Profumo di donna (1974)
Regie: Dino Risi | 103 minuten | drama, komedie | Acteurs: Vittorio Gassman, Alessandro Momo, Agostina Belli, Moira Orfei, Franco Ricci, Elena Veronese, Lorenzo Piani, Stefania Spugnini, Torindo Bernardi, Marisa Volonnino, Carla Mancini, Alvaro Vitali
2008 was geen vrolijk filmjaar. Hollywood, maar ook de rest van de wereld, was regelmatig in diepe rouw, vanwege het overlijden van een aantal grote sterren. Heath Ledger maakte de meeste indruk, maar ook om Paul Newman en Sydney Pollack werd getreurd. De Italiaanse cineast Dino Risi staat ook in het droevige rijtje van mensen die heengingen in 2008, maar veel beroering zal zijn overlijden niet teweeg hebben gebracht. Toch heeft de 91 jaar geworden regisseur een indrukwekkend aantal films op naam staan, waarvoor hij in 2002 op het Filmfestival van Venetië geëerd werd met een Gouden Leeuw – Honorary Award. Een van zijn bekendste films is ‘Profumo di donna’, een film uit 1974. De film ontving in 1976 twee Oscarnominaties, een voor de beste buitenlandse film en een voor beste script gebaseerd op niet origineel materiaal.
De jonge soldaat Giovanni wordt ingehuurd door de gehandicapte en blinde legerkapitein Fausto Consolo om hem te begeleiden op zijn reis van Turijn naar Napels. Wat het doel van de reis is, is de naïeve jongen – door Fausto onmiddellijk Ciccio genoemd, omdat al zijn begeleiders zo heetten – niet echt duidelijk. Fausto is op zijn zachtst gezegd geen makkelijk personage, hij is ruw, grofgebekt en veeleisend. De naargeestige man doet weinig moeite om zijn begeleider op zijn gemak te stellen en deze ziet aan het begin van de reis dan ook erg op tegen de week die zal volgen. Een van Fausto’s eigenaardigheden is zijn extreme behoefte aan vrouwen. Hij beweert deze schepsels te herkennen aan hun geur, iets dat goed van pas komt bij het uitzoeken van een prostituee, wanneer Ciccio hierin faalt. Ondanks zijn aversie is Ciccio toch door Fausto geïntrigeerd, zeker wanneer hij in de koffer van de blinde man een pistool en een foto van een mooie jonge vrouw vindt. Wat moet een blinde nu met een pistool en waarom die foto als hij haar toch niet kan zien? Risi slaagt er uitstekend in het mysterie rondom de bedoeling van de reis in nevelen gehuld te laten, zodat de kijker geboeid blijft. Daarnaast weet hij er een flinke dosis subtiele humor in te gieten, wat voor vermaak zorgt. De filmmaker heeft tevens iets zinnigs te zeggen over relaties, verliefdheid, trots en eenzaamheid. Is het in het begin moeilijk om sympathie op te brengen voor de bijna kwaadaardige kapitein, naderhand ga je hem begrijpen.
De acteerprestaties zijn van een hoog niveau, met het krachtige spel van Vittorio Gassman als uitschieter. Maar ook de onwezenlijk mooie Agostina Belli als de op Fausto verliefde Sara (de vrouw op de foto) maakt indruk. De tragisch jong gestorven Alessandro Momo (vóór de film in première ging stierf hij op 21-jarige leeftijd door een motorongeluk) speelt ook op overtuigende wijze de rol van de naïeve cadet, die na de veelbewogen week jaren bij zijn psychische leeftijd op mag tellen. De cinematografie is eveneens een vermelding waard: de prachtige Italiaanse locaties worden oogstrelend in beeld gebracht. Ook de soundtrack draagt een positief steentje bij. In 1992 verscheen de Amerikaanse remake, ‘Scent of a Woman’, waarvoor Al Pacino eindelijk zijn felbegeerde Oscar (hij werd al zes keer daarvoor genomineerd) in ontvangst mocht nemen. Die film wijkt niet alleen qua plot, maar ook wat sfeer betreft, sterk af van het origineel. Dankzij alle geslaagde elementen is ‘Profumo di donna’ een mooie film die een groter publiek verdient dan het vooralsnog gekregen heeft.
Monica Meijer