Plaire, aimer et courir vite (2018)

Regie: Christophe Honoré | 132 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Vincent Lacoste, Pierre Deladonchamps, Denis Podalydès, Adèle Wismes, Thomas Gonzalez, Clément Métayer, Quintin Thébault, Tristan Farge, Sophie Letourneur, Marlene Saldana, Luca Malinowski, Rio Vega

Eind jaren tachtig, begin jaren negentig greep aids met name in de grote steden met hun bruisende homogemeenschappen, als een ware epidemie om zich heen. De Franse schrijver en filmmaker Christophe Honoré had in die tijd net het landelijke Bretagne verlaten om zijn geluk te beproeven in Parijs. Wat hij daar aantrof maakte diepe indruk op hem. Die ervaringen verwerkte hij in zijn meest persoonlijke film tot nu toe, ‘Plaire, aimer et courir vite’ (2018). “Ik wilde mijn herinneringen van de jaren negentig, mijn jaren als twintiger, verkennen. Aids maakte een onderdeel uit van mijn leven, zo veel mensen om mij heen stierven. In die tijd hing aids en de angst om dood te gaan als een dreigende wolk over liefdes- en seksuele relaties.” Anders dan in bijvoorbeeld Robin Campillo’s film uit 2017, ‘120 BPM’, speelt aids in ‘Plaire, aimer et courir vite’ niet de hoofd- maar een bijrol. Ziekte en dood liggen op de loer, maar spelen tweede viool ten opzichte van de liefde en de tederheid die de hoofdrolspelers in deze film voor elkaar voelen.

‘Plaire, aimer et courir vite’ speelt zich af in 1993. Parijzenaar Jacques Tondelli (Pierre Deladonchamps) is een toneelschrijver van rond de veertig, die kampt met een soort writer’s block en daarom maar naar een opvoering van een van zijn stukken Rennes gaat. Zoals het een typische Parijzenaar betaamt, is het hotel in de Bretonse stad te min voor hem en klaagt hij steen en been. Hij heeft ook eigenlijk helemaal geen zin om naar de opvoering van zijn werk te gaan kijken en besluit de bioscoop in te duiken. Daar valt zijn oog direct op Arthur (Vincent Lacoste), een veel jongere Bretonse student die maar wat graag ingaat op de avances van Jacques. Arthur (die schrijver/regisseur Honoré personifieert) worstelt nog wat met zijn liefdesleven; hij heeft weliswaar een vriendinnetje (Adèle Wismes), maar glipt ’s avonds laat de straat op om te cruisen. Een echte relatie met een man heeft hij nog nooit gehad. Jacques laat zich verleiden, maar als Arthur vraagt of hij met hem mee mag naar zijn hotel, houdt hij de boot af. Jacques kan zich, nu hij weet dat hij hiv-positief is en waarschijnlijk over niet al te lange tijd zal sterven, geen nieuwe liefdesrelatie permitteren. De mannen scheiden hun wegen, maar Arthur is een volhouder; hij blijft Jacques opzoeken. Hij is nu eenmaal graag bij hem.

Honoré putte voor deze film uit persoonlijke ervaringen en dat is vooral te merken aan een handvol bijzonder tedere en warme momenten. De flirtscène in de bioscoop spat van het scherm; niet alleen hebben Deladonchamps en Lacoste een onweerstaanbare chemie met elkaar, Honoré filmt het op zo’n manier dat je deel uitmaakt van hun ‘geheimpje’. De intieme badscène, waarin Jacques zijn doodzieke ex-geliefde Marco (Thomas Gonzalez) liefdevol wast en vasthoudt, is adembenemend mooi. Jacques en Arthur zijn personages waar je van gaat houden, ondanks hun onhebbelijkheden. Jacques mag dan een typische kettingrokende (zelfs op consult bij de dokter heeft hij een brandende sigaret in de hand, dat kon nog in die tijd), snobistische intellectueel lijken, als hij je eenmaal in zijn hart heeft gesloten zal hij je nooit laten vallen. Hij behoudt, ook als hij steeds zieker wordt, altijd zijn waardigheid. Honoré beantwoordt niet alle vragen – hoe zit het bijvoorbeeld met zijn zevenjarige zoontje, dat hij met een goede vriendin kreeg? – maar dat weerhoudt de kijker er niet van om hem te omarmen als een vriend. Waar Jacques door zijn ziekte een steeds uitgeblustere indruk maakt, sprankelt Arthur meer en meer van de liefde, de levenslust en het zelfvertrouwen.

De liefde tussen twee mannen, waarvan er een weet dat hij stervende is; het klinkt zwaar. Het knappe is, dat ‘Plaire, aimer et courir vite’ dat helemaal niet is. Honoré zorgt voor een prachtige balans en geeft humor en luchtigheid volop de ruimte. ‘Meester’ Jacques die Arthur uitlegt welke soorten ‘blondjes’ er zijn en de leerling die netjes aantekeningen maakt. Het dansje door de kamer met Jacques’ wat knorrige, eveneens homoseksuele buurman Mathieu (Denis Podalydès). Die Mathieu is sowieso degene die voor een komische noot weet te zorgen en op meerdere momenten de angel uit de onderliggende tragiek trekt. Behalve sterk in verhalend opzicht is ‘Plaire, aimer et courir vite’ ook mooi gefilmd; vooral de scènes in het donker (het stiekeme cruisen van Arthur, het flirten in de bioscoopzaal) springen eruit. Honoré filmde tevens in Amsterdam. Met het uiterst persoonlijke en liefdevolle ‘Plaire, aimer et courir vite’ laat hij zijn publiek over zijn eigen schouder meekijken; zo was het om je als jonge Breton in de jaren negentig te laten onderdompelen in de Parijse homogemeenschap: spannend en zelfs gevaarlijk, maar ook warm, liefdevol en teder.

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 16 augustus 2018
DVD-release: 28 september 2018