Rat Race (2001)

Regie: Jerry Zucker | 94 minuten | actie, avontuur | Acteurs: Rowan Atkinson, Cuba Gooding Jr., Whoopi Goldberg, Seth Green, Breckin Meyer, Amy Smart, John Cleese, Wayne Knight, Vince Vieluf, Lanei Chapman, Jon Lovitz, Kathy Najimy, Dave Thomas, Paul Rodríguez, Dean Cain, Brandy Ledford, Silas Weir Mitchell, Gloria Allred, Colleen Camp, Rance Howard, Lucy Lee Flippin, Kathy Bates, Jenica Bergere, Carrie Diamond, Douglas Haase, Chris Myers, Kevin Frazier, Renee Lee, Corinna Harney

‘Rat Race’ betekent in de Engelse taal een manier van leven waarin je constant met anderen in strijd bent voor geld en macht. In de gelijknamige film zijn er twee partijen die meedoen aan deze strijd. In het levendige Las Vegas heb je aan de ene kant een hoteleigenaar genaamd Donald P. Sinclair (John Cleese) die regelmatig bijeenkomsten organiseert voor rijkelui om de raarste weddenschappen uit te voeren. Aan de andere kant is er de gewone burger: zes kandidaten uitgekozen door Sinclair om mee te doen aan één van deze weddenschappen. Zes nietsvermoedende gokkers winnen in zijn casino een muntje voor een buffet waar hun leven overhoop wordt gehaald. Daar krijgen ze te horen dat in Silver City in de staat New Mexico een kluis met twee miljoen dollar op hen wacht en wie het deurtje als eerste met hun ontvangen sleutel opent, mag naar huis met de buit. Ondertussen wedden Sinclair en zijn entourage op wie zij denken wie als eerste de kluis bereikt: Een moeder met haar uit het oog verloren dochter die weer zijn herenigd (Whoopi Goldberg en Lanei Chapman), een narcoleptische Italiaan (Rowan Atkinson), een vrijgezellenfeest bezoeker die geen risico’s durft te nemen (Breckin Meyer), een gehate scheidsrechter (Cuba Gooding Jr.), een Joodse man met zijn vrouw en twee kinderen (Jon Lovits en Katy Najimy) of twee broers met liefde voor elkaar (Seth Green en Vince Vieluf).

‘Rat Race’ bevat een geweldige mix van komedie-acteurs die geloofwaardig de paniek en chaos in deze race kunnen overbrengen. De film laat zien dat deze zes kandidaten het geld allemaal heel goed kunnen gebruiken. De bizarre situatie waar ze in zijn beland, laat zien waar mensen allemaal in staat toe zijn wanneer er twee miljoen dollar verdiend kan worden. Hoewel de reis dezelfde eindbestemming heeft, scheiden de zes kandidaten zich snel en bewandelen ze allemaal een hele andere weg. Het lukt de film om de zes verschillende verhaallijnen af te wisselen zonder de aandacht van de kijker te verliezen. Terwijl elke kandidaat evenveel schermtijd lijkt te krijgen, is de film eigenlijk een opeenvolging van minisketches die allemaal evenveel humor bevatten.

In het algemeen is het moeilijk voor een komedie om tijdloos te blijven omdat humor zo veranderlijk is. Door sociale veranderingen kunnen grappen anders of verkeerd aankomen. ‘Rat Race’ is een film die de tijd heeft overleefd en onderhand als cultfilm kan worden beschouwd. De kracht ligt vooral bij de acteurs. Vooral de meest bekende leveren wat je van ze gewend bent. John Cleese neemt een stukje ‘Monty Python’ mee in de film door te laten zien wat je niet verwacht. Rowan Atkinson mag een stukje Mr. Bean uitvoeren, wat goed past bij zijn slecht Engelssprekende karakter. Tot slot speelt Whoopi Goldberg weer een rol waarin van alles haar overkomt en dat ze zich laat meevoeren in de omstandigheden.

‘Rat Race’ plaats zichzelf in de geschiedenis door te refereren naar de succesvolle ‘I Love Lucy’ serie. Wanneer de scheidsrechter een bus vol met ‘I Love Lucy’ fans op weg naar de gelijknamige conferentie tegen komt, grijpt hij de kans om zich voor toe doen als buschauffeur om zo een lift mee te pakken. Het lijkt erop dat naast de directe referentie ook inspiratie uit de serie is gehaald voor de rest van de film. De combinatie van komedie uit verschillende hoeken, geeft de film een hoge entertainmentwaarde. Daarnaast laat het ook een serieuze kant zien door kritiek te leveren op de kapitalistische wereld. Er wordt regelmatig onderscheid gemaakt tussen verschillende klassen van de maatschappij. De film laat ook zien hoe door de juiste omstandigheden je in een andere klasse kan bevinden. De boodschap is uiteindelijk: laat je niet meevoeren door de ‘Rat Race’ van het leven want geld en macht maakt niet gelukkig.

Sanne Brands

Waardering:

Bioscooprelease: 13 september 2001
Blu-ray-release: 24 augustus 2022