Poor Things (2023)

Regie: Yorgos Lanthimos | 141 minuten | komedie, drama | Acteurs: Emma Stone, Willem Dafoe, Mark Ruffalo, Ramy Youssef, Kathryn Hunter, Christopher Abbott, Jerrod Carmichael, Suzy Bemba, Hanna Schygulla, John Locke, Kate Handford, Owen Good, Vivienne Soan, Tom Stourton, Margaret Qualley

Zonder blikken of blozen steelt regisseur Yorgos Lanthimos in zijn negende speelfilm ‘Poor Things’ een scène uit Francis Ford Coppola’s ‘Bram Stoker’s Dracula’ (1992). Behalve dat het een mooie ode is, is het tevens een kleine sprong naar Mary Shelleys Frankenstein waarmee het verhaal in ‘Poor Things’, gebaseerd op het gelijknamige boek van Alasdair Gray, onmiskenbare gelijkenissen vertoont. Voor deze steampunk-achtige film dompelt Lanthimos, van onder meer ‘The Lobster’ (2015) en ‘The Favourite’ (2018), zijn cast van internationale allure volledig onder in Victoriaanse horrorverhalen. Dus mocht een blote enkel naar meer smaken voor je, dan zit je wel snor bij deze visueel exorbitante en soms naargeestige traktatie.

In zijn villa in hartje Londen experimenteert de wetenschapper en chirurg Godwin Baxter (Willem Dafoe) het liefst met zo vers mogelijke kadavers. Zijn nieuwste creatie, de rest staat vooral op sterk water, is Bella. Ze heeft het brein van een pasgeborene en het lichaam van een volwassen vrouw (Emma Stone). Ook al ontwricht Bella het huishouden veelal, is haar stormachtige ontwikkeling Godwins grote trots. Voor al de nieuwe wetenschappelijke data die dit oplevert, haalt hij er zelfs een assistent van de medische faculteit bij, de brave Max McCandles (Ramy Youssef).

Bella moet altijd binnen blijven van God, zoals ze haar vader liefkozend noemt. Maar de levenslustige jonge vrouw wil veel liever de wereld ontdekken en loopt weg met de dandy Duncan Wedderburn (Mark Ruffalo). Via deze hartenbreker leert ze in Lissabon wereldse geneugten kennen, waaronder uitgaan en seks. Echter Bella wil meer dan een geliefde (zijn) en haar hart voor avontuur blijkt veel groter te zijn dan die van Duncan, die inmiddels tegen eigen regels in verliefd is geworden. Vervolgens neemt de jaloerse dandy haar gevangen op een cruiseschiptocht. Maar de tomeloze leergierigheid en levenslust van Bella laat zich moeilijk beteugelen.

Er is op het eerste gezicht weinig doorsnee aan ‘Poor Things’. De film grossiert in atonale muziek, barokke decors, bevreemdende camerastandpunten (Lanthimos is fan van het visoog perspectief) en emotieloos acteren. Maar het sprookje over de ontluiking van Bella in een vrouwonvriendelijke omgeving is dat allesbehalve. Als het vogeltje haar kooi verlaat dan springt het beeld van zwart-wit naar felle kleuren. De film is in wezen een Frankenstein-versie (met steampunk-uitlaat) van de mega hit ‘Barbie’ (Greta Gerwig, 2022) en Bella is de Björk Barbie.

Voor het eerst in zijn werk is het tamelijk voorspelbaar waar regisseur Lanthimos heen sluipt. Evenals in eerder werk knaagt hij met sardonisch plezier aan de normen en waarden van een wereld die zichzelf beschaafd acht en cultiveert hij imperfectie en vreemd zijn (lees: jezelf) als ware schoonheid, of iets dat in ieder geval meer waardering verdient. Wederom is dit een mooi gebaar, maar ook weinig nieuws aan de horizon.

Echter mocht de inhoud niet uitdagend voor je zijn dan is er genoeg te horen en te zien om je over te verwonderen. Het is alsof je zintuigen constant gekieteld worden in deze gotische versie van ‘The French Dispatch’ (Wes Anderson, 2021). Het Hongaarse art– en productieteam onder leiding van James Price (onder andere ‘Paddington 2’) en Shona Heath doen Tim Burton en Jean Pierre Jeunet eer aan, en bijna vergeten. Knap ook dat deze sterke audiovisuele signatuur het verhaal en de personages niet totaal verdringt.

Roy van Landschoot

Waardering: 4

Bioscooprelease: 8 februari 2024