Rafiki – Bestevenner (2009)
Regie: Christian Lo | 79 minuten | familie | Acteurs: Live Marie Runde, Regine Stokkevåg Eide, Ado Johanna Girirpio, Jonathan Espolin, Teri Mungai, Andrea Bræin Hovig, Sigurd Kappeslåen Stuen, Masood Zarin, Bjørnar Lysfoss Hagesveen, Ane Dahl Torp, Tom Larsen, Jon Øigarden, Anders Baasmo Christiansen, Yngve Sørli, Per Tofte, Halimo Abdi-Hassan, Elin Thingstad, Maria Monsen Jostad, Øyvind Granaasen Fougner, Christian Strand
De asielzoeker- en vluchtelingenproblematiek is een hot topic in films. Denk maar eens aan ‘Crossing Over’, het aangrijpende ‘Welcome’ (beiden uit 2009) of het realistisch ogende ‘Illégal’ (2010), de Belgische inzending voor de Oscars. In jeugd- of familiefilms is het echter minder gebruikelijk om deze thema’s aan te kaarten. Het valt jonge filmmaker Christian Lo dus te prijzen dat hij in zijn eerste langspeelfilm ‘Rafiki’ (‘Bestevenner’) dit moeilijke thema in een voor kinderen aansprekend jasje heeft gestoken.
De film speelt zich af in een klein Noors plaatsje, midden in de winter. De negen jaar oude Julie is dikke vriendinnen met haar klasgenootjes Mette en Naisha. Na school lopen ze gedrieën naar huis en stoeien ze in de sneeuw. Julie is wel erg verlegen: in de klas durft ze nauwelijks haar mond open te doen; ook niet als de juf haar wat vraagt. Hoewel de juf haar onzekerheid wel begrijpt, probeert ze Julie toch te stimuleren. Daarom geeft ze haar de taak de inleiding te verzorgen bij de naderende schooluitvoering. Naisha zal de rol vertolken van Sint Lucia, een hele eer! De meisjes krijgen echter ruzie wanneer Julie er bij de generale repetitie niet in slaagt het optreden aan te kondigen. Mette en Naisha nemen het weliswaar voor Julie op en geven de haar plagende klasgenoten een veeg uit de pan, maar Julie vertikt het om nog eens het podium te betreden, wat haar vriendinnen ook zeggen. En dan vernielt Julie de kroon van Naisha… En het daaropvolgende gekibbel is niet het enige probleem!
De vader van Julie werkt bij de politie en is derhalve als een van de eersten op de hoogte van het lot van Naisha en haar moeder Salome. Zij zijn politieke vluchtelingen en wonen in een asielzoekerscentrum, waar het wachten is op een definitieve verblijfsvergunning. Maar die komt er niet: Naisha en haar moeder worden zeer binnenkort het land uitgezet! Als zij dit te weten komen, vlucht het tweetal naar Oslo en Julie krijgt via-via een briefje met daarop – in geheimschrift uiteraard – het adres. Het arme kind wordt door haar vader onder druk gezet en zo komt het dat de politie ook op de hoogte is van de schuilplaats van Naisha en Salome. Maar dan komt de pittige en inventieve Mette op een idee: zij gaan gewoon samen met de nachttrein naar Oslo om Naisha en Salome te waarschuwen!
Dat ‘Rafiki’ het debuut is van een jonge filmmaker zie je er nauwelijks aan af. De film is prachtig gefotografeerd – de Noorse winterse landschappen werken zeker in het voordeel van deze productie – en de jonge cast is goed op elkaar ingespeeld (al leidt de Nederlandse stemmencast wel wat af). Met ‘Rafiki’ speelt Christian Lo wel op safe: de plot is solide maar voorspelbaar en bevat geen enkele verrassing. Dat Julie haar angst om voor een groep te moeten spreken zal overwinnen, is vanaf het moment dat dit probleem aangekaart wordt, glashelder. Maar dat doet in een film als deze niet ter zake. ‘Rafiki’ is een prima film om met een groepje ‘beste vriendinnen’ of met het gezin te gaan kijken. Jongens en meisjes worden niet alleen door het spannende avontuur dat de drie meiden beleven vermaakt, maar ze zullen er op een niet vervelende, nergens betuttelende manier ook nog iets van op steken.
Monica Meijer
Waardering: 3
Bioscooprelease: 17 februari 2011