Requiem (2006)

Regie: Hans-Christian Schmid | 93 minuten | drama | Acteurs: Friederike Adolph, Jens Harzer, Irene Kugler, Eva Löbau, Nicholas Reinke, Walter Schmidinger, Sandra Hüller, Burghart Klaußner, Imogen Kogge, Anna Blomeier, Johann Adam Oest, Stefan Müller-Doriat

‘Requiem’ is gebaseerd op het ware verhaal van Anneliese Michel. De film probeert op een gevoelige wijze inzicht te geven in het leven van Anneliese, die uiteindelijk aan de gevolgen van langdurige duivelsuitdrijving is gestorven. Zoals tegenwoordig vaker het geval, is deze film gebaseerd op ware gebeurtenissen, maar zijn de personen min of meer fictief. De film richt zich meer op die personen en is geen licht verteerbaar of verstrooiend verhaaltje. Het valt te de regisseur zeer te prijzen dat hij niet heeft gekozen voor een gemakkelijke Hollywood-achtige aanpak met veel effectbejag met duivelstoestanden, spugende mensen en trillende crucifixen. De aanpak is geheel terecht veel meer van serieuze aard en vooral vanuit een psychologische invalshoek. Geen gemakkelijk of vermakelijk horroravondje voor de liefhebber van het genre, maar veel meer een serieus drama. Hans-Christian Schmid heeft het zich dus als regisseur zeker niet gemakkelijk gemaakt. Toch is hij wel in die vertaalslag geslaagd.

Het is niet eenvoudig de geestesgesteldheid van Michaela (in de film de Anneliese van de echte gebeurtenis) uit te beelden. Michaela woont nog bij haar ouders in een sterk beschermde omgeving die zeer godvruchtig is. Zij heeft last van epilepsieaanvallen en gebruikt daartegen medicijnen. Zij wil in de grote stad gaan studeren, hetgeen haar moeder hevig verontrust. Later krijgt Michaela van haar een rozenkrans, die zij op een gegeven moment niet meer kan aanraken. Is zij echt bezeten door de Duivel (zoals Michaela zelf denkt) of is er een geheel andere oorzaak? Het lukt Michaela niet uit haar bezetenheid door de Duivel te breken, zij raakt er zelfs steeds verder in verstrikt.

Dankzij de heimelijke hulp van haar vader, mag zij toch gaan studeren en krijgt de kans te breken met het kleinburgerlijke milieu waar zij uit voortkomt. Zij stapt het studentenleven in, ontmoet een oude vriendin die volop van het studentenleven geniet en die haar doet uitbreken uit haar cocon. Michaela ontdekt een heel ander leven en neemt het heft in eigen hand. Het studentenleven lijkt dus aanvankelijk een succes. Dan wordt echter ook een andere kwetsbare kant van Michaela zichtbaar. Zij stelt voor zichzelf de allerhoogste eisen en door de druk die daaruit voortvloeit, raakt zij in geestelijke en fysieke problemen. De tragische ontwikkelingen volgen elkaar dan snel op. Het gaat zeer snel bergafwaarts met haar en professionele hulp is geboden. De vraag is echter: welke hulp? Die van God (middels Duivelsuitdrijving), die van de arts (medicijnen) of die van de psychiater? Het dilemma voor alle spelers in het spel dient zich dan aan.

De verhaallijn laat goed open of er in feite sprake is van een geestesstoornis, het gevolg van het gebruik (of juist niet gebruiken) van medicijnen tegen epilepsie, of dat er sprake is van echte demonen in haar lijf. In de film wordt goed de tragiek geschetst hoe dit door omstandigheden zover met haar heeft kunnen komen. Omdat we de tragische afloop van de film al kennen ontwikkelt het verhaal zich enigszins voorspelbaar, maar er blijft genoeg drama over om de film stevig inhoud te geven.

Opvallend is dat de film niet kiest voor de sensationele aanpak van de sessies met een duivelsuitdrijving. Het gegeven dat zij uiteindelijk aan uitputting is overleden als gevolg van de vele exorcismesessies, volstaat. Het zou op zich ook geen enkele bijdrage hebben geleverd, behalve het sensatie-effect en een vorm van goedkoop voyeurisme. De regisseur is er in geslaagd die goedkope effecten te vermijden, op realistische wijze is de tragiek van haar leven geschetst.

De rol van de vader die sterk onder de plak zit van een dominante echtgenote wordt sterk en geloofwaardig vertolkt. De rol van de zeer godvrezende en kleinburgerlijke moeder die haar dochter voor de boze buitenwereld wil behoeden is eveneens geloofwaardig en overtuigend. Die moeder is zo overbezorgd dat zij haar kwetsbare dochter ten koste van alles wil beschermen en ‘redden’. Nergens wordt met sterk beschuldigende vingers naar welke betrokkene in dit drama dan ook verwezen (de rol van de kerk en die van de ouders). Zij meenden allen goed te doen. Dat komt de geloofwaardigheid van deze film zeer ten goede. Aanbevolen voor de serieuze filmliefhebber.

Rob Veerman

Waardering: 4

Bioscooprelease: 5 oktober 2006