Rei (2024)

Recensie Rei CinemagazineRegie: Toshihiko Tanaka | 189 minuten | drama | Acteurs: Takara Suzuki, Toshihiko Tanaka, Maeko Oyama, Shogo Moriyama, Ikeda Akio, Katsumata Keita, Tano Mayu, Ryuji Uchida, Tsukiyama Manyumi

Tanaka Toshihiko zet met ‘Rei’ een hele knappe prestatie neer. Zelf een hoofdrol spelen en werken met non-professionele acteurs in je debuutfilm is een flinke uitdaging. En dan heeft ‘Rei’ ook nog eens de belangrijkste prijs op het Internationaal Film Festival van Rotterdam gewonnen: de Tiger Award 2024. De titel van de film verwijst naar een Japans karakter dat op zichzelf weinig betekenis heeft en dit enkel krijgt wanneer het gekoppeld wordt aan andere karakters. Een metafoor voor de levens van de twee hoofdpersonen.

In de relatie tussen bedrijfsmedewerker Hikari en dove fotograaf Masato krijgen beide levens voor het eerst betekenis. Ondanks de onvermijdelijke stiltes, of eigenlijk dankzij deze stiltes, is er ruimte voor een ontluikende liefde tussen hen. Hierdoorheen verweven volgen we het verhaal van Hikari’s vriendin Asami. De relatie met haar man bevindt zich in een tegenovergestelde fase. Hun relatie zit in het slop, daarbovenop hebben ze ook een kind met een beperking wat de gezinssituatie ronduit beroerd maakt.

In de verbanden tussen deze twee verhaallijnen en relatiefases zit de meerwaarde van de film. Waar in Asami’s relatie beide minder betekenis in hun leven krijgen, maakt het andere koppel elkaar (aanvankelijk) compleet. Hoewel de tweede verhaallijn van het gezin dus van wezenlijk belang is, zorgt de uitgebreide behandeling hiervan tot de lange speeltijd van 189 minuten.

Een ander probleem van de film zijn de overduidelijke metaforen. Zo wordt de eerder genoemde metafoor van het karakter rei tot drie keer toe aangehaald of zelfs uitgelegd. Daarnaast bevat de film een prachtige scène over wat stilte kan doen in een relatie met een gehandicapte, alleen wordt dit inzicht vlak hiervoor in woorden uitgelegd. Dat is jammer, want de film heeft zeker de potentie om op deze manier een meditatieve ervaring te worden.

Deze meditatieve ervaring doet denken aan films van Ryusuke Hamaguchi zoals ‘Drive My Car’. Andere gelijkenissen zijn de winterse omgeving, het tempo, de thema’s zoals relaties en vreemdgaan en de langere speelduur. Naarmate de film vordert, weet de film gelukkig ook zijn eigen identiteit te laten zien. Deze identiteit heeft alles te maken met de dove Masato, overtuigend gespeeld door regisseur Tanaka Toshihiko. Hiermee heeft ‘Rei’ echt iets nieuws te zeggen over relaties, met gehandicapten in het bijzonder.

Alleen voordat de film daaraan toekomt, ploetert de plot moeizaam voort. De boosdoeners zijn een aantal plottwisten die in het geval van Hikari zonder reden tegen haar aard ingaan. Dat is zonde want deze personages zijn juist zo zorgvuldig vormgegeven in het begin van de film.

Ondanks de winst van de Tiger Award bevat ‘Rei’ dus een aantal verbeterpunten zoals overbodige scènes en de hapklare metaforen. Desalniettemin zorgt de eigen identiteit van de film voor een unieke ervaring waar je nog lang over na kunt denken. In stilte wellicht, net zoals Hikari en Masato.

Ian van Asch

Waardering: 3

Speciale vertoning: IFFR 2024