Plein soleil (1960)
Regie: René Clément | 118 minuten | drama, thriller, misdaad | Acteurs: Alain Delon, Maurice Ronet, Marie Laforêt, Erno Crisa, Frank Latimore, Billy Kearns, Ave Ninchi, Viviane Chantel, Nerio Bernardi, Barbel Fanger, Lily Romanelli, Nicolas Petrov, Elvire Popesco, Paul Muller, Romy Schneider
De in 1995 gestorven Amerikaanse schrijfster Patricia Highsmith leeft nog steeds voort. Haar creaties weten tot op de dag van vandaag nog lezers te boeien, maar zelfs wanneer je nog nooit iets van haar gelezen hebt, is de kans groot dat je een verhaal van haar kent. Haar boeken zijn namelijk veelvuldig verfilmd en niet door de minste regisseurs. Haar debuutroman, “Strangers on a Train”, werd een jaar na publicatie verfilmd door niemand minder dan Alfred Hitchcock, en deze film betekende haar absolute doorbraak. Een schot in de roos bleek ook het personage Tom Ripley, op wie Highsmith meerdere romans baseerde. “The Talented Mr. Ripley” (1955) was de eerste, er zouden er nog vier volgen. Bij het grote publiek is de Amerikaanse verfilming uit 1999, met Matt Damon in de titelrol, waarschijnlijk het meest bekend, maar vijf jaar na de release van de roman werd het boek al door op stijlvolle wijze door een Fransman verfilmd, René Clément. Clément was in die tijd een beroemde regisseur, zijn films ‘Au-dela des grilles’ (1949) en ‘Jeux interdits’ (1952) werden beiden beloond met een Honorary Award door leden van de Academy of Motion Picture Arts and Sciences. Voor de rol van de charmante oplichter Tom Ripley koos Clément de jonge, toen nog vrij onbekende Alain Delon. Een jaar later blikte Clément ‘Che gioia vivere’ in, ook met Delon, vier jaar later maakte de regisseur Les félins, waarin Delon de rol speelt van Marc, en ook in Cléments sterrenvehikel ‘Paris brûle-t-il?’ kwam Delon opdraven.
De twee Amerikaanse vrienden Tom Ripley en Philippe Greenleaf (Maurice Ronet) brengen een luizenleventje door in Italië. Ze flaneren over de boulevards, bekijken mooie vrouwen vanaf het terras onder het genot van een drankje en zoeken originele invalshoeken om dames te versieren. Zo doet Philippe zich voor als blinde om zo in de gunst te komen bij een jonge vrouw, met wie ze een prettig avondje beleven. Philippe’s ouders willen graag dat hij terugkomt naar San Francisco, en hiervoor hebben zij Tom ingeschakeld, tegen een beloning van vijfduizend dollar. Zowel Tom als Philippe maken echter geen haast om deze wens in te willigen. Philippe’s verloofde Marge (Marie Laforet) weet ook Toms hart sneller te laten kloppen en op Philippe’s jacht komt het tot een uitbarsting. Philippe behandelt Tom gewoonweg barbaars, Marge en Philippe krijgen ruzie, Marge gaat van boord en wat lijkt op een plotselinge woedeaanval waarbij Philippe het leven laat, blijkt niet meer dan een kille, vooraf berekende moord te zijn. Tom Ripley neemt langzaam het leven van Philippe over.
Delon weet van Ripley een fascinerend en gecompliceerd figuur te maken. Deze in principe verdorven persoon wekt toch enige sympathie op: je hoopt eigenlijk stiekem dat hij niet gepakt wordt, alleen omdat het zo boeiend is om te zien wat voor kunstje hij daarna weer zal flikken. Wat wel meewerkt is dat zijn slachtoffers ook niet direct op de meeste steun van de kijker kunnen rekenen: Ripleys eerste slachtoffer Philippe is niet meer dan een losbandige playboy, die de wereld weinig te bieden lijkt te hebben en met wie je Marge ook liever niet ziet eindigen. Delon zet een fantastische prestatie neer; zijn Ripley is een vat vol tegenstrijdigheden: een brok nervositeit gecombineerd met een ijskoude wil om te overleven, koste wat het kost. Clément weet de spanning goed op te bouwen. Wat ‘Plein soleil’ ook de moeite waard maakt is het uitstekende camerawerk van Henri Decaë, die het prachtige Italië in zijn kleurrijke beelden weet te vangen. Je zou zo naar het reisbureau stappen!
Monica Meijer