Reflection – Vidblysk (2021)

Regie: Valentyn Vasyanovych | 128 minuten | drama | Acteurs: Roman Lutskyi, Stanislav Aseyev, Oleksandr Danyliuk, Vasiliy Kukharskiy, Nadiya Levchenko, Nika Myslytska, Andriy Rymaruk, Andrii Senchuk, Igor Shulha, Dmitriy Sova

Wie had begin 2022 gedacht dat Oekraïne zo’n angstaanjagend jaar tegemoet zou gaan? De oorlog tussen Rusland en Oekraïne is nog dagelijks het belangrijkste nieuws, maar in 2014 waren er al de eerste tekenen van een Russische invasie. Poetins leger annexeerde toen de Krim en delen van de Donbas. Voor de Oekraïense regisseur Valentyn Vasyanovych was dit reden genoeg om in zijn nieuwe film ‘Reflection’ de focus te leggen op de afschuwelijke werkelijkheid van een oorlog. Het is waarschijnlijk de meest relevante film van dit moment, ondanks dat hij al langer dan een jaar geleden is gemaakt.

‘Reflection’ draait om Serhiy, een Oekraïense chirurg die gescheiden is van zijn vrouw. Samen hebben ze een dochter Polina (Nika Myslytska). Serhiy gaat naar het front in Oost-Oekraïne om daar de gewonde soldaten te helpen. Daar wordt hij gevangen genomen door Russische troepen en gemarteld. Hij wordt gebruikt om te checken of de andere gemartelde soldaten nog levend zijn. Hij ziet de meest verschrikkelijke dingen, zoals een man die met een drilboor wordt mishandeld. Deze akelige martelscènes duren lang en worden midden in het beeld gepresenteerd. Er wordt weinig geknipt in de shots en er is geen sprake van close-ups zodat de kijker even de focus ergens anders op kan leggen. Vasyanovych brengt hierdoor de mentale en fysieke marteling van Serhiy sterk in beeld. Hij heeft naast het regisseren van de film ook het script geschreven en de cinematografie en montage voor zijn rekening heeft genomen. Een knappe prestatie.

Halverwege de film slaat het verhaal om en moet Serhiy zijn trauma’s zien te verwerken. Hij keert terug naar de samenleving waar zijn dochter Polina op hem wacht. Samen proberen ze erachter te komen wat het doel is van de eindigheid van het leven, iets waar Serhiy een lange tijd mee geconfronteerd is tijdens zijn gevangenschap. Polina komt hiermee in aanvaring nadat er een duif tegen de raam van Serhiy’s appartement vliegt. Het contrast tussen de gruwelijke beelden uit de eerste helft van de film en de ingetogen scènes uit het tweede deel zijn groot. Beide zijn echter deprimerend, al is dat geen verrassing gezien de toon van de film. Wel moet gezegd worden dat het laatste uur wat langdradig wordt, zeker omdat het eerste gedeelte zoveel impact had. Daarentegen is het camerawerk consistent indrukwekkend. De camera beweegt bijna niet tijdens de gehele film en de compositie van de shots zijn mooi symmetrisch. Qua camerawerk doet het denken aan een film van Wes Anderson, al is het verhaal en het tempo ervan precies het tegenovergestelde. Dialoog is er amper, maar dat past goed bij de weinig hoopvol gevende sfeer van de film. Show, don’t tell is wat Vasyanovych gebruikt om de ernst van een oorlog te laten zien.

Met ‘Reflection’ zet Vasyanovych zichzelf op de kaart, al is het misschien niet op de manier waarop hij gehoopt zou hebben gezien de omstandigheden in Oekraïne. Het is een aangrijpende film met heftige martelscènes die zeer realistisch zijn, maar weet niet de gehele twee uur de aandacht van de kijker erbij te houden. Er zal in ieder geval nog lang nagepraat worden over het werk van Vasyanovych.

Job Vijftigschild

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 17 maart 2022