Porto da Minha Infância (2001)

Regie: Manoel de Oliveira | 62 minuten | drama | Acteurs: Jorge Trêpa, Ricardo Trêpa, Maria de Medeiros, Manoel de Oliveira, José Wallenstein, Rogério Samora, Nelso Freitas, Jorge Loureiro, António Costa, José María Vaz da Silva, David Cardoso, Leonor Baldaque, Leonor Silveira, António Fonseca, Nuno Sousa, Agustina Bessa-Luís, João Bénard da Costa, Estela Cunha

Manoel de Oliveira was al 71 toen hij in 1979 voor het eerst een bijdrage leverde aan het Rotterdams Filmfestival. Waar de meeste mensen op die leeftijd aan het afbouwen zijn, was het voor de Portugese filmmaker pas het begin van een vruchtbare periode. Zo ongeveer elk jaar begon De Oliveira aan een nieuw filmproject, en dat hield hij vol tot zijn overlijden op 2 april 2015 – op 106-jarige leeftijd! Het zal niemand verbazen dat de hoogbejaarde Portugees daarmee de oudste filmmaker ooit was, en tevens de langste carrière had; hij debuteerde in 1927, in de tijd van de stomme film, en zijn laatste werk stamt uit 2010. In bijna negentig jaar kun je veel films maken! Vanwege zijn overlijden brengt EYE, het filmmuseum in Amsterdam, De Oliveira’s documentaire ‘Porto da minha infância’ (‘Het Porto van mijn jeugd’) uit 2001 in de zalen. Met deze film bracht de gewaardeerde cineast een nostalgische ode aan zijn geboorteplaats Porto.

De film werd op verzoek van producent Paulo Branco gemaakt vanwege het feit dat Porto de Europese culturele hoofdstad van het jaar 2001 was. Het Porto van begin eenentwintigste eeuw was echter één grote bouwput en volgens De Oliveira totaal niet geschikt voor een filmisch lofdicht. Hij greep de gelegenheid daarom aan om een nostalgisch beeld te schetsen van de stad. De Oliveira wekt het Porto uit zijn jeugd tot leven aan de hand van zijn eigen herinneringen, volgens hem zelf ‘de meest simpele herinneringen die het dichtst bij de stad staan’, maar ook met historische filmfragmenten, muziekstukken en foto’s. Om het geheel te verlevendigen laat De Oliveira hier en daar scènes naspelen door acteurs. Dit zijn veelal autobiografische elementen, zoals de bakkerij van zijn ouders en de herinneringen aan zijn vroeg gestorven jeugdliefde, en die persoonlijke touch geeft een vriendelijke charme aan de film. De rol van de jonge Manoel wordt gespeeld door zijn eigen kleinzoon. ‘Porto da minha infância’ is poëtisch, verstild en dromerig; de liefde die De Oliveira voelt voor zijn stad is alom present. Hartverwarmend en sympathiek. Elke stad zou warmlopen voor zo’n prachtig eerbetoon als deze!

Patricia Smagge

Waardering: 3.5