Portrait of a Marriage (1990)

Regie: Stephen Whittaker | 220 minuten | drama | Acteurs: Janet McTeer, David Haig, Cathryn Harrison, Diana Fairfax, Peter Birch, Sandra Clark, Harry Audley, Stefan Schwarz, Madelaine Newton, Chris Walker, Alexander Pearce

Buitenechtelijke affaires komen in alle lagen van de bevolking voor, dus ook in het milieu van de Engelse elite. Met Janet McTeer (‘Waking the Dead’, ‘Wuthering Heights’, ‘As You Like It’) in de rol van de feministische dichteres Vita Sackville-West en Cathryn Harrison (‘The Dresser’, ‘Déjà Vu’, ‘Original Sin’) als Violet Keppel Trefusis, verhaalt ‘Portrait Of A Marriage’ over een onstuimige levenslange liefdesrelatie tussen twee vrouwen, en de impact van deze relatie op hun beider huwelijken, tegen de achtergrond van het Engeland van rond de Tweede Wereldoorlog.

Vroeg in de film zien we Vita als tiener, gekleed in mannenkleding, terwijl zij een eveneens jonge Violet achtervolgt. De twee vrouwen spelen dan al het kat- en muis spel dat nog tientallen jaren daarna zal voortduren.

Harrison speelt Violet als een betoverende, flirtende idealiste. Ze is er van overtuigd dat hun liefde de elixer is die Vita nodig heeft om tot volle bloei te komen. Violet is de ultieme romantica, verliefd op de liefde en volhardend in haar achtervolging van de vrouw die zich niet volledig aan haar wil binden.

McTeer speelt de complexe Vita op een zeer natuurlijke manier. Ze houdt van haar echtgenoot en waardeert hem zeer als haar gezelschap. Wanneer Harold Vita vertelt over zijn seksuele avontuurtjes met mannen, zorgt zijn onthulling ervoor dat zij de deur openzet om haar relatie met Violet nieuw leven in te blazen. Niet vanuit wraak, maar vanuit de wens een gelijkwaardige vrijheid te hebben om haar eigen seksuele lesbische verlangens te onderzoeken. De biseksuele echtgenoten delen een verbond van begrip en affectie, en het is dit verbond dat Vita achtervolgt wanneer ze overweegt om er voorgoed met Violet vandoor te gaan en een nieuw leven met haar te beginnen.

McTeer en Harrison spelen hun rollen als geobsedeerde en bezitterige geliefden vol vuur. McTeer’s Vita ondergaat een voelbare transformatie wanneer ze haar leven met Harold achterlaat voor een wereldreis met Violet. Ze heeft meer zelfvertrouwen, haar houding is recht, ze spreekt krachtiger en heeft aanvallen van jaloerse woede.

Het zou ‘Portrait Of A Marriage’ tekort doen om “de liefde gelimiteerd door de sociale verwachtingen van de tijd waarin deze liefde zich afspeelt” als centraal thema te isoleren. Een van de sterkste kanten van deze productie is het gegeven dat je mee gaat voelen met de twee echtgenoten die aan de zijlijn van deze harstochtelijke affaire staan.

Terwijl Violet’s obsessie voor Vita groeit, gaat haar echtgenoot Trefusis kapot aan zijn onvermogen om Violet voor zich te winnen. Hij overlaadt haar met dweperige adoratie en eindeloze toegeeflijkheid. Zijn toenemende onderdanigheid en haar gebrek aan schuldgevoel hierover is aandoenlijk en hartverscheurend.

De relatie die Vita met Harold heeft is veel liefdevoller en respectvoller, maar ook zij aarzelt niet om zijn geld te besteden aan haar reisjes naar Parijs en Griekenland met Violet. Ze weigert om te liegen over haar relatie met Violet, of om Harold de valse hoop te geven dat haar relatie Violet minder belangrijk voor haar is dan hun huwelijk.

De film is, ondanks de focus op de verhouding tussen Vita en Violet, daadwerkelijk een ‘Portrait of a Marriage’ tussen Harold en Vita. Het verhaal laat een stel zien dat zijn tijd ver vooruit is, en het compromis van twee vrijdenkende mensen die bereid zijn de prijs te betalen voor hun complexe authenticiteit.

De vierdelige serie werd in 1991 bekroond met de Grand Prize op het Banff Televison Festival en kon in het zelfde jaar uitzien naar drie Bafta’s. Kwalitatief hoogstaand acteerwerk ingebed in een meeslepende en gedegen BBC-productie. De lange zit van de volle 220 minuten meer dan waard.

Redactie Cinemagazine

Waardering: 4