Radiance – Hikari (2017)

Regie: Naomi Kawase | 101 minuten | drama | Acteurs: Masatoshi Nagase, Ayame Misaki, Tatsuya Fuji, Kazuko Shirakawa, Misuzu Kanno, Mantarô Koichi, Chihiro Ohtsuka, Nobumitsu Ônishi, Noémi Nakai, Saori

Cinema hoeft ook voor blinden en slechtzienden geen geheimen te kennen. Aan de hand van audiodescripties kunnen beelden naar teksten vertaald worden. Hoe beeldender die teksten geschreven zijn, hoe magischer de ervaring voor de doelgroep wordt. Film kan dan ook voor hen tot leven komen.

Misako (Ayame Misaki) is de schrijfster van dergelijke audiodescripties. Aan haar de taak om één van Japans meest succesvolle films ook voor blinden en slechtzienden toegankelijk te maken. De jonge vrouw kwijt zich enthousiast van haar taak. Ze is een goede observator van de wereld om haar heen. Met haar woordenschat weet ze die wereld bovendien uitstekend in woorden om te zetten. Toch lijkt er iets te schorten aan haar vertaling. Het testpanel dat haar van opbouwende kritiek moet voorzien, neemt haar stevig op de korrel. Boven alles missen ze beleving en emotie.

Dat heeft voor een groot deel te maken met haar thuissituatie. Haar vader is overleden, moeder lijdt onder alzheimer. Zelf leidt ze een redelijk zieltogend bestaan in de grote stad. Het verdriet van het verlies en de eenzaamheid hebben haar emoties in de wachtkamer gezet. Haar grootste criticaster in het testpanel, een slechtziende fotograaf, zorgt ervoor dat ze alleen maar meer in haar schulp wil kruipen.

Toch geeft ze niet op. Tijdens het herschrijven zoekt ze contact met de fotograaf (Masatoshi Nagase). Ze leert dat het observeren van haar medemens alleen niet genoeg is. Net als de slechtziende man, die zijn zicht door een ziekte is kwijtgeraakt, moet ze leren te vertrouwen op haar andere zintuigen. Verbeelding wordt immers gevormd door het geheel van zintuigen. De eigen ervaring komt voorop te staan. Ze zal zelf het onderwerp van haar observatie moeten zijn. Pas dan zal ze echt kunnen zien.

Het prachtige camerawerk speelt dat spel geestdriftig mee. ‘Radiance’ maakt frequent gebruik van (extreme) close ups. De focus is daardoor regelmatig onscherp. Ook het zicht van de toeschouwer wordt op die manier belemmerd. Om betekenis aan de film te kunnen geven, moeten meer registers worden opengetrokken. En passant zegt de film daardoor niet alleen iets over hoe mensen zich niet moeten afsluiten voor hun eigen emoties, maar legt het ook op een krachtige wijze bloot hoe toeschouwers een film actief beleven kunnen. Film kijk je niet, dat beleef je. Want pas dan laat het medium zijn ware gezicht zien. Zelfs een film over verlies kan als gevolg van grote schoonheid zijn.

Wouter Los

Waardering: 4

Bioscooprelease: 15 maart 2018
VOD-release: 8 juni 2018
DVD-release: 8 juni 2018