Rasmus en de landloper – Rasmus på luffen (1981)
Regie: Olle Hellbom | 101 minuten | avontuur, familie | Acteurs: Allan Edwall, Erik Lindgren, Jarl Kulle, Håkan Serner, Olof Bergström, Rolf Larsson, Lena Brogren, Tommy Johnson, Lars Amble, Lena Nyman, Gösta Linderholm, Göran Graffman, Ulla-Britt Norrman-Olsson, Roland Hedlund, Emy Storm, Svea Holst, Lottie Ejebrant, Georg Adelly, Bertil Norström, Pål Steen, Fredrik Ljungdahl, Stefan Delvin, Eddie Axberg
‘Rasmus en de landloper’ is gebaseerd op een van de vele boeken die de Zweedse Astrid Lindgren schreef. Het negenjarige jongetje Rasmus (Erik Lindgren, geen familie) woont in het begin van de twintigste eeuw in kindertehuis Zuiderveld en heeft er genoeg van alsmaar te wachten op ouders die hem toch niet willen hebben. Want, zo zegt zijn beste vriend Gunnar (Pål Steen): “Die willen toch alleen maar meisjes met krullen.” Rasmus is geen meisje en heeft ook geen krullen, maar weerbarstig steil haar. Als hij op een kwade dag per ongeluk water over juffrouw Haviks gooit, is hij zo bang voor de straf die de dag daarop zal volgen, dat hij het besluit neemt weg te lopen. Die avond vertrekt Rasmus, zijn vriendje Gunnar met pijn in het hart achterlatend. Als hij de volgende ochtend wakker wordt in de hooischuur waar hij de nacht doorgebracht heeft, blijkt dat hij niet de enige is die van deze slaapgelegenheid gebruik heeft gemaakt. Hij maakt kennis met Oskar, Paradijs-Oskar, landloper van beroep en “Gods eigen schepsel” (Allan Edwall). Rasmus mag Oskar meteen en wil graag met hem mee zwerven, tot hij ouders gevonden heeft die hem willen adopteren. Alhoewel Oskar van mening is dat Rasmus te klein is om landloper te worden, kan hij het niet over zijn hart verkrijgen om Rasmus alleen achter te laten en hij neemt het joch onder zijn hoede. Wanneer Oskar valselijk beschuldigd wordt van diefstal, beleven de twee een spannend avontuur, waarbij de echte daders het hen erg moeilijk maken.
‘Rasmus en de landloper’ wijkt hier en daar af van het boek. Zo is het originele verhaal op enkele punten veel spannender. De diefstal in het huis van mevrouw Johansson is – zelfs voor volwassen lezers – behoorlijk opwindend, maar in de filmversie vindt deze diefstal buiten beeld plaats en is Rasmus er ook geen getuige van. In de film zitten dan weer scènes die in het boek niet voorkomen, zoals de komst van de koning om het treinstation te openen en de ontmoeting van Rasmus en Gunnar tijdens een zwempartij. De grote lijn is gelukkig echter gehandhaafd. Voor de regie van deze familiefilm zorgde Olle Hellbom, die ruime ervaring opdeed in het verfilmen van het werk van zijn landgenote.
De kracht van de film zit niet alleen in de beeldschone plaatjes van het prachtige landschap van Zweden, maar vooral in de chemie tussen de twee hoofdrolspelers. Allan Edwall vertolkte al eerder personages uit Lindgren’s werk, maar als Oskar zet hij een van de leukste karakters neer. Ook Erik Lindgren is hartverwarmend als het weesje dat zo verlangt naar een echt gezin. Met zijn tweeën vormen ze heel geloofwaardig een hecht team. ‘Rasmus en de landloper’ is een hele leuke avonturenfilm waar de hele familie van kan genieten.
Monica Meijer