Plan 75 (2022)

Recensie Plan 75 CinemagazineRegie: Chie Hayakawa | 105 minuten | drama, science fiction | Acteurs: Baishô Chieko, Isomura Hayato, Sutefanî Arian, Takao Taka, Kawai Yûmi, Ôkata Hisako, Kushida Kazuyoshi

Omineus opent ‘Plan 75’ met een geweldsdelict dat kan doorgaan voor een massaschietpartij op een Amerikaanse school. Hier gaat het echter om een Japanse man die in een bejaardentehuis huishoudt. Via een livestream vertelt hij dat hij dit afschuwelijke geweld pleegt tegen zijn medemens omdat de vergrijzing zeer zwaar drukt op de toekomst van de jongeren in het eens krachtige land. Enkele jaren later tuigt de Japanse overheid een speciaal overheidsprogramma op voor mensen boven de vierenzeventig die euthanasie willen plegen. Inschrijving komt inclusief een stevig gesubsidieerde ‘laatste wens’-behandeling. Dit fictionele overheidsprogramma in een zeer nabije toekomst zou een hoop controverse moeten oproepen, ware het niet dat regisseur Chie Hayakawa het onderwerp op zo’n subtiele manier benadert dat je er rustig, misschien wel té, in meegaat.

De zeventigers Michi (Chaiko Baisho) en haar vriendinnen werken als schoonmaaksters bij een hotelketen. Allen zijn bijna pensioengerechtigd of eigenlijk niet meer bij machte om het fysiek zware werk te verrichten. De montere vrouwen bespreken met elkaar of ze gebruik zouden maken van Plan 75. Michi heeft er wel oren naar en geeft zich na uitgebreide voorlichting op. De kinderloze weduwe ziet haar keuze voor euthanasie als een soort plicht naar de Japanse samenleving toe. Tegelijkertijd, als daar bijna de dag komt, toont het leven zijn meer hartelijke gezicht aan Michi, onder andere in de telefoongesprekken met haar stervensbegeleidster. Tussen de regels door stipt de film bedachtzaam vraagstukken rondom eenzaamheid en ouderdom aan.

Ook de ambtenaar Hiromu (Hayato Isomura), die op rekrutering werkt voor Plan 75, worstelt met de vraagstukken van het leven wanneer zijn vervreemde oom opduikt in zijn klantenbestand. En dan is er nog Maria (Stefanie Arianne), een Filipijnse arbeidsmigrant. Zij voert de euthanasieverzoeken op de vloer uit, want ze kan het hogere loon goed gebruiken voor de gecompliceerde hartoperatie die haar dochtertje nodig heeft. Aan de hand van een mozaïekstructuur laat de film op een verhelderende wijze zien hoe zo’n overheidsprogramma als water door alle geledingen van de samenleving sijpelt.

De documentaire-achtige beelden en de nadruk op de intermenselijke relaties in de eerste langspeelfilm van regisseur Hayakawa lijken op het vroegere werk van Hirokazu Koreeda: sociaal markant gegeven als startpunt, genuanceerde uitdieping en af en toe pittig puntig (resulterend in een licht satirische ondertoon). Maar als je verder over de redelijk ongeforceerde vervlechting van de verhalen in deze film nadenkt, boet het debuut van Hayakaw aan kracht in. Waar zijn bijvoorbeeld Michi’s vriendinnen op een gegeven moment heen? Al geruisloos door het euthanasieprogramma geloodst? Bovendien valt de derde akte uiteen in vooral frustrerende impressies over een land, net voorbij de horizon, waarin euthanasie tot een overheidsproduct verwordt.

Roy van Landschoot

Waardering: 3.5

Speciale vertoning: Movies That Matter Festival 2023
Bioscooprelease: 25 mei 2023
VOD-release: 30 augustus 2023