Regained Memory (2018)

Regie: Stijn Bouma | 72 minuten | drama | Acteurs: Salih Palo, Maja Izetbegovic, Izudin Bajrovic, Amna Bajric, Sanin Milavic, Alan Gudelj, Ana-Mia Milic, Abdulah Hadzic, Ivica Pinjuh

Als je het wilt maken als cineast, moet je de kansen grijpen die op je pad komen. Maar als je zoals Stijn Bouma maar liefst drie keer bent afgewezen voor de filmacademie, word je gedwongen alternatieve routes te bewandelen. Bouma vertrok naar de Bosnische hoofdstad Sarajevo, waar de door hem bewonderde Hongaarse filmmaker Béla Tarr zijn eigen filmopleiding heeft opgezet. Hier leerde de getalenteerde Bouma de fijne kneepjes van het vak dankzij colleges van onder anderen meesterfilmers Apichatpong Weerasethakul (‘Cemetery of Splendor’, 2015), Atom Egoyan (‘The Sweet Hereafter’, 1997) en Carlos Reygadas (‘Stellet Licht’, 2007). Bouma’s debuutfilm, het 22 minuten durende ‘Lejla’ (2017), werd geselecteerd voor het onderdeel Cinéfondation op het filmfestival van Cannes en is samen met zijn afstudeerfilm ‘Regained Memory’ (2018) in een speciaal gecombineerd programma te zien in de Nederlandse filmhuizen. Een veelbelovende eerste kennismaking met een van de grootste regietalenten die ons land rijk is.

‘Regained Memory’ werd opgenomen in Sarajevo en het oorlogsverleden van deze stad en zijn inwoners speelt een cruciale rol in de film, maar niet per se op de manier waarop je dat zou verwachten. Het leven van de jonge vader Amir (Salih Palo) is op z’n kop gezet door het onverwachte verlies van zijn vrouw. Zijn herinneringen aan haar zijn echter niet zo levendig als hij had gewild; hij heeft moeite om haar voor de geest te halen en bezoekt plaatsen die een rol speelden in haar te korte leven, in de hoop flarden van zijn leven met haar te kunnen terughalen. Waar zijn herinneringen aan zijn vrouw vervaagd zijn, dringt het oorlogsverleden uit zijn jeugd zich juist steeds sterker aan hem op. Herinneringen die hij met alcohol probeert te verdoven. Maar zijn selectieve geheugen drijft hem geregeld tot wanhoop. Hij probeert zijn dochter Emina (Amna Bajric) uit te leggen welke sporen de oorlog op zijn generatie heeft nagelaten, maar het meisje is te jong om er een boodschap aan te hebben. Amir is zo hard bezig zijn leven weer op de rit te krijgen dat hij vergeet dat hij verantwoordelijk is voor het welzijn van Emina. Het meisje blijkt met haar ongebreidelde levenslust echter een onverwacht baken van hoop te zijn.

‘Regained Memory’ beleefde zijn wereldpremière op het prestigieuze Karlovy Vary Internationaal Film Festival, in het ‘Future Frames – Ten New Directors To Watch’-programma. Niet slecht voor een debutant als Bouma, die zich een stijl heeft aangemeten die zich kenmerkt door een oprechte interesse in zijn personages. Hij bestudeert ze uitgebreid, laat de aandacht van de kijker niet afleiden door allerlei randzaken: het gaat om de mensen en wat er in het diepste van hun zielen schuilgaat. ‘Regained Memory’ draait om herinneringen die ons in de tijd kunnen laten stilstaan. Herinneringen die je graag wilt hebben, maar die je niet terug kunt halen, zoals Amir zich graag zijn vrouw zou willen herinneren. Maar ook herinneringen aan een tijd waarvan we blij zijn dat ze achter ons ligt, maar die voor altijd op ons netvlies gebrand staan, zoals Amirs constante gedachten aan de oorlog die zijn land uiteen scheurde en die nog altijd op talloze plekken in Sarajevo zichtbaar zijn. Bouma laat de camera regelmatig hangen op stille getuigen van de oorlog; mortiergaten in de grond, verwoeste huizen. ‘Regained Memory’ is daarmee niet alleen een portret geworden van een man die verscheurd wordt door verdriet om zijn overleden vrouw, maar tevens een schets van een uiteen gescheurde stad die nog altijd open wonden vertoond van een allesomvattend trauma.

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 4 oktober 2018