Pleasantville (1998)
Regie: Gary Ross | 124 minuten | drama, komedie, fantasie | Acteurs: Joan Allen, William H. Macy, Tobey Maguire, Reese Witherspoon, Jeff Daniels, Don Knotts, J.T. Walsh, Marley Shelton, Jane Kaczmarek, Giuseppe Andrews, Jenny Lewis, Marissa Ribisi, Denise Dowse, McNally Sagal, Paul Morgan Stetler
Het klinkt misschien als een kleverig cliché, maar ‘Pleasantville’ is typisch zo’n film ‘met het hart op de juiste plaats’. Tegen het zoetsappige aan maar met net genoeg scherpe randjes om spannend te blijven. Moraal is duidelijk aanwezig, maar steeds voordat het er te dik bovenop dreigt te liggen, neemt de film een wending. Dat er heerlijk over the top wordt geacteerd helpt daarbij uitstekend.
Wat gebeurt er allemaal in deze heerlijke film? David (Tobey Maguire) is superfan van de klassieke, jaren vijftig-serie ‘Pleasantville’, waarin vader iedere dag ‘Honey, I’m home!’ roept als hij na het werk zijn hoed over de kapstok werpt. Uiteraard in zwart-wit. David kent alle afleveringen uit zijn hoofd en kan moeiteloos de stoffige dialogen opvoeren. Zijn populaire tweelingzus Jennifer (Reese Witherspoon) haat deze stoffige, mierzoete show en gaat liever aan de haal met de plaatselijke quarterback. Nerd versus babe, dus.
Als op een avond een Pleasantville marathon wordt uitgezonden en de ouders niet thuis zijn, ontstaat er een gevecht om de afstandsbediening. Jennifer wil met haar vrijer op de bank televisie kijken en zeker niet naar Pleasantville. De afstandsbediening sneuvelt en dan stopt er een busje voor de deur en klopt er een eigenaardige klusjesman aan. Na een korte Pleasantville-quiz geeft hij David een speciale afstandsbediening mee. Vervolgens zapt David zich, samen met z’n zus, in zijn favoriete serie. Oeps!
In Pleasantville gaat alles goed. In dit smetteloze plaatsje is alles ‘swell’ en ‘perky’, wint het basketballteam alle wedstrijden (alle ballen verdwijnen ook in de ring, prachtig om te zien), boeken bevatten geen woorden, er bestaat geen wereld buiten Pleasantville en niemand lijkt zich daar om te bekommeren. Alles is toch perfect zo?
Jazeker, totdat David en vooral Jennifer binnenrollen, als Bud and Mary-Sue Parker. David weet precies hoe hij met de ‘acteurs’ om moet gaan, maar Jennifer brengt al snel het hoofd op hol van de mannelijke studiegenoten. Met haar 90’s-houding doorbreekt zij de zwart-wit houding van de bewoners door te kussen met een jongen. Deze verboden daad kleurt een grijze roos rood, het startsein voor een hoop ellende. Hoe meer regels er gebroken worden, hoe meer kleur er in Pleasantville verschijnt. Letterlijk.
De seksueel actieve Jennifer zet andere jongeren aan ‘de daad’ te verrichten. Iedere dag komen er ingekleurde mensen bij. David legt mensen uit wat er in zijn wereld in de blanco boeken staat en…. de woorden verschijnen op de pagina’s. Kunst wordt geïntroduceerd en de liefde. En hoe meer kleur er in Pleasantville bij komt, hoe fouter de zaken gaan lopen. De basketballspelers missen plotseling ballen en de mensen die nog steeds in zwart-wit rondlopen, zetten zich af tegen de ‘kleurlingen’. Het wordt grimmiger en grimmiger.
Als ‘Pleasantville’ uiteindelijk helemaal is ingekleurd, vragen David en Jennifer zich af of hun jaren negentig nu wel zo perfect zijn…
Op een originele manier wordt de thema’s (racisme, zwart-wit denken) neergezet. De acteerprestaties (jaren vijftig tegenover jaren negentig) zijn geweldig. Zo was het goed om Jeff Daniels weer eens in een goede film te zien. Hij bewijst dat hij wel degelijk kan acteren! De muziek van Randy Newman tilt het geheel naar een nog hoger plan.
De techniek in ‘Pleasantville’ is prachtig. De film staat bol van de special effects, maar dan wel effecten die daadwerkelijk bijdragen aan het verhaal. Gekleurde mensen in een zwart-wit omgeving, mensen die hun kleur willen verbergen en zich grijs schminken. Allemaal prachtig gedaan en zichtbaar met heel veel liefde voor de film. Op de DVD krijgt de kijker uitgelegd hoe deze unieke wereld tot stand is gekomen in ‘The art of Pleasantville’.
Dus wil je een uniek filmpje zien dat ontroert, thema’s aansnijdt, origineel met techniek omgaat en, sorry, het hart op de juiste plaats heeft? Kijk dan maar eens naar ‘Pleasantville’!
Joep Jong
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 29 juli 1999