Rialto (2019)

Regie: Peter Mackie Burns | 90 minuten | drama | Acteurs: Tom Vaughan-Lawlor, Tom Glynn-Carney, Monica Dolan, Sophie Jo Wasson, Scott Graham, Michael Smiley, Eileen Walsh, Deirdre Donnelly, Deirdre Molloy, Kervin Soobrayen, Alexandra Smith, Jane McGrath, Pom Boyd, Pat McGrath, Ger Ryan, Paul Kealyn, Beibhinn Jones

‘Rialto’ is een film die gedragen wordt door een voortreffelijk geschreven script en versterkt wordt door de uitstekende hoofdrol van Tom Vaughan-Lawlor, die terecht de prijs voor Beste Acteur in Ierland heeft gewonnen. Toch wordt de impact vaak tenietgedaan door een overdreven, clichéachtige score en een inspiratieloze cinematografie. Wat een werkelijk explosief stuk cinema had kunnen zijn, wordt uiteindelijk beperkt door het ontbreken van de visuele en tonale verfijning die we associëren met een groot filmmaker.

Colm is 46, al zou je hem eerder achter in de vijftig schatten. Hij werkt in de haven, zoals zovelen in zijn omgeving, en leidt een stil, alledaags leven met zijn gezin in Rialto – een wijk in Dublin die symbool staat voor de verstikkende burgerlijke middenklasse. Het interieur van zijn huis, met zijn fletse tinten en doffe sfeer, druipt van middelmatigheid. Toch voel je vanaf de eerste minuut dat er iets mis is met Colm. Zijn vermoeide uiterlijk verraadt het al, maar de veel te dwingende muziekscore hamert het er nog eens in: er broeit iets onder het oppervlak, alsof het noodlot elk moment kan toeslaan.

Colm heeft inderdaad genoeg op zijn bord. Zijn vader is een maand geleden overleden, zijn zoon wijst hem compleet af, en het bedrijf waarvoor hij werkt wordt overgenomen door – jawel – Nederlanders. Voeg daar zijn alcoholistische verleden aan toe, en je krijgt een man die steeds verder afglijdt in eenzaamheid en wanhoop. Er is iets aan Colm dat doet denken aan Jerry Lundegaard, het personage van William H. Macy in ‘Fargo’ van de gebroeders Coen. Net als Jerry straalt Colm een beklemmende mix van klungeligheid, wanhoop en nervositeit uit, alsof hij nooit grip op zijn leven heeft weten te krijgen.

Wanneer Colm in een openbaar toilet de jonge prostitué Jay ontmoet, verandert alles. Jay, net vader geworden en dringend op zoek naar geld, is alles wat Colm niet is: jong, aantrekkelijk, zelfverzekerd. In hun eerste ontmoeting is Colm letterlijk en figuurlijk kansloos. De ongemakkelijke scène, waarin Jay hem een hokje in duwt, voelt alsof we getuige zijn van iets verboden – een morele overtreding die ongemak oproept, maar ook vragen over schaamte en verlangen.

Dit blijft niet bij een eenmalige ontmoeting. Langzaam zien we Colm, die eerst amper in staat leek om met wie dan ook een emotionele connectie te maken, veranderen. Hij begint meer te praten, meer te stralen, en zelfs open te staan voor mensen die hij voorheen zou ontwijken. Maar net wanneer zijn leven een glimp van hoop lijkt te bieden, draait het script de duimschroeven weer aan. Het scenario, gebaseerd op het toneelstuk Trade van Mark O’Halloran – winnaar van de Irish Times Theatre Award in 2011 – weet telkens de verwachtingen te ondermijnen.

Dat het oorspronkelijke scenario ooit op de planken is opgevoerd, is soms voelbaar. De sterkste scènes zijn die waarin het indrukwekkende dialoog en de acteurs het geheel dragen. Juist in deze momenten missen we de cinematografische flair niet, die elders in de film wel nodig lijkt om echt te kunnen excelleren. ‘Rialto’ is dan ook geen visueel spektakel, maar het is een film die onder je huid kruipt. Het combineert een rauwe, emotionele eerlijkheid met een ingetogen kracht die je niet loslaat. Uniek in zijn soort, al blijft de vraag knagen hoe goed het had kunnen zijn met een sterkere regie.

Martijn Smits

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 30 september 2021