopsy en Cotton-Tail in een konijnenhol dat is uitgerust met een keuken, meubels en een winkeltje waar moeder – een weduwe – spulletjes verkoopt. Ook Pieters neefje Benjamin Bunny en zijn vader Bouncer maken onderdeel uit van de familie. Met de andere dieren uit het bos beleeft Pieter talloze avonturen. Potter noemde haar creatie naar Peter Piper, het konijntje waar zij in haar jeugd voor zorgde. Het eerste verhaal, ‘The Tale of Peter Rabbit’, schreef ze oorspronkelijk in briefvorm naar Noel Moore, het vijfjarige zoontje van haar vroegere gouvernante Annie. Noel was behoorlijk ziek en de brief en bijbehorende tekening van Beatrix waren bedoeld om hem op te vrolijken. In juni 1903 werd ‘The Tale of Peter Rabbit’ als paperback uitgegeven door Frederick Warne & Co., en tegen het einde van het jaar waren er al 28.000 exemplaren gedrukt. Tussen 1903 en 1912 verschenen in totaal zes boeken met Peter Rabbit in een centrale rol; van alleen al ‘The Tale of Peter Rabbit’ zijn meer dan veertig miljoen exemplaren verkocht. De avonturen van het illustere konijn werden in 35 talen uitgebracht, er verschenen animatiefilms en series en de erven Potter verdienden uitstekend aan de verkoop van allerhande merchandise.

Sony Pictures Animation haakte aan bij het recente succes van de twee ‘Paddington’-films en maakte een live-action/computergeanimeerde versie van Pieter Konijn. Potters nogal brave, delicate konijntje – let wel, gecreëerd in het Edwardiaanse tijdperk – werd met een drastische make-over opgepoetst om het eenentwintigste-eeuwse publiek te kunnen aanspreken. De trailer, waarin we Pieter al twerkend en lieflijke musjes de lucht uit katapulterend zien rondbanjeren, bracht een ware schokgolf teweeg onder puristen; ‘Pieter Konijn’ (2018) is heiligschennis’, en ‘Beatrix Potter draait zich om in haar graf’. Zo erg blijkt de film van Will Gluck (‘Easy A’, 2010) gelukkig niet te zijn, al is Pieter (met in de originele versie de stem van de in de VS immens populaire Britse talkshowhost James Corden en in de Nederlandse versie Tommie Christiaan) wel een stuk brutaler dan Beatrix Potter dat ooit bedoeld heeft en blijkt het rigoureus verstoren van de zangkoortjes van de mussen een soort running gag te zijn. Pieter en zijn zusjes Flopsie (in de originele versie Margot Robbie), Mopsie (in de originele versie Elisabeth Debicki) en Wipstaart (in de originele versie Cotton-Tail geheten en van stem voorzien door Daisy Ridley) (de drieling wordt in de Nederlandse versie door zusjes Shelley, Amy en Lisa Vol ingesproken) en neef Benjamin (Colin Moody/Jan Versteegh) – moeder Rabbit is inmiddels overleden – slijten hun dagen voornamelijk met het rondhangen bij de groentetuin van de knorrige oude meneer Verhoef (Sam Neill, die in de originele versie Mr. McGregor heet), die hen meestal tevergeefs achterna zit. Verhoefs buurvrouw is de lieflijke Bea (Rose Byrne als een personage dat geïnspireerd is op Beatrix Potter, in de Nederlandse versie ingesproken door Do), die in tegenstelling tot haar buurman dol is op de konijnen en andere dieren die zich ophouden in en rond Windermere. Tijdens de zoveelste keer dat Pieter Verhoef te slim af probeert te zijn, stort de oude man ineens dood ter aarde. Om hun ‘overwinning’ te vieren, nodigt Pieter alle dieren uit voor een knalfuif in het huis van zijn vroegere nemesis. De tuin wordt helemaal leeggegeten en het huis is één grote puinhoop.

