Prince of Muck (2021)

Recensie Prince of Muck CinemagazineRegie: Cindy Jansen | 77 minuten | documentaire

Een boerderij runnen op een regenachtig eiland waar slechts een handvol mensen wonen en het altijd hard waait? Het is zeker niet ieders wensdroom. Maar voor Lawrence MacEwen, de titulaire prins van het Schotse eilandje Muck, is geen ander bestaan denk- of verdraagbaar. “De tijd leert of iemand een eilander kan worden”, mijmert hij op de vraag of zijn bestaan ook voor buitenstaanders is weggelegd. Het ruige stuk geïsoleerd land, dat al sinds 1896 familiebezit is, is de plek waar de bebaarde Schot het leeuwendeel van zijn volwassen leven heeft doorgebracht.

Inmiddels is Lawrence niet meer zozeer de prins van het pittoreske eiland, maar veeleer een koning op leeftijd wiens lichaam niet altijd meer doet wat de geest wil. Voor de lange wandelingen (vaak op blote voeten) van weleer heeft de aimabele, levenslustige en eigengereide man tegenwoordig een wandelstok nodig. De boerderij wordt inmiddels bestierd door Colin, de zoon van Lawrence. Dat zorgt voor de nodige wrijving tussen traditie en moderniteit. In een flashback zien we hoe een jongere Lawrence vertelt dat veranderingen op het eiland onvermijdelijk zijn, maar zich wel langzaam moeten voltrekken. “We willen evolutie, geen revolutie.” Officieel houdt Lawrence zich alleen nog bezig met de koeien. Hij kwijt zich liefdevol van die taak (zijn koeien hebben het dankzij hun ruime stallen en regelmatige wandelingen langs de kust beter dan veel huisdieren), maar heeft zichtbaar moeite om zich niet continu te bemoeien met het zakelijke reilen en zeilen van zoonlief Colin.

Regisseur Cindy Jansen slaagt er prima in om de onder de oppervlakte borrelende spanningen binnen de familie uiterst subtiel, doch treffend voelbaar te maken. “Ik ben niet nutteloos, al denkt mijn zoon vaak van wel”, is bijvoorbeeld zo’n uitspraak van Lawrence die aangeeft dat er best wel wat onderlinge strubbelingen zijn. De dagboekaantekeningen die Lawrence al decennialang consequent bijhoudt, vormen de rode draad van het verhaal. De schrijfsels zijn volgens een vast stramien opgebouwd: een vermelding van de datum en beschrijving van het weer (temperatuur, neerslag, windkracht), gevolgd door een opsomming van de die dag uitgevoerde taken of een gebeurtenis. Vaak zijn die droge beschrijvingen tamelijk triviaal, maar soms beschrijven ze ook ingrijpende levensgebeurtenissen (de zelfdoding van Lawrence zijn broer) of de immense, voor het mensenbrein soms amper te bevatten kracht van de elementen (de gevolgen van een zeestorm die het eiland hard raakt). De notities illustreren dat dood en tragedie ook onlosmakelijk verbonden zijn met een leven dicht bij de natuur op een onherbergzaam eiland.

De mooie beelden van de soms omineuze wolkenpartijen en het heuvelachtige Schotse landschap zorgen ervoor dat het eiland Muck feitelijk ook een personage wordt. Net zo authentiek en ondoorgrondelijk als Lawrence, maar grilliger en minder barmhartig. De beelden zijn soms zo sfeerrijk dat je de zilte zeelucht haast de bioscoopzaal of huiskamer in voelt stromen. ‘Prince of Muck’ is door de nuchtere vertelstijl en het soms wat lome verteltempo ‘slow cinema’ in optima forma, maar tegelijkertijd ook een fraai portret van een man die verbeten vasthoudt aan een in het Westen uitstervende leefwijze. Dat de glorietijden van vroeger met het klimmen der jaren langzaam vervagen, illustreren ook de dagboekteksten. Die besloegen ooit een halve pagina, maar zijn inmiddels geslonken tot enkele zinnen.

Frank Heinen

Waardering: 4

Bioscooprelease: 10 februari 2022