Psychomania – The Death Wheelers (1973)
Regie: Don Sharp | 95 minuten | actie, horror, komedie | Acteurs: Nicky Henson, Mary Larkin, Ann Michelle, Roy Holder, Denis Gilmore, Miles Greenwood, Peter Whitting, Rocky Taylor, Robert Hardy, Patrick Holt, Alan Bennion, John Levene, Beryl Reid, George Sanders, Jacki Webb, David Millett, Linda Gray, Andrew Laurence, Roy Evans, Bill Pertwee, Seretta Wilson, Denis Carey, Stanley Stewart, Lane Meddick, June Brown, Ann Murray, Fiona Kendall, Ernest C. Jennings, Martin Boddey, Heather Wright, Penny Leatherbarrow, Larry Taylor
Wel eens fantasieën gehad waarin je onkwetsbaar was en naar hartenlust de beest kon uithangen? Dan ben je niet de enige. De jonge Tom is bezeten van het idee om onsterfelijk en onkwetsbaar te zijn en de wandaden die hij met zijn bende in de omgeving pleegt nog een stuk uit te breiden. Als dan zijn moeder ook nog een medium is dat over allerlei geheimzinnige krachten beschikt en hem de nodige kennis in handen speelt is Toms keuze dan ook snel gemaakt en duurt het niet lang voor hij als een levende dode op zijn motor de omgeving onveilig maakt.
Wanneer hij zijn bendeleden overhaalt zijn voorbeeld te volgen liggen er dan ook veelbelovende duistere ontwikkelingen in het verschiet. Tegelijkertijd vallen er echter ook direct aan het begin wat twijfelachtigheden in het verhaal en de ontwikkelingen daarin op. Toms moeder die een medium is en die samen met haar butler kikkers aanbidt? De discussie over een kikker die meer dan honderd jaar oud is en alleen nog in bomen op begraafplaatsen leeft? De butler die de bezoekers van een seance toeschreeuwt dat ze moeten verdwijnen? De spiegel van Toms moeder waarin gebeurtenissen uit het verleden te zien zijn? Het zijn enkele gebeurtenissen die toch wel wat twijfelachtig overkomen en vraagtekens oproepen aangaande de aard van deze productie.
Uit de ontwikkelingen die vervolgens de revue passeren wordt de insteek waarmee deze film is gemaakt maar al te duidelijk. Het een en ander dient niet bepaald serieus genomen te worden. Deze ‘Psychomania’ is luchthartig van aard met een mix van horror, spanning en zwarte humor. En het verhaal is daarbij niet veel meer dan een simpel en ergens lachwekkend gegeven om de nodige in feite onzinnige ontwikkelingen mogelijk te maken. De wisselvalligheden van Tom en zijn bendeleden wanneer ze de omgeving steeds meer terroriseren worden in beeld gebracht. De onkwetsbaarheid van de bendeleden is natuurlijk mooi meegenomen, omdat ze daardoor geen remmingen in hun gedrag meer hoeven te vertonen. En de bendeleden gaan dan ook hartstochtelijk en vastbesloten te werk, halen allerlei – knap in beeld gebrachte – waanzinnige stunts uit op hun motoren en ontketenen met passende achtergrondmuziek een schrikbewind in de omgeving. De politie zet de jacht op de bende in en de nodige achtervolgingen, confrontaties en gemaakte slachtoffers komen dan ook in een aardig tempo in ruime mate voorbij. Over verveling of een gebrek aan spanning is daarmee in deze productie in elk geval niet veel te klagen.
De humor in het verhaal zit, hoe zwartgallig af en toe dan ook, voor een groot deel in de gedane uitspraken en gevoerde dialogen en de beelden waarin het uit de hand gelopen gedrag van de bende wordt getoond. Daarnaast staat de relatie tussen Tom en Abby en de ontwikkelingen daarin tijdens het hele gebeuren centraal, een keuze waarmee het medeleven met de verschillende personages – met name met Abby dan wel te verstaan – en de betrokkenheid bij de diverse gebeurtenissen wel gewaarborgd blijft. De insteek waarmee deze film is gemaakt houdt wel in dat het nergens echt nagelbijtend eng wordt, de humor is daarvoor in te grote mate aanwezig. Maar qua komisch getinte horror heeft deze productie in elk geval voor de liefhebber meer dan genoeg te bieden, zelfs tot een niveau dat er zich herhaaldelijk wat licht beklemmende momenten aandienen. Gezien de insteek waarmee deze film is gemaakt is dit door regisseur Sharp dan ook knap vormgegeven.
Leuk acteerwerk van de diverse betrokkenen. Een keurig optreden van Beryl Reid als Toms weifelende en bezorgde moeder. Ook goed werk van acteerveteraan George Sanders die de ietwat satanische butler Shadwell gestalte geeft, hoewel er in zijn optreden meer had gezeten. Het werk van de jonge acteurs die de bendeleden gestalte geven is niet altijd even overtuigend, maar het enthousiasme en het overduidelijk genoegen waarmee ze zich op hun rol storten vergoedt veel. Meest opvallend zijn Nicky Henson als de arrogante en licht sadistische bendeleider Tom en van Mary Larkin als de zich nog enigszins aan regels gebonden voelende Abby. En een glansrol van Ann Michelle als de uit haar bol gaande plaatsvervangende bendeleidster Jane die zich met ware wellust op het wangedrag stort dat door haar onkwetsbaarheid mogelijk wordt gemaakt.
Minpuntjes in het hele gebeuren zijn wellicht de te ver doorgevoerde mystieke tintjes die her en der aanwezig zijn. Het geeft aan de nodige gebeurtenissen wel een sfeerverhogend mysterieus en her en der spookachtig en surrealistisch tintje, maar komt ergens ook ietwat te overtrokken en overbodig over. Verder zijn er enkele onduidelijkheden en kent deze film een wat te onwaarschijnlijke afloop, ook binnen de uitgangspunten die erin aanwezig zijn. Aan de andere kant kan dit ook als passend overkomen in de pretentieloze horrorkomedie die dit is. Hoe dan ook zijn het punten die in het ergste geval maar weinig afbreuk doen aan deze productie. Bij het bekijken van deze B-film blijft uiteindelijk voorop staan dat het duidelijk niet serieus genomen moeten worden. En voor wie dat doet, heeft deze ‘Psychomania’ in ruime mate het nodige geslaagde entertainment te bieden.
Frans Buitendijk