Princess (2006)

Regie: Anders Morgenthaler | 80 minuten | animatie

Als je de synopsis van Morgenthalers bijzondere animatiefilm ‘Princess’ leest, verwacht je misschien een wilde wraakfilm in de trant van ‘Kill Bill (vol. 1)’ of ‘Constantine’, of iets in lijn met absurde Japanse mangafilms waar de film qua stijl duidelijk door beïnvloed is. Er blijkt echter een verrassende dramatische component aan de prent te zitten, die tegelijkertijd een teleurstelling en een aanwinst is. Het probleem is, dat het contemplatieve, maatschappijkritische element soms een wat ongemakkelijke combinatie vormt met de over-de-top wraakacties. Maar alleen al de interessante stijl, waarin ook plaats is voor beelden van echte acteurs, en de poging om een dergelijk neerslachtig verhaal via animatie te vertellen, maken van ‘Princess’ een aanrader.

De openingssequentie maakt meteen duidelijk waar het de regisseur om te doen is. Priester August, die weer thuis is na wat zendelingenwerk, loopt rustig over straat en gaat al snel een huis binnen. Hij hoort gekreun en ziet eerst een man met een bandrecorder in een kamer zitten die dit geluid, kennelijk, aan het opnemen is. Dan volgen we de snoeren die aan het apparaat vastzitten naar een andere kamer in het huis. Het gekreun wordt luider. August doet de deur open en zijn ogen worden groter, terwijl het scherm (voor de kijker) kantelt om zijn onrust weer te geven. Hij ziet een zwangere, naakte vrouw die op een handen en voeten drie verschillende mannen aan het bevredigen is, die van alle kanten met haar bezig zijn, terwijl dit alles wordt vastgelegd door een kleine filmploeg. Op de camera zien we een close-up van de gezicht van de fellatio uitvoerende vrouw, wat bij August voor flashbacks van zijn zus, Christina, die we in real life beelden voorgeschoteld krijgen. Deze échte beelden vormen het openingsschot voor de begintitels die verschijnen over een flitsende montage van covers van pornomagazines met daarop zuslief Christina, beter bekend als pornoster “Princess”.

Christina blijkt te zijn gestorven door drugs en heeft een emotioneel en lichamelijk beschadigd vijfjarig kind, Mia, achtergelaten bij een oudere prostituee. August komt haar ophalen om haar te beschermen tegen alle slechte invloeden van de porno-industrie en de mensen die hierin werkzaam zijn en daarnaast wil hij genoegdoening voor de dood van zijn geliefde zus. Dit alles zorgt dat hij hard van leer trekt – middels bloedige geweldsdaden en zelfs moorden – tegen de eigenaren en medewerkers van “Paradise Lust”, het bedrijf waarvoor zijn zus films maakte. Er speelt echter ook een persoonlijke schuldkwestie mee, wat de intensiteit van zijn handelingen misschien wel het beste verklaart.

De scènes met Mia zijn zowel droogkomisch als aandoenlijk. Wanneer August het meisje komt halen, kijkt ze niet op of om van haar draagbare computerspelletje, wat de oudere prostituee doet opmerken dat het geweldig August met kinderen kan omgaan. Hier zien we al dat hij misschien niet direct de beste kandidaat is om voor de kleine spruit te zorgen. Al is dit gedrag van het kind ook vrij logisch, gezien het feit dat zij haar oom in jaren niet gezien heeft. Ook bij August thuis aangekomen, negeert Mia hem aanvankelijk. Ze bekijkt haar nieuwe kamer met enige interesse, maar loopt dan naar de keuken waar ze een pak cornflakes van tafel pakt, op de grond laat vallen, en vervolgens een handvol van het spul in haar mond stopt en dit zonder wat te zeggen weg kauwt, August met droge blik aankijkend.

Langzamerhand warmt ze gelukkig wel op voor August, en al snel durft ze ook haar leed en gedachten met haar oom te delen. Zowel grappig en schrijnend is het dat ze duidelijk een hele andere opvoeding heeft genoten dan “normale” kindjes. Zo maakt ze de gulp open van haar oom wanneer deze haar in bad doet, waarna ze naar binnen reikt, tot grote schrik van August. En wanneer ze gezinnetje gaat spelen met de kindjes uit de buurt, stelt ze voor dat zij de hoer is. De andere kindje reageren vol verbazing wanneer Mia haar rok optilt, maar één van de jongens grijpt zijn kans en vertelt Mia om een stok “daar” naar binnen te steken. Wanneer ze weigert en er een lichte ruzie of vechtpartij ontstaat komt August tussenbeiden en breekt de arm van de jongen. Zo ziet hij de ideale opvoeding dus voor zich.

Hier blijft het echter geenszins bij. Nadat August Mia heeft leren vechten, neemt hij haar zelfs mee op oorlogspad. Hij leert haar dat het goed is wraak te nemen op slechte mensen, ongeacht hoeveel bloed hiermee gepaard gaat. De meest verontrustende scène is wel diegene waarin August Mia aanspoort om een man herhaaldelijk met een breekijzer in zijn kruis te rammen, terwijl de bloedspetters je om de oren vliegen. De kleine wordt zelfs zo bloeddorstig dat ze besluit het werk met een ferme, fatale klap naar zijn gezicht af te maken, met een duivelse grijns op haar gezicht.

De houding van de regisseur jegens de porno-industrie is geen geheim. In interviews haalde hij herhaaldelijk fel uit naar deze industrie die hij volledig verfoeit en liefhebbers ervan beschuldigt erg dom te zijn of niet genoeg te beseffen dat het hier om échte mensen gaat. Wellicht daarom ook, dat hij zijn film doorspekt heeft met beelden van deze echte mensen wanneer er door een personage naar een video-opname wordt gekeken of er een flashback wordt beleefd. Maar of de excessieve, expliciete geweldsdaden in de geanimeerde gedeeltes zijn boodschap ten goede komen is erg de vraag. We lijken als kijker uiteindelijk toch aangemoedigd om de kruistocht van August toe te juichen, maar de gruweldaden zijn nochtans, ondanks dat het hier om verwerpelijke slachtoffers gaat, moeilijk te slikken. Het gaat misschien wat ver om de aanpak hypocriet te noemen, aangezien ook de film zelf lijkt te concluderen dat de benadering van August destructief en dus verkeerd is, maar toch staat de dramatische, empathische ontwikkeling van de twee hoofdpersonages hier op gespannen voet met het buitensporige geweldsextravaganza dat de film gedeeltelijk is.

Oftewel, het is moeilijk te bepalen hoe de film het beste werkt. Voor een lekker gewelddadige cultfilm in de trant van ‘Spawn’ is er teveel realisme en dramatiek ingevoegd, maar voor een maatschappijkritisch drama zijn de geanimeerde geweldsexplosies te excessief en contraproductief. Toch is deze Deense animatiefilm, geproduceerd onder het label van Von Trier, Zentropa, altijd intrigerend en horizonverbredend binnen het genre. Al is de film geen ongekwalificeerd succes, de film weet veel los te maken in de kijker: hij ontroert, shockeert, vermaakt, en is vaak verrassend op het visuele vlak. Zeker een kijkje waard, dus.

Bart Rietvink

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 22 februari 2007