Wat Pieter niet weet is dat de oude Verhoef zijn huis heeft nagelaten aan zijn achterneef Thomas (Domhnall Gleeson/Joey Schalker), een neurotische en streberige Londense verkoper die zijn promotie bij warenhuis Harrods, ondanks zijn overdreven inspanningen, aan zijn neus voorbij ziet gaan. Thomas kan de teleurstelling niet verkroppen en gaat zo uit zijn dak dat hij op staande voet ontslagen wordt. Ook al heeft hij een hekel aan ’the countryside’, hij besluit toch maar naar Windermere te gaan. Hij hoopt het huis voor goed geld te kunnen verkopen en met het geld zijn eigen speelgoedwinkel te kunnen beginnen (en een lange neus te trekken naar Harrods!). Eenmaal in de Lake District aangekomen, wordt hij er weer eens fijntjes aan herinnerd waarom hij zo’n hekel heeft aan het platteland. Hij blijkt een veel effectievere en slimmere manier te hebben gevonden om de konijnen – of ongedierte, zoals hij ze noemt – buiten de deur te houden. Maar dan maakt hij kennis met Bea. Tot groot afgrijzen van Peter en zijn familie blijken de nieuwe buurtjes het uitstekend met elkaar te kunnen vinden. Peter is bang dat Bea voor Thomas zal kiezen en probeert met man en macht een stokje te steken voor de ontluikende relatie.

Wat zich vervolgens ontpopt is pure slapstick: Gleeson die, telkens wanneer hij denkt de konijnen te slim af te zijn geweest, de bal keihard teruggekaatst krijgt. De booby-traps in de lieflijke cottage doen denken aan ‘Home Alone’ (1990). James Cordens Peter is charmant, maar ook nogal roekeloos en zelfingenomen. We komen op een gegeven moment zelfs op een punt dat we meer sympathie voelen voor McGregor dan voor Pieter Konijn, en dat zal toch niet de bedoeling zijn geweest. Met name een veel bekritiseerde scène waarin Pieter en zijn konijnenvriendjes McGregor aanvallen met bosbessen, waarvan ze wisten dat hij er allergisch voor is, zal zeker de wat gevoeliger ingestelde kijkers tegen de borst kunnen stuiten. Ter geruststelling; de grappen zijn over het algemeen beduidend minder sadistisch en veelal pakken ze goed uit. Met name de bonte stoet aan dieren, met elk zijn eigen running gag, zijn een welkome aanvulling. Het zogenaamd gedistingeerde varken dat zijn manieren zonder pardon opzij gooit als er wat te eten valt bijvoorbeeld, of de haan die elke ochtend opnieuw verbaasd is dat er weer een nieuwe dag begonnen is. Zolang de humor fijnzinnig is en niet bruusk, sluit het aan bij het gedachtegoed van Potter. De animatie is knap gedaan; de dieren zien er aaibaar uit en je kunt de haartjes tellen, zo gedetailleerd zijn ze uitgewerkt. Het inpassen van animatie in een live-actionfilm verloopt naadloos. Domhnall Gleeson verdient respect voor de manier waarop hij balanceert tussen de neurotische perfectionist die het aan de stok krijgt met Pieter Konijn, en de toch ook wel sympathieke kerel die het erg gezellig heeft met zijn nieuwe buurvrouw. Hij krijgt nogal wat te verduren, maar slaat zich er manhaftig doorheen.

Of je deze eenentwintigste-eeuwse Pieter Konijn-verfilming kunt waarderen, hangt helemaal van je eigen referentiekader af. Ben je een purist en houd je van dat delicate en fijngevoelige dat Beatrix Potters werk zo kenmerkte, dan is deze losgeslagen Pieter Konijn waarschijnlijk niet je ‘cup of tea’. Want, anders dan ‘Paddington’ (2014) en zijn vervolg, is de charme en nostalgie van de klassieke kinderboeken ver te zoeken. Jongere generaties zijn wellicht niet bekend met Potters origineel en kunnen deze film zonder vooroordelen tegemoet treden. De rebelse slapstick van deze moderne Pieter Konijn zal hen zeker smaken. Want hoewel de film hier en daar bedenkelijke keuzes maakt, komen Gluck en consorten ermee weg.

Patricia Smagge

Waardering: 3

Bioscooprelease: 28 maart 2018
Digitaal Download-release: 27 juli 2018
VOD-release: 8 augustus 2018
DVD-, blu-ray- en 4K UHD-release: 8 augustus 2018