Punt uit – Schluss Aus – Full Stop (2020)

Regie: Rosemarie Blank | 80 minuten | documentaire

Michael Hellgardt (1934-2018) was de levensgezel van Rosemarie Blank (1939). Dat ze maar vijf jaar in leeftijd verschillen, is een verrassing: Michael ziet er door lichamelijke kwalen decennia ouder uit dan zijn partner, die af en toe ook in beeld komt in haar eigen documentaire. Het leven is niet genadig geweest voor de architect. Michael wil sterven. Liever vandaag dan morgen. ‘Punt uit – Schluss Aus – Full Stop’ is op verzoek van Michael gemaakt, wiens bedoeling het was om zijn laatste stappen op aarde te documenteren.

Al vrij snel in de documentaire merk je echter Michaels twijfel. Het leven heeft, ondanks de voortdurende kwelling van de tinnitus en de afhankelijkheid van anderen, toch nog wel mooie momenten te bieden. Michael kan bijvoorbeeld erg genieten van muziek, verheugt zich op een Indonesische maaltijd (“Dat is misschien wel duur”) en vooral van het vooruitzicht om nog eens terug te keren naar zijn geliefde Palazzone, een klein dorpje in Toscane, Italië. Daar blijft hij om zeuren als een klein kind en als hij zijn zin niet krijgt, dreigt hij te stoppen met eten.

Humor heeft Michael ook: wanneer de huisarts zegt dat zo’n reis naar Italië niet zonder gevaren is, nadat ze al talloze keren Michaels keuze voor euthanasie hebben besproken, geeft hij het bespottelijke van die opmerking aan. “Hoezo, gevaarlijk? Ik wilde toch al dood?!” Maar evenzo vaak is ‘Punt uit – Schluss Aus – Full Stop’ schrijnend en moeilijk om te zien. Rosemarie Blank had altijd een statief met een camera klaar staan zodat ze Michael direct kon filmen als hij bijvoorbeeld weer eens naakt en kwetsbaar op de grond lag en overeind geholpen moest worden. Deze documentaire toont meermaals aan hoe zwaar het leven van mantelzorgers is; de patiënten uiten sowieso hun dankbaarheid nauwelijks en alles draait om de ander.

Net als in ‘Wei’ (2019) van Ruud Lenssen is ook hier de noodzaak om te verhuizen naar een verzorgingstehuis iets dat een wig drijft tussen het echtpaar. Michael weigert pertinent, maar zijn “Rosie” ziet geen andere uitweg. Af en toe toont Rosemarie Blank met oude foto’s of filmopnamen hoe de vitale versie van Michael was; een wereld van verschil met het broze hoopje mens in zijn laatste levensdagen. Een herinnering aan hoe kostbaar het leven is, hoe fragiel we met zijn allen zijn en een mooi beeld van hoe iemand omgaat met een doodswens, begrijpelijkerwijs aarzelend tot de laatste momenten. De keuze waarom dit ontbreekt is te verdedigen, maar af en toe bekruipt de kijker wel het gevoel graag even een gesprekje met de filmmaakster aan te willen gaan.

Monica Meijer

Waardering: 3

Bioscooprelease: 12 maart 2020
DVD-release: 1 november 2020