Rey (2017)

Recensie Rey CinemagazineRegie: Niles Atallah | 91 minuten | biografie, drama | Acteurs: Rodrigo Lisboa, Claudio Riveros

Een Franse ontdekkingsreiziger en avonturier, Orllie-Antoine de Tounens genaamd, landt anno 1858 voor de kust van het Zuid-Amerikaanse Chili. Zijn missie: het samenbrengen van de verschillende volkeren in Patagonië. Met hemzelf als absolute koning. De man, tegenwoordig vrijwel vergeten door de vooruitgang van de tijd, slaagt in zijn missie. Althans, zo doet hij dat zelf het graagst voorkomen.

De Chileense overheid is het daar minder mee eens. De werkelijkheid is allerminst een sprookje. De Fransman wordt gevangen genomen en krijgt een proces aan zijn broek. Maar dat geeft hem wel de kans om zijn interpretatie van het ‘koningschap’ uit de doeken te doen. En daar gaat ‘Rey’ op een interessante manier de diepte in. De flashbacks en voice-over die met zijn verhaal gepaard gaan, zijn verre van objectief. Zeker als blijkt dat zijn meereizende tolk een geheel andere versie heeft van hun gezamenlijke geschiedenis.

Op een effectieve manier krijgt ‘Rey’ daardoor raakvlakken met film als medium zelf, doordat de subjectiviteit van het beeld sterk benadrukt wordt. Beelden zijn, net als herinneringen, slechts illusionaire constructies, sterk aan interpretatie onderhevig. De betekenis van wat iemand ziet, kan voor een ander weer van geheel andere aard zijn. In beeld ligt geen waarheid.

Dat idee krijgt in ‘Rey’ extra bijval door het gebruik van oud filmmateriaal, alsof de film in de beginjaren van het medium is gemaakt. Het klassieke beeldformaat, de krassen in het materiaal, het geluid van de band en de snelheid waarmee de film door de projector raast. In alles wordt het spel tussen waarheid en verbeelding op scherp gezet. Ook de beeldtaal conformeert zich daar aan. De belettering van de tussenteksten, het gebrek aan kleur en de houterigheid van de camera vergroten de illusie. En hoe verder de film vordert, hoe meer dit soort technieken worden ingezet. En de diffuse vervreemding groter wordt.

Waar de Fransman steeds meer verdrinkt in zijn eigen verbeelding – hij trekt op een gegeven moment als een soort van Jezus-figuur door de pampa’s, inclusief doornenkrans -, doet de toeschouwer dat door die toename van filmeffecten ook. Zijn waanzin wordt de onze. Voor ratio is geen plaats meer. De toeschouwer kan niets anders doen dan zich overgeven aan de verbeelding van de film. Want dat is ook precies wat film de facto is: een manifestatie van de verbeelding. Het gevaar daarvan is dat een film wellicht te vrijblijvend kan worden. De fantasierijke beeldvoering van ‘Rey’ prikkelt, maar kan op sommige momenten ook ontoegankelijk worden. Daarbij doen de steriele voice-over en de weinig vernieuwende plot het gebrek aan emotionele betrokkenheid uiteindelijk weinig goed. ‘Rey’ is beslist een interessante film, maar ook niet veel meer dan dat.

Wouter Los

Waardering: 3

Bioscooprelease: 23 augustus 2018 (in het kader van Previously Unreleased).